Gece Bacakta Kasılma ve Kramp Neden olur?

gece-bacakta-kramp-ve-kasilma-nedenleri

Özellikle bacaklarda, baldır, uyluk kasları ve ayak tabanı kaslarında aniden başlayan şiddetli kas ağrılarına bacak krampları adı verilmektedir. Yazımızda bacaklarda gece oluşan kramp ve kasılma nedenlerini sizlere aktarmaya çalışacağız.

Baldırda meydana gelen kas krampında kaslar sertleşmiştir ve basıldığında ağrı olur. Bu esnada ayak parmakları ve ayak bilekleri aşağıya doğru kıvrılmış vaziyettedir. Oluşan kramplar birkaç saniye ya da birkaç dakika kadar devam etmekte ve kendiliğinden geçmektedir. Kramp geçtikten sonra kastaki ağrı saatlerce devam edebilir. Bacak krampları çoğunlukla geceleri uyku sırasında meydana gelmektedir. Bacaklarda kramp geceleri sıkça oluyorsa yaşam kalitesini negatif yönde etkiler. Hastaların birçoğu bacaklarını gerdirerek bundan kurtulurlar, ancak uyku öncesi ve uyku sırasında ağrılı uyanma söz konusuysa yaşanan bu kramplar sorun olabilir.

Yaşı ilerlemiş olanların yaklaşık yarısının hayatlarında minimum bir defa gece bacak krampı yaşanmıştır. Bu durum hem erkekler hem de kadınlar açısından aynı orandadır. Gece bacak krampları gebelikte de sıklıkla görülmektedir ve şiddetli olabilir. Yaşanan bu kramplar 2-10 dakika gibi sürelerle olabilmektedir.

Kramp nasıl oluşmaktadır?

Herhangi bir kasa ait olan motor ünit adı verilen kasılma birimlerinin hepsinin birlikte aşırı şekilde ateşlenerek, en yüksek güçte kasılmasıdır. Uykunun REM dönemi de dahil bütün süreçlerinde gece krampları olabilmektedir. Krampların elektromiyografik kaydı yapıldığında kasılma birimlerinin oldukça yoğun bir ateşleme yaptığı görülebilmektedir. Bu duruma neden olan şey, ön boynuz adı verilen ve omurilikte bulunan sinir hücrelerinin çok yoğun bir ateşlemeye girmeleri ve sonrasında da kas kasılmasının meydana gelmesidir. Bunun nedeni de ön boynuzdaki sinir hücrelerinin aşırı şekilde uyarılabilirliği, kendi kendine ateşlenmesi, kas sinir kavşağında anormal hareketlilik, kas liflerinin kasılmaya meyilli olması, aşırı hassaslık ve sinirden kasa yollanan bir sinyalin komşu kas liflerine de yayılarak şiddetinin artış göstermesi denebilir. Kramp oluştuğunda anormal şekilde kasılan kasın boyu tolere edilebileceğinden çok daha fazla kısalır. Bu esnada da kasta oksijenin bitmesi ve çeşitli metabolitlerin birilimi sonucu ağrı meydana gelir.

Son dönemlerdeki bir kanıya göre, yaşın ilerlemesiyle beraber tendon elastikiyetinde ve boyunda azalma meydana gelmekte, kasın kasılması ile de rahatlıkla gece krampları yaşanabilmektedir. Aşil tendonundaki kısalma daha çok olduğu için, baldırın arka yüzünde yer alan gastrokinemeus adı verilen kasta çok daha sık yaşanır. Bu görüşe göre çömelme esnasında bu kasın boyu uzamakta, refleks olarak kasılma meydana gelmekte ve krampın oluşması kolaylaşmaktadır. Bazı görüş sahiplerine göre genetik faktörler de gece kramplarının nedeni olabilmektedir.

Gece kramplarının teşhisi nasıl yapılır?

Geceleri uyku esnasında daha çok bacaklar, ayaklar ve baldırda uzun süreli kas ağrıları, uykuyu bozan şiddetli kasılmalar varsa teşhisi rahatlıkla konulabilmektedir. Burada önemli olan nokta gece kramplarıyla karıştırılabilen, kramplara yol açabilen bazı hastalıkların ayırt edilebilmesi, temelinde yatan sebebin belirlenebilmesidir.

Hastanın nörolojik muayenesi ve öyküsü tanılamanın ilk aşamasını teşkil etmektedir. Huzursuz bacak sendromu, uyku sırasında periyodik olarak gerçekleşen bacak hareketliliği, periferik nöropati, venöz ve arteriyel dolaşım bozukluğu, nokturnal miyoklonus ve distoni gibi sorunlar gece kramplarıyla karıştırılabilmektedir.

Bu tür hastalıkların ayrımının yapılabilmesi için hastanın öyküsü, nörolojik muayenesi, uyku tetkikinin ve EMG’nin yapılmasına gerek duyulabilir. Özellikle huzursuz bacak sendromu ile gece kramplarının yaygın bir şekilde birlikte olabildiği de göz önüne alınmalıdır.

Gece kramplarını kolaylaştıran sebepler:

Gece kramplarında altında başka bir hastalık yatmıyorsa idiopatik gece krampları şeklinde isimlendirilmektedir. Bu soruna yol açabilecek nörolojik ve dahili olarak pek çok hastalık bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse; bel fıtığı, sinir sıkışması, distoni, nöropati, Parkinson, motor nöron, hipotiroidi, multiple skleroz, hipokalsemi, diabetes mellitüs, addison hastalığı, hipertiroidi, hiperkalemi, hipoglisemi, hiponatremi, hipomagnezemi, damar yetersizlikleri, uzun süren ishal, doğum kontrol ilaçları, steoid, diüretik alkol, kolesterol ilaçları, lityum, McArdel hastalığı, kurşun toksikasyonu ve otozomal dominant kramp hastalığı.

Gece kramplarından şikayet eden hastalar için yardımcı tetkikler:

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi idiopatik gece kramplarıyla karıştırılabilen diğer sebepleri tespit etmek için, öncelikle nörolojik muayene, bunun yanında tiroid fonksiyon testleri, kan şekeri ve demiri, ferritin seviyeleri, üre, kanda Na, kreatinin, K, Mg ve Ca seviyeleri, uyku analizi, EMG gibi ilave tetkiklere ihtiyaç duyulabilmektedir.

Gece kramplarında tedavi:

Gece kramplarının tedavisinde ilk etap, temelindeki hastalıkların belirlenerek tedaviye başlanmasıdır. Altta yatan herhangi bir neden yoksa, kramplar iki aydan fazladır sürüyorsa, haftada birkaç defa ve geceleri çok sayıda oluşuyorsa tedavisi yapılmalıdır.

Tedavi ayak bileklerini germe ve gevşeme egzersizleri başlar. Şayet bu uygulamalarla sorun giderilemiyorsa ilaç tedavisine geçilebilir. İlaç tedavisinde ise E vitamini, kinin, magnezyum ve kalsiyum kullanılmaktadır.

4 Comments

  1. Esra 18 Ekim 2017
  2. ercan 12 Aralık 2017
  3. Esra 31 Ocak 2018

Leave a Reply