Kramp nedir? Neden olur ve Nasıl tedavi edilir?

Daha önce kas krampı yaşadıysanız, bu durumun ne denli acılı bir deneyim olduğunun da farkındasınızdır. Özellikle spor ya da egzersiz esnasında sıklıkla görülen kramp, bu özelliği ile sporcuların korkulu rüyalarından biridir. Yazımızda kramp nedir ve nedenleri nelerdir bu ağrıları azaltmak için neler yapılmalıdır ve tedavisi ile ilgili bilgiler vermeye çalışacağız. İşte, detaylar;

Kramp nedir?

Kaslar, hareketlerin yapılabilmesi için kasılıp gevşemektedir. Bu sırada da kasılmış olan kas, henüz gevşememişken yeniden kasılır veya beyne gevşeme sinyalini gönderemezse kramp oluşur. Buna bağlı olarak kılcal damar yırtılmaları ve orta dereceli ağrılara kadar bazı sonuçlara yol açabilir.

Kramp en çok arka ayak kaslarında, arka ve ön bacak kaslarında, el, kol ve karın kaslarında yaşanmaktadır.

Krampın nedenleri;

İki ana başlıkta incelenebilir. Bunlar;

  • Elektrolit ve hidrasyon ile ilgili bozukluklar
  • Kas ve sinirla alakalı olan bozukluklar.

Elektrolit ve hidrasyon bozuklukları:

Sinirlerin sinyal yollaması ve kaslarında bu sinyallerin gereğini yerine getirmesiyle kaslar kasılmakta ve gevşemektedir. Sinyal yollanırken kullanılmakta olan mineraller kanda belli bir yoğunluktadır. Yaşanan sıvı kaybı esnasında bu mineraller kaybedilir veya sıvı alımının eksik olmasıyla minerallerin miktarında azalma olur. Eksik sıvı alınması bundan dolayı kramp meydana getirmektedir.

Özellikle yaz mevsiminde yaşanan krampların ana sorumlusu bu sıvı kaybıdır. Terleme ve sıvıyla vücuttan atılan sodyum tuzu, kramp meydana getirmekle birlikte sıcak çarpmasının da belirtisi olabilmektedir. Ayrıca kalp ve karaciğer hastalıklarında batındaki sıvı toplanması da kramplara yol açabilmektedir.

Alkolizm;

Alkolizm sorununda yaşanan magnezyum eksikliği sinirlere kalsiyum girişini önlemekte ve sinirleri çok daha kolay bir şekilde uyarmaktadır. Kolayca uyarılan bu sinirler de gerekli olandan çok daha fazla kasılmakta ve kasların enerjisini tüketmektedir. Belirli bir süreden sonra da fazlaca kasılan kaslar gevşeme yapamaz ve kramp oluşur.

Hipotiroidizm;

Kandaki tiroid hormonu düzeyi tiroid bezinin az çalışmasından ya da hiç çalışmamasından dolayı azalmaktadır. Bunun adına hipotiroidizm denmektedir. Tiroid hormonunun miktarının azalmasıyla kanda kalsiyum düzeyinde düşüş olduğu için kasları daha kolay bir biçimde uyarmaktadır.

Böbrek yetmezliği;

Kan ve içeriğinde yer alan bir çok madde böbrek tarafından süzülmektedir. Süzülen bu maddelere elektrolitler de dahildir. Elektrolit bozukluklarının çoğu böbrek yetmezliklerinde bir anda görülür ve bu aşamada karşımıza yüksek potasyum düzeyleri çıkar. Bu durum doğrudan sinirlerde uyarı gücünü ve sayısının artmasını sağlayarak kramplara neden olmaktadır. Bununla birlikte sıklıkla meydana gelen ve geçmeyen ısrarcı kramplar böbrek yetmezliğinin işareti olabilmektedir.

İlaçlar;

Su atıcı ilaçların (diüretik) kalp yetmezliği ve böbrek yetmezliği gibi hastalıklarda kullanımın yanı sıra, profesyonel sporcuların yarışmalardan önce tartı kilolarına ulaşmak için de bunları kullandıkları bilinmektedir. Vücuttan atılan sıvıyla birlikte süzülen sodyum ve diğer elektrolitler de kas kramplarını kolaylaştırmaktadır. Ayrıca;

  • Alzheimer hastalığında kullanılan donazepil
  • Kaslp hastalıklarında kullanılan nifedipin
  • Astım tedavisinde kullanılan terbutalin
  • Osteoporoz (kemik erimesi) tedavisinde kullanılan raloxifene gibi ilaçlar ve başka bazı ilaçlar da direkt ya da dolaylı bir şekilde kramplara yol açabilmektedir.

Hamilelik ve menstrüasyon;

Hamilelik döneminde kan miktarının arttırılması ve regl (menstrüasyon) döneminde kaybı yaşanan kanın yerine konulması için, tutulan sıvı magnezyum ve kanda kalsiyum düzeylerinde düşme meydana getirmektedir. Miktarlarında düşme olan magnezyum ve kalsiyum kasılmaları kolaylaştırarak kramp oluşmasına neden olmaktadır.

Uzuv yaraları/yaralanmaları;

Daha çok kırılmış olan kemiklerde görülen bu tür kramplar, kemiklerin hareketini önlemekte çevresinde bulunan doku ve tendonlara zarar vermesini önlemeye çalışmaktadır. Yani bu açıdan bakıldığında bir nevi fayda sağlamaktadır.

Yüksek yoğunluklu aktivite;

Genellikle yaşlı kişiler, sedanter bir yaşam devam ettirenler ve egzersizlerinin temposunda değişime gidenlerde oluşan krampların nedeni, kasların kasılma ve esneme kapasitesinin üstünde zorlanmasıdır. Bu kramplar egzersiz sırasında ya da egzersiz sonrasında oluşabilmektedir.

Cape Town Üniversitesi’nin gerçekleştirmiş olduğu bir araştırmaya göre, değişen nöromuskuler kontrol mekanizmasının egzersizle alakalı olan kas kramplarının açıklanması için, elektrolit kaybı veya dehidrasyon teorisinden başarılı olduğu ortaya konulmuştur.

Kramp tedavisi nasıl yapılır?

Birçok kramp, kasılan kasların gerilmesiyle birlikte sona ermektedir. Kramp eğer egzersiz yaparken oluştuysa, yaptığınız egzersiz sonlandırılmalı ve kaslar hemen esnetilmeye başlanmalıdır. Şayet kaslarınızı esnetemeyecek derecede ağrınız varsa, krampın girdiği kasın masaj yapılarak rahatlatılması gerekir.

Mümkünse sıcak uygulaması yaparak da kasları gevşetebilirsiniz. Daha sonra krampın geçtiğinden iyice emin olduğunuzda, ağrınızı da gidermek amacıyla soğuk kompres yapabilirsiniz. Ayrıca doktorunuzla konuşarak NSAİİ yani non steroidal anti inflamatuar ilaçlar da alabilirsiniz.

Kısa süren kas kramplarının hızlıca tedavi edilmesi için kas içerisine uygulanan gevşetici ilaçlar ve Botulinum toksininin yararı ispat edilmiş haldedir. Bu ilaçların en kötü tarafı ise belli sürelerle tekrarlanması gerekmesidir.

Kas kramplarının önlenmesi için;

  • Egzersize başlamadan evvel kesinlikle ısınmalı, egzersizden sonra da kaslarınızı germeli ve uzatmalısınız.
  • Her yeni çıkan egzersiz sistemini hemen denememelisiniz. Bunun için kendinizi zorlamayın ve süre verin.
  • Tiroid hastalığı ile ilgili doktorla görüşün ve kalsiyum değerlerini mutlaka takip edin.
  • Hamilelikte elektrolit ve sıvı dengesini gözetmelisiniz.
  • Yaz aylarında sıcaklarda susuz kalmamaya dikkat edin.
  • Portakal, muz ve şeftali gibi potasyum bakımından zengin olan meyveleri tüketin.
  • Gece yaşanabilecek kramplara karşı vücudunuzu uykudan evvel esnetmelisiniz. Kramplarınız yaptığınız aktivitelerin haricinde gelişiyorsa, gün içinde işinize ara verip kaslarınızı gerip ısıtın.
  • Kan sodyum ve magnezyum düzeylerini özellikle takip edin.

Kaynak: Bu yazı, fitekran.com/kramp-nedir-nasil-tedavi-edilir/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.

Leave a Reply