Karaciğeri Korumak İçin Uygulanması Gereken 5 Hayati Tavsiye

İnsanın vücudundaki bir organın yetersiz olması, insanın hayatını tehdit edebilecek düzeye çıkabilmektedir. Karaciğer yetmezliği de, eğer organ nakli yapılmazsa kısa zaman içinde ölümle sonuçlanabilmektedir. Karaciğer sağlığını korumak için, karaciğere zarar verebilecek her türlü davranıştan sakınmak gerekir.

Karaciğer yetmezliği genelde çocuklarda doğuştan, yetişkinlerde sonradan olabiliyor;

Çocuklarda karaciğer yetmezliği, kalıtımsal veya annenin gebeliğinde meydana gelen bir takım sorunlar yüzünden gelişebilmektedir. Safra yollarının doğuştan olmaması ve karaciğerin rutin işlevlerini yerine getiren bazı maddelerin eksik olmasından dolayı ortaya çıkan metabolik hastalıklar, çocuklarda karaciğer yetmezliğinin nedenleri arasındadır. Karaciğer nakli yapılmadığı taktirde, bir yaşına ulaşmadan ölmelerine neden olmaktadır.

Yetişkinlerde ortaya çıkan karaciğer yetmezliğinin önlenmesi için dikkat edilmesi gerekenler;

1- Hepatit aşısı olun:

Karaciğer yetmezliğinin en başta gelen nedenlerinden olan hepatit virüsünün bulaşmasını aşı olarak önleyebilirsiniz. Aşı olmayıp hepatit virüsüne karşı koruma sağlamayan kişiler, hiç farkına varmadan hepatit B ve hepatit C virüslerini alabilirler. Bu virüsler; berberde tıraş yaptırırken, diş tedavisi olurken, farklı tedaviler olurken temizliğe özen gösterilmemiş aletler vasıtasıyla, hiç tanımadıkları kişilerden bulaşabilmektedir. Vücuda giren hepatit B ve hepatit C virüsleri, uzun süreçte yavaşça siroza yol açar, siroz da karaciğer işlevini bozup kronik karaciğer yetmezliğine yol açabilir.

2- Aşırı alkol almaktan kaçının:

Alkolün fazlaca tüketilmesi, günümüzde karaciğer hastalıklarının en başta gelen sebeplerindendir. Dünya Sağlık Örgütü, bir insanın tüketmesi gereken alkol miktarını belirlemiştir. Bu miktarın aşılması halinde karaciğer hemen zarar görmeye başlamaktadır. Tüketilen alkol, zaman içinde kişilerin hayat kalitesini de düşürmekte, siroza ve karaciğer yetmezliğine yol açmaktadır. Siroz kaynaklı meydana gelen karaciğer yetmezliğinde, kurtuluş yalnızca organ nakli yapılmasıdır.

3- Aşırı kilo almayın:

Sağlıklı olunan dönemlerde kişi karaciğerini nasıl koruyacağını, karaciğerine nasıl zarar verdiğini düşünmez ve önemsemez. Karaciğer değerlerinde yaşanmaya başlanan yükseliş, insanların bir anda mucizevi besinler veya ilaçlar aramalarına sebep olmaktadır. Halbuki sağlıklı olunan dönemde düzenli bir beslenme yapılarak, aşırı kilo alınmadan karaciğerleri korumak mümkündür. Düzensiz ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları, aşırı kilo alımına yol açarak karaciğerin yağlanmasına, sonrasında da karaciğer yetmezliğine imkan sağlayabilmektedir.

4- Zehirli mantar tüketimine dikkat edin:

İnsanların bilinçsizce tükettiği mantarlar, karaciğer yetmezliğine yol açabilmektedir. Pek çok kişi, zehirli mantar yediği için zehirlenerek yaşamını kaybetmektedir. Zehirli mantarın diğer mantarlardan ayırt edilmesi oldukça zordur. Bu nedenle, kültür mantarı haricinde bilmediğiniz mantarları tüketmemeye dikkat etmelisiniz.

5- Doğuştan olan hastalıklarınızı göz ardı etmeyin:

Çok erken yaşlarda görülen karaciğer yetmezliği, doğuştan demir, bakır ve metabolizma bozuklukları olarak bilinmektedir. Kalıtımsal nedenlerle genç yaşlarda gelişen karaciğer yetmezliğinde erken teşhis yaşamsal bir önem taşımaktadır. Dolayısıyla, genetik hastalıkları olan kişilerin, bu hastalıklarını ihmal etmemeleri ve kontrol altında tutmaları gerekmektedir.

Karaciğer nakli için, hastalığın son evresi beklenmemelidir:

Değişik hastalıklar yüzünden, önemli bir kısmı geri dönüşümü olmayacak şekilde hasara uğrayan karaciğerlerde ortaya çıkan yetmezlik, yaşamsal risk oluşturmakta ve yaşam kalitesini bozmaktadır. Bu yüzden, karaciğer yetmezliğinin son evresini beklemeden, karaciğer naklinin yaptırılması gerekmektedir.

Karaciğeri ile ilgili sorunu olduğundan haberdar olan ve bu hastalığından dolayı yaşadığı sıkıntıların farkında olan kişiler, vakit geçirmeden bir organ nakli merkezine gitmeli ve uzmanlarla birlikte mevcut durumunu değerlendirmesi gerekmektedir. En uygun olan zamanda da canlıdan ya da kadavradan karaciğer nakli gerçekleştirilmelidir.

Organ bağışı ile gelen organlar, hasta sayısından çok çok az:

Karaciğer yetmezliği olanların tam olarak sayısı bilinmemektedir, ancak 20 binden fazla kişinin kadavradan karaciğer nakli beklediği nettir. Ülkemizde kadavradan karaciğer nakli sayısı, yıllık 1200- 1500 kadardır. Orhan nakli konusunda erken dönemde çalışmalar yapan ülkelerde bu rakam, yıllık 3000 – 5000 arasında değişmektedir. Organ sayısı hasta sayısını karşılayamadığı için, ülkelere göre değişiklik göstermekte ve belirli sayılarda sabitlenmektedir. Başka ülkelerde nakiller genellikle kadavradan gerçekleştirilirken, ülkemizde bunun tam tersi bir durum söz konusudur. Yaklaşık %80 oranında canlıdan karaciğer nakli yapılmaktadır.

Türkiye, organ nakli uygulamalarında gelişmiş ülkelerin düzeyine yaklaşmaya başlamıştır. Bunun en önemli sebebi ise, canlı donörler üzerinden yapılan uygulamalardır. Eğer canlıdan nakil yapılamıyor olsaydı, ülkemizde pek çok hasta hayatını yitirebilirdi. Organ bağışının özendirilmesi ve arttırılması, hem toplumuzun hem de devletin görevlerindendir. Bu nedenle insanları bilinçlendirmek ve bunu da çocuk yaşlardan itibaren yapmak çok önemlidir.

Kaynak: Bu yazı, memorial.com.tr/saglik-rehberleri/karacigeri-koruyan-5-hayati-oneri/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.

Leave a Reply