Birçok kişi enerji içecekleri ile ilgili sorular sormaktadır. Bu konuda da oldukça fazla şehir efsanesi dolaşmaktadır. Yazımızda enerji içeceği tam olarak nedir? zararlı mı? İçerdiği maddeler nelerdir? Gibi merak edilen sorulara cevap vermeye çalışacağız. İşte, detaylar;
Enerji içeceği nedir?
Mental ve fiziksel bazı yetenekleri geliştirdiği söylenen enerji içecekleri, ergojenik olan ya da olmayan pek çok maddenin kullanıldığı sıvı bileşimlerdir.
Enerji içeceği zararlı mı?
Enerji içeceklerinin zararları konusunu açmadan önce, hiçbir içecek şirketi ile bir bağlantımızın olmadığını belirtmek isteriz. Burada sadece gerçekleri dile getireceğiz.
Enerji içeceklerini madde bazında ilerleyen bölümlerde inceleyeceğiz. Ancak bu aşamada bilmenizi istediğimiz bir konu var;
Bütün yapay bileşimlerdeki gibi enerji içeceği çeşitlerinde de onaylamadığımız pek çok madde bulunmaktadır. İçerdikleri bu maddeler, uzun süreçte ve de aşırı tüketilmelerinde zararlı olabilmektedir. Tüketilmemesini önermekle beraber, enerji içecekleri hiçbir şekilde şimdi belirteceğimiz gibi bir sonuç doğurmayacağını da belirtmek isteriz.
Enerji içeceklerinde yapay tatlandırıcı, kıvam arttırıcı ve performans içerikli maddeler bulunmakta ve bu maddeler sağlıklı bir hayat sürme açısından kabul edilebilir değildir. Fakat doz aşımı ve hastalık olmadığı sürece enerji içecekleri hayati bir tehlike oluşturmamaktadır.
Ancak enerji içeceği gibi tanıtılarak cinsel gücün artmasını sağlayan veya aşırı performans artışı yaşanacağınız iddia eden içecekler ölümcül olabilmektedir. Çünkü bu tür içeceklerde zararlı ve yasaklı bazı bileşikler yer alabilmektedir.
Enerji içeceklerinin içeriği nedir?
Hemen hemen tüm enerji içeceklerini inceledik. Bu incelemelerimize bağlı olarak satılmakta olan enerji içeceklerinin içeriğinde neler var bunlara bir göz atalım.
Taurin:
Taurin ile ilgili hayvanlar üzerinde türlü deneyler yapılmaktadır. Hücre glikoz işlenmesinde görev aldığı söylenen taurinin büyük öneme sahip bir destek maddesi olduğu belirtilse de, yeterli bir bilgiye maalesef henüz sahip değiliz.
Kafein:
Metabolizmayı ve yağ yakımını hızlandıran kafein, mental manada odaklanmayı da arttırmaktadır. Bunun yanı sıra, egzersiz performansının da artmasına katkı sağladığını gösteren araştırmalar da bulunmaktadır.
Yerba mate:
Bu madde teofilin ve kafein gibi önemli iki stimülan içermektedir ve etkisi kafeine benzemektedir. Ancak yerba mate ile ilgili henüz daha yeterli bir veri sağlayabilecek araştırma yoktur.
Yohimbin:
Düşük sitümülan ve yüksek düzeyde afrodizyak etkileri bulunan alkaloid türevli olan yohimbin, kafeine benzer bir etki göstermektedir.
Guarana:
Bu madde de aynı kafein benzeri bir etki sağlayan maddedir. Bu maddeyle ilgili doz konusunda yapılmış bir araştırma da bulunmamaktadır.
Evet, enerji içeceklerinin büyük bir bölümünde bu etken maddelerin hepsi bulunmaktadır. Bazı markaların enerji içeceklerinde, bazıları yok ya da olmayanların yerine farklı maddeler kullanılmış. Biz sizlere etken maddelerin en önemli olanlarını derleyip listeledik.
Bu maddeleri incelerken dikkatimizi çeken nokta, bu maddelerin birçoğunda stimülan yani aktive edici özelliklerin olması, ayrıca doz konusunda da yapılmış bir araştırmanın olmamasıdır. İşte bu aşamada tehlike çanları çalmaya başlamakta. Zira ne kadar enerji içeceği içtiğinizde ve de hangi maddelerle birleştiğinde tehlikeli olacağı bilinmemektedir.
Yani bu maddeler tek başına zararsız bileşikler olsa da, bir arada bir içecek ile tüketildiğinde ne gibi bir sonuç ortaya çıkaracağı bilinmemektedir.
Ayrıca sıraladığımız etken maddelerin haricinde, enerji içeceklerinin içeriğinde sitrik asit, pektin, malik asit, dekstroz, renklendirici maddeler ve B vitaminleri de yer almaktadır. Sıraladığımız bu maddelerin de günlük hayatta akur etkiler açısından hayati tehlike meydana getirmediğini de belirtmek gerekiyor.
Enerji içecekleri ile egzersiz performansı ilişkisi;
Egzersiz ya da spor öncesi enerji içeceği içmek performans artışı sağlar mı? Sorusunu soruyorsunuzdur. Bu konuda yapılan araştırmaları birlikte inceleyelim;
Araştırma1:
15 genç üzerinde gerçekleştirilen bir araştırmayla, enerji içeceklerinin performans ve kas dayanıklılığı ile ilgili etkileri incelenmiştir. Kg başına 2 mg kafein alacak bir biçimde enerji içeceği içen, ayrıca plasebo içen iki ayrı grup egzersiz performansları konusunda wingate testi yapılmış, kas dayanıklılığı konusunda da banch press testi yapılmıştır.
Araştırmanın sonucunda enerji içeceklerinin bench press tekrar sayısını %6 oranında arttırdığı, ancak egzersiz performansında değişiklik yapmadığı tespit edilmiştir.
Araştırma sonucuna göre enerji içecekleri;
- Tekrar performansının ve ağırlık kaldırma performansının artmasını sağlamış,
- Yüksek yoğunluğa sahip kardiyo egzersiz performansında herhangi bir değişim meydana getirmemiştir.
Bu arada sporcu içeceklerinin enerji içecekleri ile karıştırılmaması gerektiğini de belirtmemiz gerekir.
Kilo verme ile enerji içeceği ilişkisi;
Enerji içeceğinin metabolizma hızının artmasını sağladığı ve termojenik bir etkisi olduğu iddia edilmektedir. Bu iddianın hangi oranda doğru ve diyetlerinizde ne denli kullanışlı olabileceği hakkında yapılan bir araştırmaya bakalım birlikte.
Araştırma:
Kilo fazlası olan 30 erkek ve 30 kadın üzerinde yapılan araştırmayla, termojenik bileşiklerin yağ yakımına olan etkisi 28 gün süreyle incelenmiştir. Denekler iki gruba ayrılmış ve ilk grup 28 günlük süreçte kalorisiz termojenik yağ yakıcı tüketmişler ve düşük kalorili diyet uygulamışlardır. İkinci grup ise, 28 günlük süreçte plasebo sıvısı tüketmişler ve düşük kalorili diyet uygulamışlardır. İlk grupta ikinci gruba nazaran daha çok;
- Enerji açığı oluşmuş,
- Daha fazla yağ yakmışlar,
- Kanda lipoliz markeri oluşmuştur.
Bu araştırmayı neden aktardığımı merak ediyor olabilirsiniz. Bunun nedeni oldukça net. Çünkü termojenik sıvıda kafein, taurin, yeşil çay ekstraktı ve guarana gibi enerji içeceklerinde bulunan bileşimler yer almaktadır.
Neticede kronik enerji içeceği tüketimi, düşük kalorili diyetle birlikte kilo vermeyi ve yağ yakımını hızlandırabilir. Ancak bu hiçbir araştırmada uzun vadede araştırılmamış ve incelenmemiştir.
Araştırmaya göre enerji içecekleri yağ yakımını arttırabilse de içeriğindeki kafein, taurin, guarana ve yeşil çay ekstraktı enerji içeceklerinden değil doğal olarak da alınabilir. Bunun yanı sıra, pek çok enerji içeceğinde basit şeker de yer almaktadır.
Doğal enerji içeceği nasıl yapılır?
Tüketilen enerji içecekleri kilo vermenin yanı sıra egzersiz üzerinde de etkili olabilmektedir. Bunu belirtmek gerekir. Ancak bu olumlu etkiler zayıf olmakla birlikte, tükettiğinizde sizin basit şeker, renklendiriciler, yapay tatlandırıcılar ve kıvam arttırıcılar almanıza da neden olmaktadır.
Bu durumu engellemek amacıyla sizlere doğal enerji içeceği tarifi vereceğiz. Bu doğal enerji içeceğini de egzersiz öncesinde kesinlikle denemenizi tavsiye ederiz.
Malzemeler;
- ½ bardak demlenmiş yeşil çay
- ½ greyfurt suyu
- 2 çay kaşığı bal
- 1 çay kaşığı rendelenmiş zencefil
- ¼ çay kaşığı deniz tuzu
- Dilediğiniz miktarda su
Hazırlanması ve tüketimi;
İlk önce yeşil çayı demleyin ve daha sonra da soğutun. Bal, zencefil ve deniz tuzunu karıştırıp demlediğiniz çaya ilave edin. Daha sonra greyfurt suyunu ilave edin ve istediğiniz oranda suyla birlikte hemen tüketin.
Kaynak: Bu yazı, fitekran.com/bir-doktorun-gozunden-enerji-icecekleri/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.
