Yemek borusunda yanma, çoğunlukla yaygın bir şekilde rastlanan reflü kaynaklı meydana gelmektedir. Bazı durumlarda akalazya veya mide fıtığı şeklinde anatomik problemler nedeniyle de yaşanabilmektedir. Yazımızda, yemek borusunda yanma nedenleri ve tedavisi ile ilgili bilgiler vermeye çalışacağız. İşte, detaylar;
Yemek borusunda yanma nedenleri nelerdir?
- Patates kızartması; Yemek borusunda yanma yapan en etkili besin çikolatadır, ancak ülkemizdeki tüketim oranlarını dikkate alacak olursak, yemek borusunda yanmaya yol açan en etkili gıdalar patates kızartması gibi kızarmış yiyeceklerdir. Yemek borusunda yanma şikayetine yol açan diğer besinler ise şöyle;
- Çikolata çeşitleri
- Kızartma çeşitleri
- Hamur işleri
- Yağlı peynirler ve yağlı bazı kahvaltılıklar
- Asitli içecekler
- Şerbetli tatlı çeşitleri
- Turunçgiller gibi asidik meyve ve sebze çeşitleri ile domates
- Yoğun baharatlı yiyecekler
Asit etkileri olan yağlı gıdalar, midedeki asidik ortamı fazlaca arttırıp mide asidinin yukarı doğru çıkmasına ve dolayısıyla da yemek borusunda yanmaya yol açmaktadır. Yaşanan bu asit etkisi daha çok yağda kızartılmış yemeklerde artış göstermektedir. Eğer kızartma yağı kalitesiz ise ve birkaç kez kullanılmış bir yağ ise bu etki katlanarak artmaktadır.
- Reflü; Mide reflüsü veya asit reflüsü sorunu insanlarda çok yaygın görülen bir problemdir. Midenin yemek borusu ile bağlantısını sağlayan kapakçık şeklindeki yapının gevşemesi nedeniyle, mide asidi yukarı çıkmaktadır ve yemek borusunda yanmaya neden olmaktadır.
- Sigara içilmesi ya da pasif içicilik
- Mide fıtığı
- Gebelik
- Yoğun stres
- Ağrı kesici, yatıştırıcı, antidepresan, astım ve alerji ilaçları, kemik erimesi ilaçları
- Aşırı egzersiz yapmak
- Gece yatmadan evvel yemek yemek
- Fazla kilolar gibi nedenler de reflüyü tetikleyebilmektedir.
Reflü hakkında gerçekleştirilen araştırmalara göre, mide asidinin azlığı dolayısıyla da reflü meydana gelebilmektedir.
- Çay, kahve ve alkol; Çay, kahve ve alkolün asit reflüsüne neden olduğu ile ilgili herhangi bir veri bulunmamaktadır. Fakat çay ve kahvenin aşırı sıcak bir şekilde içilmesi, yemek borusunda iltihap yapabilmektedir. Alkol kullanımı da tahriş etme özelliğinden dolayı yemek borusunda yanma yapabilir.
- Yemek borusu iltihabı; Genellikle uçuk yapan herpes virüsü ve candida mantarı, tüketilen gıdaların temizliğine yeterli dikkatin gösterilmemesi yemek borusu iltihabına ve yanmasına yol açabilir.
- Yemek borusu yanmasının diğer nedenleri; Aşağıda sıralanan etkenler de yemek borusu dokularında hasar ve iltihap gelişimine neden olarak yemek borusunda yanma yapabilmektedir. Bunlar;
- Yenilen yemeklerin yemek borusunda takılı kalmasına yol açan akalazya hastalığı
- Aşırı şekilde kusmak
- Alerji olması
- Yemek borusu kanseri
- Yabancı cisim ya da madde yutulması
- Barrett sendromu
- Mallory Weiss sendromu
Yemek borusu yanmasının tedavisi;
- Kabartma tozu; Belki tadından rahatsız olabilirsiniz, ancak 1 çay kaşığı kabartma tozunun yutulması asit reflüsünün hemen geçmesini sağlayacaktır. Kabartma tozunun bazik özelliği, mide asidi ile birleşip asitlik özelliği ortadan kaldırmaktadır. Reflü nedeniyle yemek borusunda yanma varsa, aşağıdakileri de deneyebilirsiniz;
- Muz
- Aloe vera suyu
- Hardal
- Zencefil çayı
- Papatya çayı
- Organik badem
- Sakız çiğnemek; Sakız, pek çok insanda yemek borusu yanmasında etkili olmaktadır. Yemeklerden sonra 30 dakika süreyle şekersiz sakız çiğnenirse tükürük bezlerinin harekete geçmesi sağlanır. Bu da yemek borusunun temizlenmesini mide asidinin seyreltilmesini sağlayarak yanmayı gidermektedir.
- Alışkanlıkların değiştirilmesi; Yemek borusunda yanmadan devamlı bir yakınmanız varsa, vücudunuzla ilgili şu değişiklikleri yapabilirsiniz;
- Yatağınızın baş bölümünü 15 cm kadar yükseltebilirsiniz
- Yemek yedikten sonra 2-3 saat kadar yatağa girmeyin ve uzanmayın
- Yiyecekleri küçük parçalar şeklinde ısırın ve çok iyi çiğneyip yutun
- Özellikle baharatlı ve yağlı yiyecekleri öğünlerinizde azaltın
- Daha çok asit!; Belki ters gelebilir, ancak bazen daha çok asit alınması yemek borusu yanmasını azaltabilmektedir. Bunun nedeni, yeteri kadar asit olmadığında da mide kapağı tam olarak kapanmayı gereksiz sayabilmektedir. Dolayısıyla, mide asidinin yukarı çıkıp yemek borusunda yanmaya yol açmaması için 1-2 kaşık elma sirkesi içebilirsiniz.
- İlaçla tedavi ve cerrahi; Eğer yemek borusunda yanma bulaşıcı hastalıklar dolayısıyla gelişmişse, antibiyotikler ve antivirüs ilaçları kullanılabilir. Mide asidi azaltılamadığı zaman antiasitler ve proton pompa inhibitörlerine başvurulabilir.
Akalazya hastalığı, mide fıtığı ve yemek borusu kanseri gibi organ yapısında ve dokularda değişikliğe neden olabilen durumlarda, çoğunlukla cerrahi müdahale ile tedavi yoluna gidilmektedir.
Yemek borusu hastalıkları hakkında açıklama
Yararlanılan kaynaklar;
multiyasam.com/yemek-borusunda-yanma-nedenleri-ve-tedavisi/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.
