Tetanoz aşısı nedir, Tetanozun yan etkileri nelerdir?

İnsanda tetanoz, paslı çivi veya metallerden geçebilen “clostridium tetani” adlı bakteri dolayısıyla olmaktadır. Ölümcül bir durumdur ve ölüm oranı yaklaşık %11 gibi oldukça yüksek bir hastalıktır. Tetanoz yapan bakteri vücuda girdiği zaman, hemen beyindeki bir takım sinirlere yerleşmektedir. Bu durum, tetanozlu kas spazmlarına yol açmaktadır. Eğer bakteri diyaframa yani solunum kaslarına yerleşirse ölüm yaşanmaktadır. Yazımızda, tetanoz aşısının yan etkileri hakkında bilgiler vermeye çalışacağız. İşte, detaylar;

Paslı metal veya çivi yaralanması sonrası clostridium tetani bakterisinin vücuda girmesinden sonra, vakit kaybetmeden ölümcül enfeksiyonun önlenmesi amacıyla tetanoz aşısı yapılır. Tetanoz aşısında bulunan tetanoz toksoidleri aktif bağışıklık sisteminin önemli bir parçası durumundadır. Yine de aşının tek bir dozu ömür boyu bağışıklık sağlamamaktadır. Antikor düzeyinin arttırılması amacıyla tekrar aşı olunması gerekmektedir. Ancak yukarıda sayılan durumlar nedeniyle uygulanması zaruri olan tetanoz aşısının bir takım yan etkileri de söz konusudur.

Tetanoz aşısı yan etkileri;

Tetanoz aşısı uygulandığında, vücutta bulunan tetanoz antikorlarının arttırılması amacıyla tetanoz toksoidleri verilmektedir. Bu aşı çoğunlukla çocukluk çağlarında yapılmaktadır. Şayet çocukluk döneminde tetanoz aşısı olunmuşsa, 10 yılda bir tekrarlanması gerekmektedir.

Tetanoz aşısı, dünyanın neresinde olursanız olun yapılabilir. Bu aşıyı olan kişilerin çoğunluğu herhangi bir problem yaşamazken, genetik açıdan yan etkilere yatkınlığı olan kişilerde bazı yan etkiler görülebilmektedir. Tetanoz aşısının yan etkileri, tıbbi bir müdahale gerektirmeksizin kendiliğinden geçebilmektedir, ancak bazı kişilerde hayati tehlike meydana getirebilir.

Tetanoz aşısı kaynaklı yan etkiler şu şekildedir;

  • Aşı yerinde sertlik ve acı; Tetanoz aşısı kas içine yapılırsa, bu alanda yumrulanma ve acı yaygın şekilde görülebilen bir etkidir. Klinik verilerde, aşı yerinde sertlik ve acı duyan kişilerde birkaç gün sürebilen şişlikler yaşandığı görülmektedir. Aşı olan kişilerin %1-3’lük bir bölümünde haftalar nadiren aylarca sürebilen kas astrofobisi yaşanmaktadır ve bu derin bir ağrıya yol açmaktadır. Yaşanan acı çok fazla şiddetli olmamaktadır ve günlük yaşantıyı etkilemez. Yaşanan acı hissi birkaç ay sürecek olursa tıbbi bir müdahaleyi gerektirebilir. Kişide hassasiyet, sert yumru hissi ve geçici uyuşukluklar da görülebilmektedir.
  • Kızarıklık ve şişlik; Tetanoz aşısı, hafif bir kızarıklık, şişlik ve tıbbi bir müdahale gerektirmeyen bir tahrişe yol açabilmektedir. Şişliği ve iltihap semptomlarının iyileştirilmesi amacıyla, aspirin ya da bazı steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilmektedir.
  • Sinirim sorunları; Pek çok aşıda olduğu gibi, tetanoz aşısı da çocuklarda bulantı, ishal ve kusma gibi mide problemlerine neden olabilmektedir. Bu belirtiler tıbbi bir müdahaleyi gerektirmeden kendiliğinden geçer. Çoğunlukla yaşananlar hafif şiddetlidir. Eldeki verilere göre, ergenlerin yaklaşık %3’lük bölümünde, yetişkinlerin ise yaklaşık %1’lik bölümünde mide sorunlarına rastlandığı görülmektedir.
  • Bağışıklık sisteminde tepki; Tetanoz aşısında bağışıklık sağlayan toksoid bulunmaktadır. Yapılan aşı sonrası, kimi hastalarda hafif şiddette ateş ve fiziksel yorgunluk baş gösterebilmektedir. Bu durum bağışıklığın bir tepkisidir. Kimi hastalarda ise, vücudun belirli bir bölgesinde ya da genelinde kas ağrıları ve gergin lenf düğümlerinden kaynaklı vücut ağrıları yaşanabilmektedir. Bu semptomların büyük bir çoğunluğu tıbbi müdahaleye gerek kalmadan kendiliğinden geçmektedir.
  • Alerjik reaksiyon; Tetanoz aşısına karşı gelişen alerjik reaksiyonlar oldukça nadir görülmektedir. Ancak tıbbi müdahalenin yapılmasını gerekli kılan acil durumlar da yaşanabilmektedir. Hastalarda alerjik tepki olarak baş dönmesi, kollarda, yüzde, dudaklarda ve vücudun başka yerlerinde şişlikler olabilmektedir. Ailede tetanoz aşısına alerji hikayesi bulunanların, aşıdan evvel doktorla konuşmaları gerekmektedir.

Tetanoz aşısı yan etkilerine karşı önlemler;

Aşının yan etkilerine karşı bir takım önlemler alınabilir ve yaşanacak etkiler minimize edilebilir. Buna göre;

  • Doğru doz aşı; Tetanoz aşısı her 10 yılda bir genellikle 0,5 ml dozda olunmalıdır.
  • İlaç etkileşimleri; Tetanoz aşısı, bir takım ilaçlar ve biyokimyasallarla etkileşim gösterebilmektedir. Özellikle radyasyon, kortikosteroidler, kanser tedavisi, alkile edici özelliği olan ajanlar ve benzer gruptaki ilaçlar tetanoz aşısıyla etkileşim gösterebilir ve negatif sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, kullanılan ilaçların doktora söylenmesi tavsiye edilmektedir.

Dikkat edilmesi gereken tıbbi konular;

Bazı tıbbi konular ölümcül neticelere yol açmaması amacıyla ilaç ve doz ayarlaması gerektirebilmektedir. Özellikle tıbbi durumlara özen gösterilmeli ve dikkatli davranılmalıdır. Bunlar;

  • Kanda pıhtılaşma problemleri ya da yakın zamanda kanama problemi olanlar.
  • Yakın zamanda trombositopeni yaşayanlar ve trombositin düşük olması.
  • Guillan-Barre sendromu.
  • 42,2 dereceden daha çok yüksek ateş olması.
  • Nörolojik enfeksiyon veya hastalık nöbeti.

Çocuklarda alınması gereken önlemler;

Sıraladığımız önlemlere ilaveten, çocuklara yönelik ek önlemlerin alınması tavsiye edilmektedir. Buna göre, tetanoz aşısı 7 yaşından daha küçük çocuklarda uygulanmamalıdır. Vücutlarındaki cıva seviyesi zehirlenme meydana getirebilmektedir. Latekse ve timaserole karşı alerji geçmişi varsa tedavi için uygun olmadığı sonucu çıkar. Ayrıca ansefalopati, felç, tetanoz ya da başka bir aşı nedeniyle felç geçmişi varsa doktora danışılmasında fayda vardır.

Hamilelerde alınması gereken önlemler;

Gebelik döneminin ilk üç aylık sürecinde tetanoz aşısının yaptırılması tavsiye edilmemektedir. Doğum zamanı klostridyum üretimi yoğundur ve eğer 10 yıllık süreç geçmiş durumdaysa, çoğunlukla 3. aydan 6. aya kadar olan sürede aşı olunması belirtilir. Emziren annelere yönelik olarak ise, hiçbir kısıtlama ya da tedaviye uygunsuzluk surumu yoktur.

Kaynak: multiyasam.com/tetanoz-asisinin-yan-etkileri/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.

Leave a Reply