Stres, vücudun tepki vermesini veya mevcut duruma adapte olmasını gerekli kılan uyaranlardır. Çok korkunç bir film izlemek ya da ikametin değiştirilmesi bile strese neden olabilir. Yazımızda stresin vücuda etkileri hakkında bilgiler vermeye çalışacağız. İşte, detaylar;
Özellikle ciddi bir tehlike anında kişinin harekete geçmesini kolaylaştıran stres, bunun gibi zamanlarda fayda sağlayabilir. Fakat devamlı olarak stres altında bulunmak farklıdır ve kalp hastalıklarından tutun da depresyona kadar birçok sağlık problemine neden olabilir. Stres fiziksel, duygusal ve çevresel olarak üç tiptir. Vücudumuz herhangi bir stres algıladığı zaman sinir sistemimiz buna hemen yanıt verir. Verdiği bu yanıt ile sempatik sinir sistemi uyarılmaktadır. Bunun sonucunda kişinin kalp atışları hızlanır, uç noktalara daha fazla kan pompalanır, tansiyon yükselir ve görüş kalitesi artar. Adrenalin ve kortizol hormonları salgılanmaya başlar. Yaşanan bütün bu değişiklikler kas gücünü arttırmakta, duyuları keskinleştirmekte, tehlikeli bir durum karşısında korunma pozisyonu almayı sağlamaktadır.
Eğer çok ciddi bir sorun varsa, mesela bir köpek tarafından kovalanıyorsanız vücudunuzun buna adapte olması yararlı olur. Fakat bunun gibi bir tehlike olmamasına rağmen devamlı bir şekilde stres hormonu salgılıyorsanız, kronik stresiniz olduğu anlamına gelir. Kronik stres, böbrek üstü bezlerinin yorulmasına neden olur ve bu durumda halsizlik, tiroid sorunları, uyku bozukluğu ve obezite sorunlarına sebep olabilir.
Stresle bağlantılı sağlık sorunları:
Saç dökülmesi; Yapılan bir çalışmaya katılan ikiz kadınlarda, yüksek stresten şikayetçi olanların saçlarında zayıflama ve dökülmelerin olduğu tespit edilmiştir.
Baş ağrısı; Stres seviyesinin artmasına paralel olarak, baş ağrısı şikayetlerinin de arttığı belirlenmiştir.
Uykusuzluk; Stresli ortamlarda çalışan kişilerin uyku bozukluğu yaşama riskleri iki kat daha fazla olmaktadır.
Hafıza problemleri; Denek hayvanları üzerinde gerçekleştirilen araştırmalarda kronik stresle hasarlı glutamat reseptörleri ve hafızanın zayıflaması arasında bağ olduğu görülmüştür.
Kalp krizi; Yoğun stresli işlerde çalışan kişilerde, kalp krizi geçirme riskinin %23 daha fazla olduğu belirlenmiştir.
Sedef ve akne; Erkek öğrenciler daha çok olmak üzere, sınav dönemlerinde öğrencilerin akne şikayetlerinde artış görülmüştür.
Astım; Yapılan bir çalışmada kronik stresi olan kişilerin astım riski iki kat artmaktadır.
Sindirim problemleri; Yaşanan stres, bağırsaklardaki faydalı mikroorganizmaların dengesini bozmakta ve çeşitli sindirim problemlerine yol açabilmektedir.
Şeker ve yağ; Gerçekleştirilen bir araştırmada stres hormonlarının artması ile şekerli ve yağlı yiyeceklere olan yönelim arasında bağ olduğu belirlenmiştir.
Bel ve sırt ağrısı; Kortizol hormonu seviyesindeki artış ile beraber, stresin bel ve sırt ağrılarıyla ilişkisi olduğu bilinmektedir.
Göbeklenme; Kortizol hormonu seviyesindeki artış karın bölgesinde yağlanmaya yol açmaktadır.
Tansiyon; Strese giren bir kişinin tansiyonu yükselmektedir ve bu da kalp hastalıkları başta olmak üzere birçok soruna neden olabilir.
Kan şekeri; Strese girildiği zaman kortizol ve adrenalin hormonları, kan şekerinin yükselmesine yol açmaktadır. Devamlı olarak stres altında bulunan erkeklerin tip 2 diyabet riski %45 daha fazladır.
Adrenal yorgunluğu; Kronik stres, vücudumuzdaki bir dizi hormonların seviyesinde düşüşe yol açabilmektedir. Bu nedenle de halsizlik ve bağışıklığın zayıflaması gibi durumlara sebebiyet verebilir.
Yaşlanma; Telomer kısalması DNA ve kromozomları etkilemekte ve yaşlanmayı hızlandırmaktadır. Bunda stresin de rolü bulunmaktadır.
Stresi azaltmanın yolları nelerdir?
Her gün vücut stres olarak adlandırılabilecek türlü uyaranlara karşı pek çok kez tepki verir. Bu durum dikkate alınmadığında kilo alımına, sebepsiz ağrılara ve devamlı yorgunluğa yol açabilir. Her bireyin altından kalkabileceği stres oranı değişkendir. Öncelikle kendi sınırlarınızın ne olduğunu anlamaya çalışmalı, hangi oranda stresin size sorun yaşattığına dikkat etmelisiniz.
Stresi hepten yok etmek mümkün görünmese de, bazı ipuçlarını öğrenerek stresi azaltabilir ve daha az etki etmesine katkı sağlayabilirsiniz. Buna göre;
Yürüyüş yapın; Stresinizin arttığını anladığınızda hemen bir yürüyüşe çıkın. Bu sayede zihninizi boşaltabilir ve rahatlayabilirsiniz.
Kontrol etme alışkanlığınızdan vazgeçin; Yaşanan stres, genellikle kontrol dışındaki olayları kontrol etmek istemekten kaynaklanmaktadır. Kontrolünüz dışında gelişebilecek olayların olduğunu sakın aklınızdan çıkarmayın. Eğer gerekeni yaptığınıza inanıyorsanız, bırakın her şey kendi yolunda ilerlesin.
Tartışmaktan kaçının; Hoşlanmadığınız ve şikayet ettiğiniz durumları tatlı bir dille de çözebilirsiniz. Tartışmalardan sakınmanın etkili bir yöntemini bulmalısınız. Kavgacı bir karaktere sahipseniz, öfke kontrolü ve davranış şekilleri ile ilgili çalışmalarda bulunmalısınız.
Eşyalara bağlanmayın; Stresin önemli kaynaklarından biri de eşyalara olan bağımlılıktır. Telefonunuz çizilmiş olabilir veya pantolonunuz yırtılabilir. Bu tür eşyaların sizi yıpratmasına müsaade etmemelisiniz.
Trafikten kaçın; Uzun sürse bile daha akıcı olan bir yolu tercih edin. Trafiğe girmekten imtina ederseniz sinir harbine girmekten de kurtulursunuz.
Olumlu olun; Önünüze bir sorun veya bir engel çıktığında olumlu bir tavır takının. Bakış açınızı değiştirdiğinizde baktıklarınız da değişecektir.
Gülümseyin ve işin eğlenceli kısmına odaklanın; Stres altında olduğunuzu hissettiğinizde gülümsemeye çalışın. Gülümsemek bakış açınızın değişmesine katkı sağlayacaktır. Geniş düşünmeye çalışın ve olayların komik bir tarafını bulmaya ve buna odaklanmaya çalışın.
Meditasyon yapın; Bunun için bir kursa gitmenize gerek yok. Dik ve rahat bir biçimde oturun, 10 dakika süreyle nefes alıp vermenize odaklanın yeter. Odaklanarak hem zihninizi boşaltmayı hem de sabretmeyi geliştirebilirsiniz.
Müzik dinlemelisiniz; Özellikle rahatlamanıza imkan sağlayan sevdiğiniz müzik türünü belirlemelisiniz. Stres yaşadığınızı anladığınız zaman müziğinizi açın ve arkanıza yaslanıp rahatlayın.
ilginç dir. izleyelim