Sepsis nedir belirtileri ve tedavisi: Kan zehirlenmesi veya septik şok olarak da bilinen sepsis, kişinin hayatını tehdit edebilir ve mutlaka tıbbi müdahale yapılması gerekir. Özellikle bağışıklık sistemi sorunu bulunanlar, büyük çaplı yarası olanlar ve şiddetli hastalık geçirmekte olanlar kendilerine dikkat etmelidirler. Yazımızda, sepsis belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilgiler vereceğiz. İşte, detaylar;
Sepsis belirtileri nelerdir?
Sepsisin (kan zehirlenmesi) öncelikli belirtileri şu şekildedir;
- Vücut sıcaklığında düşme veya yüksek ateş
- Nabzın yükselmesi
- Titreme
- Solunumda hızlanma
Sepsis olan kişi septik şok denen şoka girdiğinde şu ciddi sorunlar yaşanabilir;
- Baş dönmesi ve bayılma durumu
- Konsantrasyon bozukluğu ve zihin bulanıklığı
- Bulantı, kusma ve ishal
- Konuşmada kayma olması
- Nefes darlığı
- Çok şiddetli kas ağrısı
- Gün boyu tuvalete çıkamama ve idrarda azalma yaşanması
- Cildin alacalı, solgun, nemli ve soğuk olması
- Bilinç kaybı yaşanması
Sıralanan bu belirtilerin büyük bir bölümü, ani tansiyon düşmelerinden kaynaklanmaktadır.
Sepsis nedenleri nelerdir?
Bağışıklık sistemi, bulaşıcı hastalıklara karşı tepki vermektedir. Bu tepkinin olduğu sırada bazı kimyasallar salgılanmakta ve zararlı mikroorganizmalarla savaşılmaktadır. Salgılanan kimyasallar kişiye zarar verecek seviyeye ulaşırsa, sepsis meydana gelebilmektedir.
- İdrar yolları, akciğer ve karın bölgesi iltihapları; Vücutta herhangi bir bölgede görülen ve bulaşıcı hastalıkların yol açtığı her iltihap sepsise neden olabilmektedir. Sepsise en fazla sebebiyet veren iltihaplar idrar yollarında, akciğerlerde ve karın bölgesinde rastlanan iltihaplardır.
Sepsisin en yaygın görülen nedenleri ise şöyle;
- İdrar torbası, böbrek ve üretra iltihapları
- Zatürree
- Karın zarı iltihabı
- Safra kesesi iltihabı
- Apandisit
- Selülit gibi cilt iltihapları ( buna damar içi ilaç ve gıdalar vermek amacıyla kullanılan kataterler yol açabilmektedir.)
- Ameliyattan sonra iltihap kapılması
- Kalp ve kemik iltihapları
- Menenjit benzeri sinir sistemi beyin iltihapları
- Nadiren görülse de nezle ve grip gibi üst solunum yolu rahatsızlıkları
- Şeker hastalığı (diyabet); Hemen herkeste belli bir oranda sepsis olma olasılığı bulunmaktadır. Fakat şeker hastalığı olan kişilerde sepsis olma ihtimali daha yüksektir.
Sepsis riski yüksek kişiler şöyledir;
- Lösemi ve AIDS ( kemoterapi görmekten dolayı bağışıklığı zayıflayan kişiler )
- Çok küçük yaştakiler ve çok yaşlı olanlar
- Gebe kadınlar
- Kısa süre evvel ameliyat olanlar, trafik kazası gibi nedenlerle büyük yarası olanlar
- Solunum cihazına bağlı olan kişiler
- Kalıtsallık nedeniyle bulaşıcı hastalıklardan daha çok etkilnenenler
Sepsis, farklı sebeplerden dolayı hastanede yatanlarda daha fazla görülen bir rahatsızlıktır.
Sepsis tedavisi nasıldır?
Sepsis rahatsızlığının tedavisi, aşağıda sıraladığımız etkenlere bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Bunlar;
- Bulaşıcı hastalığın vücutta ortaya çıktığı bölge
- Meydana gelen hasar oranı
- Bu durumdan etkilenmiş olan organ ve dokular
- Acil tedavi; Sepsisi şiddetli olan kişilerin acil olarak hastaneye yatması gerekmektedir. Hastanede doktorlar, solunum ve kan dolaşımı ile ilgili hayati fonksiyonları kontrol altında tutacaklardır.
- Sepsisi şiddetli olan kişilerde bazen ölümlere rastlanabilmektedir. Daha ziyade septik şoka giren kişiler risk altındadır.
- Hemen ve doğru şekilde müdahale edilen sepsis vakalarında, hastada herhangi bir kalıcı hasar meydana gelmeden tedavi yapılabilmektedir.
- Antibiyotik tedavisi; Sepsis ile ilgili temel tedavi antibiyotik kullanımıdır. Şiddetli sepsis vakalarında damar yoluyla verilebilir. Şiddetli sepsis yaşayan hastalarda antibiyotik tedavisine bir saat içinde başlanmalıdır.
- 2-4 günlük süreçte antibiyotik verilmesi damar yolundan oral yola çevrilir. Hastaya 10 gün kadar antibiyotik verilebilir.
- Sepsisin esas sebebini belirleyebilmek için zaman olmadığından, hastalara geniş spektrumlu antibiyotik verilir.
- Sepsise neden olan bakteri belirlendiğinde, yalnızca gerekli olan antibiyotik verilir.
- Virüs kaynaklı sepsis (kan zehirlenmesi) antibiyotik verilerek tedavi edilememektedir. Ama altındaki nedeni tespit edebilmek için yeterli zaman olmadığından, yine de geniş spektrumlu antibiyotik verilir.
- Serum; Kan zehirlenmesi (sepsis) bulunan kişiyi su kaybı ve böbrek yetmezliğinden korumak amacıyla serum verilmeye başlanır. İdrar miktarını belirlemek için, sepsis hastasının idrar torbasına tüp yerleştirilebilmektedir.
- Oksijen ve tansiyon dengesi; Sepsisi olan hastalarda oksijen gereksinimi oldukça artmaktadır. Bunun içim hastalara oksijen maskesi giydirilir. Tansiyon düşüklüğünü dengelemek için, damar içi yöntemlerle vazopresör ilaçlar verilmelidir.
- Diğer tedavi yöntemleri; Sepsis tedavisinde şu yöntemler de uygulanabilmektedir.
- Yara ve apse benzeri iltihap kaynaklarının kurutulması sağlanır
- Hastalara kan nakli de gerekebilir
- Solunum cihazına bağlanmaları gerekli olabilir
- İnsülin ve kortikosteroid ilaçlar verilebilmektedir
- Diyalize girilmesi gerekebilir.
Kaynak: Bu yazı, multiyasam.com/sepsis-belirtileri-ve-tedavisi/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.
