Standart beslenme diyetinde aşırı tuz (sodyum), yapılan pek çok çalışmanın odak noktası olarak ele alınmış ve son yıllarda çok ilgi görmeye başlamıştır. Yazımızda hipertansiyon ve tuz ilişkisini ele almaya çalışacağız.
Elde edilen bulgular, alışkanlıkları dolayısıyla çok miktarda tuz tüketimi olan kişilerde hipertansiyon ya da yüksek tansiyonun, tuz tüketimi az olan kişilere göre daha fazla görüldüğünü ortaya koymuştur. Bunun yanı sıra, yapılan araştırmalarda yüksek tansiyonu ( yüksek kan basıncı ) olan kişilerin, tuz oranı düşük bir beslenme programı izleyerek kan basıncı düzeylerini düşürebildikleri belirlenmiştir. Kan basıncı, kan taşıyan damarların atardamar duvarlarına yaptığı basıncı ifade etmektedir. Kan dolaşımında fazla miktarda sıvı olduğunda veya kan damarları daraldığında basınç çok daha fazla olmaktadır.
Normal beslenmede tuz oranı yüksek bir eğilim göstermektedir. Bütün herkesin tükettiği tuz miktarına dikkat etmesi gerekmektedir. Şayet yüksek oranda bir tuz sınırlaması gerekiyorsa bu durum yüksek tansiyon varsa ya da bu yönde bir yatkınlık söz konusuysa gereklidir. Beslenme diyetinde tuz miktarını azaltmak, kan basıncının azaltılmasında atılacak adımlardan sadece biridir.
Tuz, tüketilen ister bitkisel ister hayvansal olsun hemen hemen her türlü besinde bulunmaktadır. Vücudun gerektiği gibi işlemesi için, günlük dörtte bir çay kaşığı ya da yarım gram kadar tuz yeterli gelmektedir. Bu oran standart beslenmede yaklaşık 6-8 gram kadardır.
Tuz tüketiminin sınırlanması gerekiyor ise, öncelikle evde hazırlanan yemeklerle başlamak gerekir. Yemek pişirilirken tuz kullanılmamalı ya da çok az miktarda kullanmaya özen gösterilmelidir. Tuzu azaltmak için yemek masasında yer alan tuzluğu ortadan kaldırmalı, bunun yerine yemekleri tatlandırmak için tatlandırıcı otlar kullanılmalıdır. Hipertansiyon kontrolü için turşu ve cips gibi yiyeceklerden uzak durulmalı, tuzlu olan tereyağı ve margarin ihtiyaçları tuzsuz olanlarla değiştirilmelidir.
İşlenmiş olan gıdaların genelinde çok miktarda tuz bulunmaktadır. Paketli gıdalar alındığında etiketleri incelenmeli, tuz oranının düşük olduğu ya da tuzun olmadığı gıdalar tercih edilmelidir. Bu gıdaların etiketlerindeki monosodyum glutamat (MSG), sodyum klorid (sofra tuzu) ya da karbonat ifadelerine dikkat edin. Karbonat da sodyum içermektedir. Özellikle hardal, ketçap, soya sosu gibi ürünlerde sodyum yüksek miktardadır. Ayrıca hazır çorbalar, et ve tavuk suları, jambon, sosis, söğüş et ve daha birçok işlenmiş gıdada tuz miktarı yüksektir.
