Böbrekler, vücudumuzdaki bir çok görevi aynı anda yüklenen bir organdır ve vücutta hayati bir öneme sahiptir. Vücutta oldukça fazla özellikleri ve görevi bulunan böbrekler üre, ürik asit ve kreatinin maddelerinin tümünü dışarı atmakla görevlidir. Bu maddeler vücuttan idrar yolu ile atılmaktadır. Yazımızda, böbreklerin ne işe yaradığı ile ilgili bilgiler vermeye çalışacağız. İşte, detaylar;
Hangi nedenle olursa olsun, böbreklerin işe yaramaz hale gelmesi yüzünden zararlı atık maddeler vücuttan atılamaz ve bu atıklar kanda birikmeye başlar. Bunun sonucunda da birçok organ da yerine getirmesi gereken görevi yapamaz duruma gelir. Böbrek yetmezliği olan hastalardaki bulantı, kusma, nefes darlığı ve aşırı halsizlik gibi şikayetler kanda biriken zararlı maddeler nedeniyle oluşmaktadır.
Vücudumuz, değişik tuzları da içinde barındıran bir su deposu gibidir. Böbreklerin en önemli görevlerinin başında vücudun tuz ve su dengesinin yanı sıra tansiyonun da düzenlenmesi gelmektedir. Fazla miktarda su tüketildiğinde, idrar miktarındaki artış herkes tarafından bilinmektedir. Ancak siyah zeytin, turşu ve salamura zeytin gibi tuzlu besinler ile kuru üzüm, portakal, muz ve kayısı gibi sofrada tüketilen tuzdan daha farklı tuzlar içeren meyvelerin tüketilmesi sonucunda, böbrekler tıpkı bir bilgisayar gibi çalışır ve vücuda giren bu tuzları dışarı atar.
Tüketilen yiyecek ve içeceklerden alınan su ve tuzlar olması gerektiği şekilde vücuttan dışarı atılamaz.
Vücuttaki fazlalık su nedeniyle bacaklar ve göz kapaklarında şişlikler, aşırı kilo alımı ve yüksek tansiyon görülmektedir. Bunun daha da ilerlemesi halinde, akciğerlerde su birikmeye başlar ve nefes alıp vermede güçlük yaşanır.
Potasyum gibi farklı yapılardaki tuzlar, vücutta fazla miktarda birikirse aşırı halsizlik, felç veya kalp durmasına neden olabilmektedir.
Oldukça fazla görevi olan böbreklerin başkaca önemli görevleri de bulunmaktadır. Mesela; Böbrekler, kan yapımını ayarlamaya yardımcıdır. Bilindiği gibi kan kemik iliğinde yapılıyor olsa da, kemik iliğine hangi miktarda kan üretmesi gerektiği böbrekler tarafından iletilmektedir.
Şayet kemik iliği, böbreklerden talimat alamazsa yeterli kan üretimi gerçekleştiremez. Bundan dolayı da, kansızlık yüzünden meydana gelen halsizlik, baş dönmesi, iştah kaybı, çarpıntı ve çabuk yorulma gibi sorunlar görülür.
Bilindiği üzere kemikler, vücudun ayakta kalmasını ve hareketleri sağlayan temel yapı taşlarıdır. Bunun sağlanmasını kemiklerin gelişimini ve sağlamlığını sağlayan faktörler böbrekler tarafından yönetilmektedir. Kemiklerin sertliğini sağlayan kalsiyum ve fosfor gibi maddeler, gıdalarla birlikte alındıktan sonra bağırsaktan emilmekte ve kemiklere yerleşmektedir. Bunların sırayla işlemesini ayarlayan, D vitamini yapımı, fazlalık kalsiyumu ve fosforu vücuttan atma gibi işlemlerin tümü böbreklerin görevleridir.
Eğer böbrekler iş göremez hale gelirse, vücutta kalsiyum eksikliği ile birlikte fosfor fazlalığı yaşanmaya başlar. Kemiklerin direnci azalır, eğilip bükülür, çok kolay ve çabucak kırılır duruma gelir. Çocukların kemik gelişimi düzgün işlemez ve bu yüzden çocuklarda boy kısalığı ve gelişme geriliği yaşanır.
Böbreklerin daha başka görevleri de bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse; Vücudun kimyasal dengesi böbrekler tarafından sağlanmaktadır. Birçok organın uygun ortamda rahat ve çok iyi çalışmasını sağlar. Vücuda giren bazı hormonların kandan temizlenmesi, bu sayede hormonların neden olacağı zararlı bazı etkileri de böbrekler önler.
Eğer böbrekler çalışamaz hale gelirse, vücudun kimyasal dengesinde bozulma meydana gelir ve akciğer, kalp ve beyin gibi en önemli organlar dengeli şekilde fonksiyonlarını gerçekleştiremez duruma gelirler. Bazı hormonlar kanda aşırı oranda birikme yaptığında ise ciddi yan etkiler de yaşanabilmektedir.
Kullanılan ilaçlar faydalı etkilerini gösterdikten sonra, kalan kısımlar vücut için zararlı hale gelebilir. Arta kalan bu ilaç atıklarının da vücuttan atılması gerekmektedir. Böbrekler, bu oldukça ağır ve yorucu iş için karaciğere destek sağlayarak, elbirliği ile bunları vücuttan dışarı atarlar.
Eğer böbrekler bu görevi yerine getiremezse ilaç atıkları vücutta birikmeye başlar. Bunun sonucunda da zehirlenme gibi bir takım yan etkilere de yol açabilir. Bundan dolayı, böbrek rahatsızlığı bulunan kişilerin doktor bilgisi dışında ilaç almamaları önemlidir.
Sıraladığımız bu görevleri üstlenmiş olan böbreklerin iflas etmesi halinde yaşamak mümkün olmaz diye düşünüyor olabilirsiniz. Ancak bu doğru değildir. Çünkü modern tedavi yöntemleri böbreklerin bu görevlerini yerine getirmek amacıyla destek vermektedir. Kullanılan yöntemler sayesinde, böbrekleri hiç çalışmayan kişiler, uzun yıllar rahat ve sağlıklı bir hayat sürebilmektedirler.
Böbrek sorunları nasıl anlaşılır?
- Ayaklarda ve göz kapaklarında belirgin olacak şekilde, bütün vücutta su birikmesi ya da ödem oluşması.
- İdrar yapma sıklığında ve görünümünde meydana gelen değişimler.
- İdrar sırasında yanma, ağrı ve kan gelmesi durumu.
- Yüksek tansiyon oluşması.
- Yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı ve çabuk yorulma gibi belirtiler.
- Devamlı bir bulantı ve kusma hali.
- İştah kaybı, nefes darlığı ve çarpıntı.
- İşitmede güçlük yaşanması.
- İnatçı kaşıntıların olması.
- Çocuklarda gece idrar kaçırmaları ve gelişmede gerilik durumu yaşanmaktadır.
Yaşanmakta olan ağrı, bazı şeylerin yolunda ve rayında olmadığını işaret etmektedir. Böbrek iltihabı ve yüksek tansiyon gibi bir takım ciddi sorunlar olsa bile ağrı yaşanmayabilir. Çünkü bu belirtilerin bir bölümü, başka hastalıklarda da sıklıkla görülebilmektedir. Yapılacak olan idrar ve kan tahlilleri ile birlikte, böbrek uzmanının tetkikleri sonucu sorun olup olmadığı anlaşılacaktır.
Böbrekler, vücuttaki diğer organlardan daha farklı bir özellik taşımaktadır. Bir sorun olsa bile bu duruma hemen tepki vermez ve ek kapasitesini devreye sokarak çalışmasını sürdürür. Bu sayede de böbrek hastası olan kişiler böbreklerinin %30 kapasitesiyle bile çok iyi yaşayabilmektedirler. Bazı kişiler tek böbrekle dünyaya gelmişlerdir, ancak bu onlarda herhangi bir orun yaratmaz. Fakat böbreklerin tüm fonksiyonlarını kaybetmesi ve tedavi edilmemesi kişi için ölümcül olacaktır.
Kaynak: Bu yazı, bobreksagligi.com/index.php?page=bobreksagligi&content=bobrekneiseyarar&language=tr kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.
