Bazı kadınlar adet dönemini rahat bir şekilde geçirirken, bazıları sancı ile birlikte, ağrılı bir şekilde geçirmektedirler. Bu dönemde adet sancısı kimi zaman işe ve okula gitmeyi engelleyebildiği gibi günlük yaşamı da çok etkileyebilmektedir.
Adet ağrısına bazen bulantı veya baş ağrısı da eşlik edebilmektedir. Bu tür sancılara tıpta dismenore denmektedir. Adet sancısı genel olarak yaygın bir şikayettir, fakat adet düzensizliği ve adetle alakalı başka sorunlar varsa, anormal bazı belirti ve şikayetler oluyorsa mutlaka bir jinekolog muayenesi yapılmalıdır.
Adet sancısının nedenlerinden evvel, iki türlü adet sancısı olduğunu belirtelim. Bunlar primer ve sekonder olarak adlandırılmaktadır.
Primer dismonera; Adet sancısının en çok görülen türüdür. Karnın alt bölümünde ve bel kısmında duyulan kramplar şeklindedir. Adetten 1-2 gün evvel başlamakta ve 2-4 gün kadar devam etmektedir.
Sekonder dismonera; Bu adet sancısı türünde ise, kramplar yalnızca adet dönemiyle sınırlı olmayıp, üreme organlarıyla alakalı başkaca bir problemle ilişkili sancıları da kapsamaktadır. Genellikle 35-40 yaş aralığındaki kadınlarda görülen bir ağrıdır. Sekonder adet sancısının başlıca sebepleri ise şöyledir;
- Endometriozis; Bu, çikolata kisti şeklinde de bilinmektedir. Rahmin iç katmanını meydana getiren dokuların, genellikle rahmin dışında yumurtalıklara olmasıdır.
- Miyomlar; Bunlar rahimde ortaya çıkan iyi huylu tümörlerdir. Bunlar adet döneminin çok ağrılı ve zorlu geçmesine neden olmaktadır.
- PID (pelvik inflamatuar hastalık): Bu durum rahimde, tüplerde ve yumurtalıklarda bakterilerden kaynaklanan enfeksiyon oluşmasıdır.
- Adenomyozis; Rahmin iç katmanını meydana getiren dokuların, rahmin kas tabakasında yer alması durumudur.
Başka bir hastalık adet sancılarına eşlik ediyorsa, adet düzensizliği, kanama, akıntı ve diğer bazı şikayetlerin olma ihtimali de bulunmaktadır.
Adet sancısı nedenleri:
Adet sancıları, adet döneminde oldukça güçlü rahim kasılmalarından dolayı gelişmektedir. Bu kasılmalar esnasında rahimde prostaglandinler olarak adlandırılan kimyasallar salgılanmaktadır. Bunlar rahim kasılmalarının şiddetinin artmasına yol açabilir. Adet döneminde gelişebilen bu belirtiler, adet döneminden 1-2 gün kadar evvel başlayarak adet sonuna kadar sürebilmektedir. Ancak mevcut belirtiler bir tek adet dönemiyle alakalı değil, başka bir hastalığı da işaret edebilir.
Hafif şiddetteki adet sancıları:
Rahim kasılmasıyla alakalı olarak, adet döneminde hafif şiddette sancının olması gayet normaldir. Rahim gerilebilen ve gevşeyebilen bir yapıya sahip kastır. Bu gerilip gevşeme hareketleri kramp benzeri ağrı ve sancılara yol açabilir. Fakat sancılar şiddetliyse ve günlük hayatınızı aksatıyorsa, başka bir kadın hastalığının varlığının araştırılmasında fayda vardır.
Adet sancısına eşlik edebilecek bazı şikayetler:
Adet sancısının yanında başka şikayetler de olabilir. Bunlar;
- Bulantı ve kusma
- Kabızlık veya ishal
- Karında şişkinlik
- Sersemlik hissi ve baş ağrısı
Adet sancısı nasıl dindirilir?
Doktorlar genellikle adet sancısını geçirmek için nonsteroid anti-inflamatuar (NSAİİ) ilaçlar reçete ederler. Bu tür ağrı kesicilerin aspirin gibi reçetesiz olanları da bulunmaktadır. NSAİİ ilaçlar astımlılara, karaciğer, mide ve böbrek problemi olanlara, emziren annelere tavsiye edilmez. Bu tür ilaçlar alındığında etki etmediyse, başka güçlü ağrı kesici ilaçlar alınabilir, ancak doktorunuzun bu ilaçları da bilmesi gerekir.
Eğer alınan ağrı kesiciler yeterli gelmezse, doktorunuzun vereceği doğum kontrol hapı hafifletici etki gösterebilir. Doğum kontrol hapları, rahim duvarının incelmesine neden olur ve prostaglandinlerin oranını düşürerek ağrıyı azaltır. Rahim duvarı incelirse fazlaca kasılma meydana gelmeyecektir. Başka bir üreme organı ile ilgili rahatsızlığınız varsa, bunun tedavi edilmesi ile birlikte ağrılarınız da tedavi edilmiş olacaktır.
Adet sancısına karşı yapılabilecekler:
Adet sancısını kendi başınıza bütünüyle yok edemezsiniz belki, fakat yaşadığınız ağrıları hafifletme imkanına sahip olabilirsiniz. Bunun için;
- Egzersiz yapın; Özellikle adet dönemindeki egzersizler kötü bir fikir gibi düşünülebilir, ancak hareket etmek ya da hareket halinde olmak adet sancılarını azaltabilir. Yorucu değil hafif tempolu yürüyüşler yapabilirsiniz.
- Sigara, alkol ve kafein kullanmayın; Bütün bu maddeler adet sancısının şiddetini arttırdığı gibi, adet döneminin sancılı olma riskini de arttırmaktadır.
- Sıcak bir banyo yapın; Sıcağın etkisi sayesinde ağrıları azaltabilirsiniz. Karın bölgenize sıcak su torbası koyabilir hafif bir rahatlık sağlayabilirsiniz. Özellikle sıcak bir banyo daha da iyi gelebilir.
- Masaj; Adet sancısının iyileşmesi için alt karın bölgesine hafif bir masaj yaptırabilirsiniz.
- Besin destekleri alın; Adet sancısı ve ağrılarını hafiflettiği şeklinde bilgiler olan E vitamini, B1 ve B6 vitamini destekleri, Omega-3 yağ asitleri ve magnezyum takviyeleri alabilirsiniz.
- Stresi yönetin; Yaşadığınız yoğun stres, ağrılarınızın daha da şiddetlenmesine neden olabilir. Bundan dolayı stresle baş edebilmek için yoga gibi yöntemlerden faydalanabilirsiniz.
