Vitamin ve mineral nedir? Hayatımızdaki Önemi ve Bilmeniz Gerekenler

Vitaminlerin ve minerallerin hayatımızdaki önemini hepimiz biliyoruz. Peki bunlar neden bu kadar önemli? Yazımızda vitamin ve mineraller nedir? Neden ihtiyacımız var? Gibi soruların yanı sıra sağlıklı bir yaşam için gereken bilgileri de bulabileceksiniz. İşte, detaylar;

Vitamin ve mineral nedir?

Vücudumuzun fizyolojik yani normal işleyişini sürdürebilmek için gereken organik bileşikler vitaminlerdir. Vücut normalde birkaçı hariç vitaminleri sentezleyememekte ve bunları dışarıdan diyetlerle almak durumundadır. Vitaminlerin üç karakteristik özelliği bulunmaktadır. Bunlar;

  • Doğal bir şekilde besinlerde çok küçük oranlarda bulunmaktadırlar,
  • Büyüme, yaşam ve onarım gibi fizyolojik işlevler için gereklidirler,
  • Yeterli oranlarda alınmadığı taktirde rahatsızlıklara neden olmaktadırlar.

Vitaminler yağda ve suda çözünürlüklerine bağlı olarak ikiye ayrılmaktadır. Vücudumuzda işleyişin sağlanmasıyla görevli olan enzimlerin çok daha hızlı ve etkili bir şekilde çalışmasına imkan veren koenzim görevini de yapmaktadırlar. Vücutta normal olarak senelerce sürmesi gereken bazı kimyasal reaksiyonlar, koenzim görevi gören vitaminlerce saniyeler içinde gerçekleşmektedir.

Suda çözünebilen vitaminler;

  • B1 vitamini (tiamin)
  • B2 vitamini (riboflavin)
  • B3 vitamini (niasin)
  • B5 vitamini (pantotenik asit)
  • B6 vitamini (pridoksin)
  • B9 vitamini (folik asit)
  • B12 vitamini (kobalamin)
  • H vitamini (biotin)
  • C vitamini (askorbik asit)

Yağda çözünebilen vitaminler;

  • A vitamini (retinol)
  • D vitamini (kalsiferol)
  • E vitamini (tokoferol)
  • K vitamini

Makro mineraller nelerdir?

  • Kalsiyum,
  • Potasyum,
  • Fosfor,
  • Magnezyum,
  • Sodyum klorür (tuz).

 Mikro mineraller nelerdir?

  • Klor,
  • Çinko,
  • İyot,
  • Bakır,
  • Selenyum,
  • Flor,
  • Molibden,

Vitamin ve mineraller ile ilgili bilinmesi gerekenler;

Geçmişte uzun okyanus seyahatlerinde C vitamini eksikliğinden kaynaklanan skorbüt adlı hastalık pek çok denizcinin yaşamını kaybetmesine yol açmıştır. Bunun nedeni denizciler yeterli yağ, protein ve karbonhidrat alsalar da C vitamini eksikliği olmuş ve herkesin dikkatini bu yöne çekmelerine imkan sağlamıştır.

Şimdi bile toplumumuzdaki durumun bundan pek farkı bulunmamaktadır. Bugün ülkemizde pek çok çocukta ve yetişkinde B12 vitamini, iyot ve kalsiyum başta gelmek üzere pek çok vitaminin veya mineralin eksikliği görülebilmektedir.

Vitaminin çözünürlüğü ve emilimi nasıldır?

Yağlarla taşınmakta olan ve pasif emilen yağda çözünebilen vitaminler, yağ dokusunda depolanmaktadır. Bundan dolayı yağda çözünmekte olan vitaminlerdeki eksiklikler uzun zaman sonra ortaya çıkabilmektedir. Düşük yağlı diyetler de yağda çözünmekte olan vitaminlerin emilimini ve taşınmasını düşürebilmektedir. Bu türdeki diyetlerin uzun vadeli olarak uygulanması, yağda çözünen vitaminlerde eksiklik meydana getirmektedir.

Pasif ve aktif olarak emilimi olan suda çözünen vitaminlerle özel taşıyıcılar kanda depolanmamaktadır. Düzenli ve yeterli miktarlarda tüketilmediği zaman kısa zaman içinde eksiklikleri ile ilgili belirtiler görülmektedir.

Mineral emilimi:

Uygulanan diyetlerle birlikte alımı yapılan mineraller, iyon dengesine bağlı olarak hücrelerin içinde ya da dışında bulunmaktadır. Vücutta kilit roller üstlenen minerallerin emilimi de tüketilmekte olan besinler nedeniyle değişiklik göstermektedir. Tahıllarda yer alan fitatlar ile ıspanak türü bitkilerdeki oksalat ve asit minerallerde emilimi önleyebilmektedir.

Öneriler;

  • A ve D vitaminleri haricinde kalan vitaminler vücutta üretilmemektedir. Ancak öncülleri alındığında üretilebilir.
  • Vitamin ve mineral ihtiyacının karşılanması, yağ yakımı, kas kütlesinin artması ve sağlıklı yaşam için diyetler ve supplementlerle karşılanmalıdır.
  • Mecbur değilseniz doktor bilgisi dışında vitamin alınmamalıdır. Bilinçsizce alınan vitaminler bazı yan etkiler gösterebilmektedir.
  • Kadınlar adet dönemlerinde içeriğinde demir olan besinleri tüketmeye özen göstermelidirler. Genç yaştaki kadınlarda çok büyük oranda demir eksikliği anemisi yaşanmaktadır.
  • D vitamini güneş ışınları sayesinde üretilmektedir. Güneş ışınlarının az olduğu koşullarda yaşayan kişilerin D vitamini takviyesi almaları gerekir.
  • B6, B9 ve B12 vitaminleri kırmızı kan hücreleri açısından çok önemlidir.
  • Yapılan bazı araştırmalarda krom mineralinin kan yağ seviyelerinde düzenleme gerçekleştirdiği de görülmüştür.

Kaynak: Bu yazı, fitekran.com/vitaminler-ve-mineraller-hakkinda-her-sey/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.

Leave a Reply