Temporal arterit nedir? Neden olur, belirtileri ve tedavisi

Büyük kan damarlarını tutan iltihabi hastalığa temporal arterit adı verilmektedir. Damar duvarlarında iltihaplanma oluşan hastalığa Dev hücreli arterit adı da verilmektedir. Etki ettiği damarlara bağlı olarak değişik belirtiler göstermektedir. Peki, temporal arteritin nedenleri, belirtileri ve tedavisi nasıldır? İşte, detaylar;

Yukarıda etki ettiği damarlara göre farklı belirtileri olduğunu söylemiştik. Şakaktan geçmekte olan ve beynin iç kısımlarını besleyen temporal arter, hastalığın en yaygın tuttuğu damarlardır. Bu yüzden adına temporal arterit denmektedir. Tek tuttuğu damar bu olmadığı gibi, gözü besleyen aftalmik arter adlı damarı da tutarak görme kaybına yol açabilmektedir.

Bazı durumlarda polimyaljiva romatika adı verilen bir hastalıkla da görülebilmektedir. Bu iltihabi hastalık kişide ateş, omuz, kalça ve sırt ağrısı ile birlikte halsizlik şeklinde kendisini gösterir. Daha çok 50 yalını geçmiş kişilerde ve genellikle kadınlarda yaygın olarak görülmektedir.

Temporal arterit nedenleri;

Türlü faktörlere bağlı olarak vücudun savunma sisteminin, damar duvarlarına saldırmasıyla başlar. Ama bu faktörlerin hangisinin anormal durum yarattığı kesin olarak bilinmemektedir. Diğer bir ifadeyle temporal arteritin nedenleri tam manasıyla hala tespit edilememiştir. Ancak yine de sebebiyet verdiği düşünülen bazı faktörler söz konusudur. Buna göre; genetik yatkınlığı bulunanlarda bazı çevresel faktörlerin temporal arteriti tetiklediği varsayılmaktadır.

Temporal arterit belirtileri nelerdir?

Baş ağrısı; En yaygın belirtisi saçlı deride ağrı ve baş ağrısıdır. Bu belirtilerle oluşan ağrı şakak bölgesinde ve enseye kadar hissedilmektedir. Yaşanan ağrı basit ağrı kesicilerle iyileşmeyeceği için, gece boyu devam eden bir ağrı söz konusudur.

Temporal arterde hassasiyet; Şakaktan geçen damarda hassasiyet, damarda belirginleşme ve bölgesel genişleme yaşanabilir.

Çene ağrısı; Temporal arterit hastalarının hemen hemen yarısında çiğneme ile birlikte çene ağrısı yaşanır. Bazı hastalarda konuşmayla birlikte çenede ve dilde ağrı yaşanabilmektedir.

Görme problemleri; Eğer hastalık gözleri besleyen damarları tutarsa, bazı görme bozuklukları oluşabilir. Çoğunlukla görmede azlığa yol açan temporal arteritte ani görme kayıpları da olabilmektedir. Bunun yanı sıra, çift görme ve göz kapağı düşüklüğü de oluşabilen belirtiler arasındadır. Gözlerde belirti olanlar tedavi edilmediklerinde, kalıcı görme kayıpları oluşabilir. Yünde tedavisi yapılmazsa, haftalar sonra öteki gözü de etkileyebilir. Temporal arteritin gözü tutması, en çok korkulan belirtilerin başında gelmektedir.

Kas ağrısı; Sırt, boyun, omuz ve kalça gibi bölgelerde şiddetli ağrılar ve sabahları tutukluk yaşanabilmektedir.

Diğer temporal arterit belirtileri;

Halsizlik ve yorgunluk

Ateş

İştahsızlık

Kilo kaybı

El bileği ve dizde ağrı, karpal tünel sendromu

Temporal arteritin teşhisi;

Hastalığın teşhisinde belirtilerin olması büyük önem taşımaktadır. Bazı laboratuar tetkikleri ve biyopsi uygulaması hastalığın tanısını desteklemekte ve netleştirmektedir. Yapılan laboratuar tetkiklerinde elde edilen veriler şu şekildedir;

Anemi (kansızlık)

ESR (eritrosit sedimentasyon hızı) artışı

Alkalen fosfataz yüksekliği

(Trombositoz) Trombosit sayısında artış

Temporal arterit tedavisi nasıldır?

Temporal arterit, kortizol benzeri olan kortikosteroid tedavisine çok iyi cevap vermektedir. Hastalık kaynaklı meydana gelen görme kaybının önlenmesinde hızlıca tedaviye başlanmalıdır. Hastaya, başlangıç tedavisi sonrası, düşük dozlarda steroid tedavisi sürdürülür. Bu tedavi 1-2 yılda sonlandırılır. Bazı hastalarda daha uzun süre tedavi gerekmektedir. Tedavide düşük dozda aspirin de kullanılabilmektedir.

Temporal arterit hastalığının tedavisi, hastalığın şiddetine ve hastanın tedaviye verdiği cevaba bağlı olarak doktor tarafından belirlenir. Hastaya uygulanacak olan tedavide ilaçların dozu ve ne kadar süreceği hastadan hastaya farklılık gösterebilmektedir.

Kaynak: Bu yazı, saglikbilgi.net/temporal-arterit/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.

Leave a Reply