Oniki soruda Diyabet riskiniz var mı Yok mu?

Toplumda şeker hastalığı adıyla bilinen ve yaygın bir hastalık olan diyabet, her geçen gün daha da yaygınlaşmaktadır. Dünya genelinde, 10 saniyede üç kişide diyabet gelişmekte ve her 6 saniyede bir kişide bu nedenle yaşamını yitirmektedir.

Ülkemizde de her 5 kişiden biri diyabetli ve her yıl giderek artış göstermektedir. Yazımızda, diyabet riskinizin ne olduğunu belirleyebileceğiniz 12 soruyu sizlerle paylaşacağız. Ama öncesinde diyabet ya da şeker hastalığı hakkında bazı bilgiler vermek istiyoruz. İşte, detaylar;

Diyabet (Şeker hastalığı) bütün vücudu etkilemektedir;

Kronik bir metabolizma hastalığı olan diyabet, insülinin eksikliğinde ya da insülinin etkisini gösterdiği sırada meydana gelen yetersizlikten dolayı vücudun yağ, protein ve karbonhidratlardan yeterli oranda yararlanamamasıyla gelişmektedir. Diyabette bütün dokular ve hücreler yani tüm sistem etkilenmekte, buna bağlı olarak da tıbbi bakım olması gerekmektedir. Diyabet hastalarındaki en tipik şikayetler aşırı su tüketimi, sık aralıklarla idrara çıkma, iştahta artma olarak sıralanabilir. Kişideki belirtiler bulanık görme, kilo kaybı yaşama, mantar enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonu, kadınların genital organlarında yineleyen veya dirençli olan enfeksiyonlar, erkeklerde ise cinsel fonksiyonda bozukluk yaşanması, ciltte kuruluk, kaşıntı, el ve ayaklarda uyuşukluk, aşırı yorgunluk hali ve yanmalar gibi belirtiler görülebilmektedir.

2035 yılında dünya genelinde yaklaşık 600 milyon diyabetli olabilir;

Hem ülkemizde hem de tüm dünyada oldukça yaygın olarak görülen diyabet, neredeyse bir salgın niteliği kazanacaktır. Dünya Sağlık Örgütü’nün elindeki verilere bakıldığında, dünya çapında yaklaşık 385 milyon diyabetli hasta, henüz tanı konulmamış 175 milyon hasta olduğu tahmin edilmektedir. Bu sayının 2035 yılına gelindiğinde 600 milyonu bulabileceği düşünülmektedir.

Ülkemizde 1997 verileriyle 2010 verileri ele alındığında, diyabet hastası sayısının %90 oranında artış gösterdiğini görebiliriz. 2010’da ülkemizdeki diyabetli hasta sayısı nüfusun %13,7’si kadardı. Erkeklerde %12,4 oranında diyabet tanısı konulmuşken, kadınlarda %14,6 olduğu görülmektedir. Bazı coğrafi bölgelerde diyabet görülme sıklığı %20’yi bulabilmektedir.

Kan şekerinizi düzenli olarak kontrol ettirin;

Şeker hastalığı tanısı, şeker yüklemesi ve kan şekeri ölçümleriyle konulmaktadır. Açlık kan şekeri, 8 saatlik bir açlık sonrası, tokluk kan şekeri de yemek sonrası ikinci saatte bakılmaktadır ve diyabet teşhisinde doktora fikir vermektedir. Ayrıca gün içinde tok ya da açlığa bakılmadan elde edilen kan şekeri değeri de şeker hastalığının teşhisinde dikkate alınmaktadır.

Şeker hastalığı teşhisinde elde edilen değerlerin, bazı ölçümlerle de teyit edilmesi gerekir. HbA1c testi ile de diyabet teşhisi gerçekleştirilebilmektedir. Bu tetkikte kişinin kan glikozunun 1-3 aylık değerleri ölçülmektedir. Diyabetinin olmadığı düşünülen ama diyabet riski olan kişilere, 75 gram glikoz ile şeker yüklemesi de yapılabilmektedir.

Mutlaka kilo kontrolü yapın ve kontrolü kaybetmeyin;

Şeker hastalığında en başta gelen risk faktörü obezitedir. Obezite ya da şişmanlık, dünyada beden kitle indeksine bağlı olarak kategorize edilir. Bu indekse bağlı olarak santral obezitesi (bel çevresi) olması gerekenin üzerindeyse, 40 yaştan başlayarak her 3 senede bir diyabet taraması yaptırılmalıdır. Kilolu fakat şişman olmayanların, risk gruplarından herhangi birinde olması durumunda, 40 yaştan daha genç yaşlardan başlayarak sıklıkla diyabet taraması yaptırmaları gerekmektedir.

Şişman olanlar 40 yaşından başlayarak düzenli bir şekilde diyabet taramasını yaptırmaları gerekir. Çok kilolu veya tombul sınıfında olanlar ise, aşağıda sıraladığımız sorulardan herhangi birine “evet” cevabını verirse, diyabet hastalığı tetkiklerini yaptırması gerekir.

Diyabet riskini öğrenebileceğiniz sorular;

1- Birinci ve ikinci derecedeki akrabalarınızda diyabeti olan var mı?

2- Doğumda 4 kg ve üzerinde bebeğiniz oldu mu?

3- Önceki hamileliklerinizde gebelik diyabeti tanısı konuldu mu?

4- Yüksek tansiyonunuz var mı? ( KB: 140/90 ve üzerinde mi? )

5- Dislipideminiz var mı? ( HDL 35 mg ve üzeri, trigliserid 250 mg ve üzeri mi? )

6- Önceden şeker yüklemesi yaptırdınız mı? Eğer yaptırdıysanız, değerlerin iyi olmadığı söylendi mi?

7- Polikistik Over Sendromunuz (PKOS) var mı?

8- Damar hastalıklarından herhangi biri var mı?

9- Kendi doğumunuzda 2,5 kg’nin altında mı doğmuşsunuz?

10- Fiziksel aktivitenin en düşük düzeyde olduğu bir yaşantını mı var? Yani hareketsiz bir hayatınız mı var?

11- Posası düşük ve doymuş yağların hakim olduğu sağlıksız bir beslenme mi yapıyorsunuz?

12- Psikiyatrik bir rahatsızlığınız var mı? Varsa ilaç kullanıyor musunuz?

Not: Diyabet tanısı ( şeker hastalığı tanısı ), kan şekeri ölçümleri ve doktor kontrolleri sonucunda konulur. Hastalığın takibi ise, konunun uzmanı doktorlarca ve hayat boyunca devam etmektedir.

Kaynak: Bu yazı, memorial.com.tr/saglik-rehberleri/diyabet-riskinizi-12-soruda-ogrenin/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.

Leave a Reply