Gebelerin yaklaşık %3’lük kısmında kan şekerinde yükselmeler görülür. Bu hastaların çoğunluğu gebe kalmadan önce şeker hastası değildir. Göbek kordonundan salgılanan hormonlar kan şekerini yükseltir. Kan şekerinde olan bu yükselme genellikle 20-24. haftalarda ortaya çıkar. Doğumla birlikte plasenta atılacağından kan şekeri normale döner. İşte, gebelikte kan şekeri yükselmesi;
Gebelikte kan şekerinin yükselme riski olan kadınlar:
Birinci derece yakınında şeker hastalığı olanlar,
Şişman ve kilolu şekilde hamile kalanlar,
Diğer doğumlarında 4 kilogram üzerinde bebek doğuranlar,
Düşük yapanlar, gebe kalındığında yaşı 25 üzeri olanlar,
Önceki gebeliklerinde şekeri yükselenler, idrarında şeker olanlar,
Kanda çinko, selenyum ve vitamin düşüklüğü olanlar kan şekeri yükselmesi riski taşımaktadırlar. Bu durumda olan kadınlara gebeliğin ilk ayında şeker yükleme testi yapılır. Bu test sonunda diyabet çıkmazsa 20-24. haftalarda tekrar şeker yükleme testi yapılmalıdır.
Tarama testleri:
Gebeliğin 24-28. haftalarında 50 gr. kadar şeker içilir ve 1 saat sonra kan şekeri kontrol edilir. Kan şekeri 140 mg/dl ve fazlaysa şeker hastalığı riski vardır. Bunun üzerine hastaya 100 gr. şeker yükleme testi yapılır. 140 mg/dl’nin altında kan şekeri çıkarsa şeker yok demektir. Gebelikte kan şekeri 126 mg/dl’nin üzerinde çıkarsa gebelik öncesi diyabet sorunu olmuş olabilir. Sadece gebelikle birlikte kan şekeri yüksek olursa, bu gebeliklerde bebeklerin anomali sorunu olması çok nadiren görülür. Çocukta anomaliler, ilk 3 ayda kan şekeri yüksekliği varsa oluşur. Şeker hastası olanlar, gebelik öncesi doktorları ile kan şekerini dengeye alırlarsa bu sorunlar hiç yaşanmaz.
Gebelikte kan şekerinin yüksek olması iri bebek doğumuna neden olur. Kan şekerinin yüksek olması bebeğin pankreasının fazla insülin yapmasına neden olur, bu da yağ oluşumunu arttırır ve bebek iri doğar. Bebek iri olduğunda normal doğum olması imkansızlaşır ve bebek sezaryenle alınmak zorunda kalır. Doğum sonrası bebeğin kan şekeri, kalsiyum ve magnezyum oranları hemen ölçümlenmelidir.
Gebelikte insüline başlamak:
İnsüline başlandığında evde kan şeker ölçümü yapılarak takip olmalıdır. İnsülin günde 2-4 defa yapılabilir. Gebelikte şeker hapları kullanılmasına izin verilmez. Fakat insülin zaten doğal bir hormon olduğundan vurulmasında hiçbir sakınca yoktur. Bu nedenle gebelere insülin vurulmasının ne bebeğe ne de hamileye hiçbir zararı yoktur. Kan şekeri yüksek kadınlarda doğum 38. hafta sularında gerçekleşir. Doğumda kan şekeri yüksekse, anneye serum ile insülin verilir.
Hamilelik öncesi şeker hastası olan kadının gebe kalması:
Şeker hastası olan kadınların, şeker hastalığını kontrol altına almadan hamile kalması en tehlikeli durumdur. Bu durumda düşük, ölüm, erken doğum, iri bebek, doğum sonrası bebekte kan şekerinde düşme, kalsiyum düşüklüğü, sarılık ve solunum sıkıntısı oluşabilir. Anne adayı gözlerde ve böbreklerde sorun yaşayabilir. Bu nedenle, diyabet hastalarının hamile kalmadan kan şekerini kontrol altına almaları gerekmektedir.
Kan şekeri kontrolü sağlandıktan sonra gebe kalınmalıdır. Gebelik planlayan şeker hastaları, hapları bırakır ve insüline geçer. Folik asit alımı yapılır. Kan şekeri 90, tokluk kan şekeri 120 mg/dl olması gebelik için ideal değerlerdir.
