Öncelikle pankreas başta gelmek üzere, değişik kanser türlerinde yükselen bir tümör belirteci olan CA 19-9 yani kanser antijen 19-9 hakkında bilgiler vermeye çalışacağız. İşte, detaylar;
CA 19-9 nedir?
Değiştirilmiş olan bir kan grubu antijeni olan CA 19-9, başta pankreas kanseri tanısı ve takini konusunda çok önemli bir testtir. Bir tarama testi olmamakla birlikte, pankreas kanserlerindeki duyarlılığı yaklaşık %70-80 kadardır.
CA 19-9’un olması gereken normal değeri kaçtır?
<39 U/mL yani 39 değerinin altında bir değerde olması normal olarak kabul edilmektedir.
CA 19-9 testi hangi amaçla yapılmaktadır?
- Pankreas kanseri tanısı ve tedavinin gidişatının takip edilmesinde,
- Pankreas kanserinin yapılan tedaviye ne cevap verdiğinin değerlendirilmesinde ( ameliyattan sonra elde edilen değerler kanserin yeniden oluşup oluşmadığ hakkında bilgi sağlamaktadır.)
- Primer sklerozan kolanjit hastalığı bulunan kişilerde, kolanjiokarsinom gelişiminin takibinde. Safra yollarının iltihabı ve daralması şeklinde seyri olan ilerleyici kronik bir hastalıktır ve bu hastalarda safra yolları kanseri oluşabilmektedir. Test bu durumun tespitinde kullanılabilmektedir.
Sağlıklı bireylerde karaciğer, pankreas, safra kesesi ve akciğerde az bir oranda antijen bulunmaktadır. Fakat toplumun %5’lik bir kısmında hiç görülmez. CA 19-9 değerinin normal olması, kanser olmadığı anlamına gelmemektedir.
CA 19-9 yüksekliğinin nedenleri nelerdir?
CA 19-9’un yüksek olduğu kötü huylu hastalıklar;
- Pankreas kanseri,
- Safra yollarında gelişen Kolanjiokarsinom,
- Hepatoselüler karsinom gibi karaciğer kanserleri,
- Mide kanseri vakalarının %42’lik kısmı,
- Kolon kanseri vakalarının %24’lük kısmı,
- Adenokarsinomlar,
- Akciğer kanserleri,
- Yumurtalık kanseri,
- Yemek borusu kanseri,
- Rahim kanseri,
- Meme kanseri,
CA 19-9’un yüksek olduğu iyi huylu hastalıklar;
- Kolanjit (ana safra kanalı iltihabı),
- Pankreas iltihabı artmış olsa da, pankreas kanserinde olduğu kadar yüksek değildir,
- Hepatit,
- Siroz hastalığı,
- Kolesistit (safra kesesi iltihabı),
- Tiroid hastalıkları,
- Safra taşları,
- Kistik fibrozis,
- İflamatuar bağırsak hastalıkları.
Doktorlar, hastanın tedavisine geçmeden evvel CA 19-9 değerlerine bakmaktadırlar. Yapılan tedavilerden sonra değerlerdeki düşme, tedaviye iyi cevap verdiği şeklinde değerlendirilmektedir. Eğer tedaviden sonra CA 19-9 değerlerinde yükselme sürüyorsa, hastalığın ilerlemekte olduğu varsayılır. Tedavi de bu değerlerin yeniden değerlendirilmesine bağlı olarak şekillendirilmektedir.
