Tonsillit hastalığı (Bademcik iltihabı ) nedir? Nedenleri ve tedavisi: Dilimizin arka tarafında boğazımızın iki yanında yer alan bademcikler, aynı zamanda tonsil olarak da adlandırılmaktadır ve bağışıklık sistemimize yardımcı organlarımızdan biridir. Yazımızda tonsillit hastalığı ile ilgili bilgiler vereceğiz. İşte, detaylar;
Bademcikler (tonsil), vücudumuza giren virüs ve bakteri gibi mikropları yakalamakta, mikroplarla savaşmasına katkı sağlamaktadır. Bademciklerin bu özelliğine rağmen bazı bakteriler ve virüsler yok edilemez. Bunlar çoğalıp bademciklerde iltihaplanma meydana getirir. Bu durum daha çok yutak bölgesinin iltihaplanması yani farenjit ile beraber, iki yaşından büyük çocuklarda meydana gelmektedir.
Tonsillit belirtileri nelerdir?
Tonsillit hastalığı genellikle aniden yüksek bir ateşle başlamakta, halsizlik, baş ağrısı gibi bulgulara ek olarak boğazda yanma, kuruluk ve ağrı ile devam etmektedir. Bademcikler ve boğaz şiş ve kırmızı renktedir ve kimi zaman buna beyaz renkte bir iltihap da ilave olabilir. Ayrıca boyunda bulunan lenf bezleri de şişebilmektedir.
Bademcik iltihabının nedenleri:
Bademcik iltihabının genel nedeni, halk arasında beta virüsü veya beta mikrobu da denen A grubu beta hemolitik streptokoklardır. Bunun yanı sıra influenza virüsleri, adenovirüsler, parainfluenza virüsleri ve coxackie virüsleri de bademciklerde iltihaplanmaya neden olabilmektedir.
Virüslerin çoğu yalnızca kızarıklık meydana getirmektedir, ama beyaz iltihap söz konusu değildir. Böyle durumlarda hastaya antibiyotik verilmesinin herhangi bir anlamı olmamaktadır. Eğer beyaz iltihap oluşmuşsa, bu genellikle beta enfeksiyonu kaynaklıdır. Yapılan beta testi pozitif çıktıysa 10 gün süreyle mutlaka antibiyotik kullanılması gerekir. Epstein-Barr virüsü (EBV) toplumda öpücük hastalığı olarak da bilinen enfeksiyonlar da betaya benzer biçimde beyaz iltihap meydana getirebilir. Antibiyotik kullanımından itibaren 3 gün kadar sonra hastada düzelme meydana gelmiyorsa şüphe edilerek özel bazı kan testleri ve laboratuar incelemeleri ile tanılama yapılabilir. Kimi zaman adenovirüs de betayı taklit edebilmektedir. Sürekli olarak tekrarlayan beyaz iltihap ve ateş durumu enfeksiyondan kaynaklı değil, periyodik biçimde ateş yapabilen PFAPA sendromu gibi hastalıklardan da olabilmektedir.
Tonsillit hastalığının tanılanması:
Tanılamada çoğu zaman hızlı beta testi ya da boğaz kültürü yeterli olabilmektedir. Hastalığın belirtileri tedaviye yanıt verme ve uzun sürerse, boğazda virüsleri aramak veya Ebstein-Barr virüsü şüphesiyle kan testleri yapılabilir.
Tonsillit tedavisi:
Tonsillit ya da bademcik iltihabının tedavisinde amaç genellikle komplikasyonları önleme yönündedir. Hastalığın en önemli komplikasyonu, beta virüsü ya da mikrobuna karşı ortaya çıkan akut glomerülonefrit ve akut romatizmal ateştir. Beta söz konusu ise, çoğunlukla amoksisilin klavulonat ve penisilin gibi antibiyotikler kullanılmaktadır. Beta negatif çıkarsa, bakteriyel bir bulgu da söz konusu değilse, viral bir bademcik iltihabı (tonsillit) olduğu varsayılarak antibiyotik ilaç verilmez. Ayrıca ateşin kontrol edilebilmesi amacıyla ateş düşürücü ilaçlar, bolca sıvı tüketimi, yatak istirahati, bol miktarda meyve ve bitki çayları verilerek tedaviye katkı sağlanabilir.
Komplikasyonlar:
Tonsillit ya da bademcik iltihabı genellikle kendiliğinden iyileşebilmektedir, ama tedavisi yapılmadığı taktirde ya da yarım bırakıldığı zaman çevre dokulara ve kana yayılım göstererek bir takım komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle her halükarda en uygun tedaviye başlamakta fayda vardır.
En ciddi komplikasyonlar olarak akut romatizmal ateş ve akut glomerülonefrit öne çıkmaktadır ve bunlar yalnızca beta mikrobundan kaynaklı tonsillitte görülmektedir.
Bademcik etrafında peritonsiller apse adı verilen apseler de çok görülmektedir. Kana mikrobun karışmasıyla zatürree, menenjit ve kemik eklem iltihabı gibi sağlık sorunları da meydana gelebilir.
Kaynak: Bu yazı, yeniakit.com.tr/haber/tonsillit-nedir-nasil-tedavi-edilir-241499.html kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.
