Baş dönmesi yani vertigo, nörolojide en fazla görülen durumdur. Baş dönmesinin yanı sıra sersemlik, bulantı, kusma, kulaklarda çınlama, uğultu ve işitme kaybı da sıklıkla görünür. Baş dönmesi ile birlikte, boyunda tutulmalar ve ağrı da oluşabilmektedir.
Baş dönmesi kafada hafiflik, sallantı hissi, dengesizlik, sallanma ve itilme hissi ile birlikteyse buna Dizziness denilir. Vertigo, hastanın hem kendi hem de çevresinin dönmesi hissidir. Vertigo, iç kulakta vestibüler organın fonksiyon bozukluğundan olur. Vertigo ile kulakta işitme kaybı, çınlama ve basınç varsa iç kulaktandır. Dizzines ise beyin, sistemik hastalıklar, tansiyon ya da kalp hastalıkları kaynaklı oluşur.
Vertigo nedir, çeşitleri nelerdir?
Periferik vertigo;
İç kulağı etkileyen influenza, soğukta kalma ve travmalar geçici vertigo atakları yaratabilir. Bazı antibiyotikler, aspirin ya da kulağın zarar görmesinden dolayı da vertigo atağı oluşabilir. Vertigonun bu nedenlerle oluşmasına Periferik vertigo adı verilmektedir.
Santral vertigo;
Beyindeki denge merkezinde oluşan vertigo santral vertigodur. Vertigo ile konuşma bozukluğu, çift görme ve yutma bozukluğu ortaya çıkmaktadır. Santral vertigonun sıklıkla oluşan nedenleri; MS, akustik nörinom, otoimmun iç kulak hastalığı, beyin ve damar hastalıklarıdır.
Migrenöz vertigo;
Migreni olan hastalarda görülmektedir. Kadınlarda daha sık görülür. Migreni olanlarda baş dönmesi aura döneminde oluşur. Ağrı başladığında da ortadan kaybolur. Tedavisi migren tedavisi ile yapılır. Hastadan migreni tetikleyen davranışlardan uzak durması istenilir. Düzenli uyku uyuması ve dinlenmesi beklenilir. İlaç tedavisi uygulanmaya başlar.
BPPV vertigo;
Yaklaşık 1 dakika kadar süren, kısa süreli baş ve gövdenin hareket etmesi ile başlayan baş dönmesidir. Hasta başını aşağı ve yukarı hareket ettirdiğinde anlık olarak ortaya çıkar. Baş dönmesi en sık bu durumda ortaya çıkar. İç kulakta, denge organında mekanik olaylarla oluşur. Kulak bölgesinde travma alanlarda oluşabilir. İç kulakta kireçlenme, taş yapma ve endolenf sıvısında artma ile de oluşabilmektedir. Bu durumda ilaç tedavisi başarılı değildir.
Meniere hastalığı;
Şiddetli baş dönmesi, kulaklarda çınlama, dengesizlik, bulantı ve kusma ile kendini belli eden bir hastalıktır. Belirli aralıklarla ortaya çıkan bu belirtiler nedeni ile hasta bazen normal olur. Hastalığın ana nedeni, iç kulakta endolenfatik sıvıda artış olmasıdır. Viral enfeksiyonlar, bağışıklık sistemi hastalıkları ve kalıtımsal olarak da oluşabilir. Hastalık ilaç tedavisi ile kontrol altına alınır. Hastaya tuz kısıtlaması verilir.
Otoimmun iç kulak hastalığı;
Baş dönmesi ve işitme kaybı bir arada görülmektedir. Çoğunlukla her iki kulağı da etkilemektedir. Çok hızlı ilerleyen ve kortizona iyi cevap veren bir hastalıktır. Bir bağışıklık sistemi hastalığıdır.
Vestibüler nörinitis;
Vertigo’nun başlıca nedenidir. Herpes yani uçuk virüsünün denge sinirinde çoğalması ile oluşur. Hastalığın başlamasından önce, bazen üst solunum yolu hastalığı da gelişmiş olabilir. Her hareket, baş dönmesine neden olabilir. Tedavide, hastaya 1-2 hafta kadar bulantı giderici verilir.
