Aspartat Aminotransferaz kısaca AST, organlarla ilgili problemler hakkında ipucu sağlayan bir karaciğer enzimi olup, vücutta ne kadar olduğu kan tahlilleriylebelirlenmektedir. Durumun sağlıklı kabul edilebilmesi için ALT alt değerleriyle birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Yazımızda, AST ve AST yüksekliği ile ilgili bilgiler vereceğiz. İşte, detaylar;
AST değerlerinin normal seviyesi nedir?
Gerçekleştirilen laboratuar testlerinin sonuçları, birbirlerinden ufak oranlarla farklılık gösterebilmektedir.
- AST normal değerleri litrede 0-40 birim aralığındadır. Farklı laboratuarlarda alt sınır 5’ten başlatılabilir.
AST yüksekliği neyi ifade eder?
AST yüksekliğinde, karaciğer başta olmak üzere organların hasar gördüğü, karaciğere fazlaca yük bindiği veya aşırı bir toksin etkisine maruz kaldığı düşünülür.
AST yüksekliğinin nedenleri nelerdir?
- Alkol kullanımı: Alkolde yer alan etanol, karaciğerde toksin etkisi meydana getirmektedir. Bu şekilde karaciğeri hasarlandırmakta ve AST yüksekliğine yol açmaktadır. Alkol alımının az ve seyrek olması AST değerlerinde fazla bir yükselme meydana getirmez, ama alkolün aşırı ve uzun süreli kullanımı AST yüksekliğini kaçınılmaz hale getirir.
- İlaç kullanımı: Alınan her türü ilacın karaciğere hasar verme imkanı bulunmaktadır. Aspirin karaciğer yetmezliği yapmayacaktır, ancak aşırı doz ve sürekli kullanıldığında AST yüksekliğine neden olabilir.
- Karaciğere binen yük: Sıralayacağımız şu nedenlerden dolayı organ fonksiyonlarında problemlerin olması ya da karaciğere fazla yük binmesi AST yüksekliği
- Beslenme bozuklukları
- Mantar zehirlenmeleri
- Fazla kilolar
- Doymuş veya koruyucu yağların tüketilmesi
- Basit şeker alımı
- Karaciğer hastalıkları ( siroz, hepatit ve kanser …)
- Wilson hastalığı
- Vücutta başka bir bölgedeki kanserin yayılıp karaciğere ulaşması
- Karaciğer kanseri
- Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla karaciğere saldırmasıyla gelişen otoimmün hepatit
- Araba ve iş kazaları nedeniyle oluşan yaralanmalar.
- Diğer vücut organlarının etkileri: Bazı organlarda meydana gelen değişimler karaciğeri etkileyebilmektedir.
- Safra taşları
- İltihaplı bağırsak hastalıkları
- Gebelik
AST yüksekliğinin tedavisi;
- Alkol tüketmeyin: AST yüksekliğinde sebep alkol kullanımıysa, alkolün bırakılmasıyla birlikte birkaç hafta içinde AST düzeyinde düşüş olacaktır. Her gün tüketilen bir bardaktan daha az alkol bile, karaciğer ve pankreas hasarına neden olabilmektedir.
- Fazla kilolardan kurtulun: Düzenli ve dengeli bir beslenmeyle fazla kilolardan kurtulduğunuzda, AST düzeyi düşer ve normale iner.
- Kalorisi düşük bir beslenme programı izleyin
- Basit şeker tüketmekten uzak durun
- Koruyucu içeren gıdalar tüketmeyin
- Doymuş yağ almayın ve kullanmayın
Bunları yaparak karaciğere az yük binmesini sağlayabilir, karaciğerin kendini yenilemesi için fırsat sağlayabilirsiniz. Bu şekilde de AST düzeyinin düşmesini sağlayabilirsiniz.
- Kahve için: Kafeinsiz kahve içmenin karaciğer sağlığı açısından faydalı olduğu belirtilmektedir. Kafeinsiz kahvenin şu etkileri sayesinde AST seviyesinde düşme olacaktır;
- Kahve karaciğer enzimlerinin kandaki dolaşımını azaltmaktadır
- Antioksidan özelliği ile karaciğeri ve diğer organların zehirli maddelerden korunmasına yardım eder
- Karaciğer hastalıklarının riskini düşürmektedir.
Kafeinli kahve sıraladığımız etkileri yapmaz, ancak yan etkileri nedeniyle kafeinsiz kahve tüketmenizi öneririz.
- Boğa dikeni ve zerdeçal: Zerdeçal, içeriğinde bulunan kurkumin ve buna benzer bileşenleriyle etkili bir bitkidir. Sayısız yararının yanı sıra, karaciğere olan faydası da önemlidir. Boğa dikeni ise, antioksidan ve iltihap giderici bileşenleriyle böbrek, safra ve karaciğere iyi gelir.
- Karaciğeri tedavi ettirin: Karaciğerde meydana gelen fonksiyon bozukluğu, hastalık veya yetmezlik durumunda hemen tedaviye başlanmalıdır. Hepatit B tedavisi amacıyla adefovir dipivoksil ve lamivudin gibi ilaçlar kullanılmaktadır.
- Ribovarin ve peginterferon gibi ilaçlar Hepatit C tedavisinde kullanılmaktadır.
- Siroz hastalığının tedavisinde ödem söktürücü ilaçlar, kanda bulunan toksinlerin emilmesi ve karaciğer yükünün düşürülmesi amacıyla laktuloz gibi gevşetici ilaçlar kullanılmaktadır.
- Karaciğer kanseri varsa kemoterapi tedavisine başlanması gerekir.
AST düşüklüğü neyi ifade etmektedir?
AST düşüklüğü, kişinin sağlıklı bir bünyeye sahip olduğunu ifade etmektedir. AST değeri olarak litrede 5-40 birim aralığını vermiş olsak bile, litrede 5 birimin altında olan AST düzeyine sahip olan fazla kişi yoktur. Sağlıklı olan değer aralığı olarak litrede 0-40 birim kullanılan testler de bulunmaktadır.
Kaynak: multiyasam.com/ast-nedir-yuksekligi-ne-anlama-gelir
