Normal Olan Fizyolojik Akıntılar
Kadınlarda kokusuz, sancısız, genelde her gün olan, beyaz-açık sarı renkte akıntılar normal akıntılardır. Normal akıntılar idrar sırasında ağrı, yanma ve kanama durumu olmaz. Bu şekilde olan akıntılar genel olarak bir hastalıktan dolayı oluşmaz. Her kadında olabilecek normal akıntılar olarak tanımlanır. Bu akıntıların miktarı zamanla artabilmekte, ped değiştirmeyi gerektirecek durumda olabilir. Günlük pedlerin ortaya çıkmasının sebebi de fizyolojik akıntılar için uygun olmasından kaynaklıdır.
Fizyolojik akıntılar vajinadaki artıkların vücuttan uzaklaştırılması konusunda önemli işleve sahiptir. Vajinadan salgılanan akıntılar beyaz renkte kokusuz ve yumurta akı gibidir. Ayrıca hormonlar tarafından kontrol edildikleri için, hormon seviyesinin fazla olduğu çağlarda akıntılarda fazla olmaktadır. Yani üreme çağındaki kadınlarda akıntıların fazla olması doğal bir durumdur.
Normal vajinal akıntı her kadında meydana gelebilecek, endişe edilmesi gerekmeyen bir durumdur. Nemli bir organ olan vajinada oluşan bu akıntıların kaynağı rahim, rahim ağzı ve haznedir. İçeriğinde ise vücut hücreleri, bakteriler ve diğer mikrobiyolojik canlılar ile büyük oranda su bulunmaktadır.
Bu akıntıların miktarı değişkendir. Bu değişkenliğin sebebi adet günüyle bağlantılıdır. Adet gününün ortalarında miktarı artmakta olan bu akıntıların rengi de normalden koyu olabilmektedir.
Akıntı özellikleri saydığımız gibi olduğu durumlarda endişe edilecek bir durum olmamaktadır. Ancak saydıklarımızın dışında bir türk akıntı mevcutsa, normalin dışında bir durum mevcut ise mutlaka doktora başvurmanız gerekmektedir.
Fizyolojik Olmayan (Anormal Akıntılar)
Yukarıdaki başlıkta saydıklarımız normal, her kadında olabilecek ve tedavi gerektirmeyen akıntılardır. Ancak saydıklarımızın dışındaki akıntılar, üreme yollarında bir enfeksiyon bulgusu olduğunu göstermektedir. Genital bölgede oluşan enfeksiyonlar renkli, kokulu, rahatsız edici özelliklere sahiptir. Akıntıda sarı yeşil renk, kötü koku, gri ve sulu, kimi zaman köpüklü olması ve ilişki anında kokuda belirgin artış olmasın da vajinada enfeksiyon olduğunun belirtilerindendir.
Fizyolojik olmayan akıntıların kaynağı genel olarak vajinadır. Ancak bazen rahim ağzında veya daha üst pelvik kısımlarda oluşan enfeksiyonlar sebebiyle de akıntılar görülebilmektedir.
Vajinadan kaynaklı akıntılar (vajinit), kişiye rahatsızlık verdiği için ve gential bölgede hijyenin kaybolmasına neden olduğundan dolayı tedavi edilmesi gereken bir durumdur.
Akıntının bir diğer nedeni olabilen rahim ağzındaki enfeksiyonlar, üst kısımdaki genital kanalın devamına ilerleyebileceğinden dolayı kesinlikle tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Aksi takdirde daha önemli sağlık sorunları ortaya çıkabilmektedir.
Akıntıların bir diğer kaynağı olan pelvik kısımdaki enfeksiyonlar, tüpleri tıkayarak kısırlığa neden olabileceği gibi abse oluşumuna da ortam hazırlamaktadır. Bundan dolayı tedavisinin yapılması şarttır.
Ayrıca gebe kadınlarda da akıntı oluşumu gözlenebilir. Bu akıntılar genellikle tedavi gerektirmeyen normal akıntı özelliği taşır. Ancak her gebe bireyden oluşan akıntılar normal olarak değerlendirilemez. Bazı gebe bireyler enfeksiyona maruz kalmış olabilmektedir.
Tüm bu durumların dışında akıntının bir diğer sebebi de rahim ağzı kanseri olabilmektedir. Rahim ağzında kanser belirtisi olarak ortaya çıkan lezyonlar ve kanserli doku da akıntıya neden olur. Akıntının kesin olarak sebebi doktor tarafından belirlenmeli ve tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.
Vajinada enfeksiyon oluşturarak akıntıya sebep olan nedenler mantar, parazit veya bakteri kaynaklı olabilir. Kimi zaman iki etken bir araya gelerek enfeksiyon oluştururken, kimi zaman üç etken aynı anda enfeksiyona sebep olabilmektedir.
Mantar Enfeksiyonuna Ait Akıntının Özellikleri
Mantar kaynaklı enfeksiyon oluşumu genelde antibiyotik kullanımı sırasında, gebelikte ve yukarıda belirtilen durumlarda ortaya çıkar. Bu akıntıların rengi süt kesiği tarzında ve beyazdır. Yoğun bir görünüme sahip olan bu akıntılar vajinada kızarıklık, yanma ve kaşıntıya sebebiyet verir.
Kadın üreme sistemi enfeksiyon açısından yüksek risk taşımaktadır. Organ haznesi geniş olduğu için mikrop girişine açık halde bir yapıya sahiptir. Ancak enfeksiyon riskinin yüksek olmasıyla beraber vajinanın mikroplara karşı korunması da o kadar kuvvetlidir. Ancak bu korunma karşısında bakterilerin dengeyi kendi yönlerine çevirmesi sonucu üreme yollarına enfeksiyon bulaşır.
Vücut savunmasının bakteriler karşısında yenik düşmesinin birinci sebebi, bu enfeksiyonları taşıyan biriyle cinsel ilişki yaşanmasıdır. En çok bulaşma sebebi cinsel ilişkiden dolayıdır. Ancak bunun yanında bazı faktörler de mantar enfeksiyonuna neden olabilmektedir. Bunlar:
- Genital bölge hijyeninin sağlanmaması
- Başkasına ait iç çamaşır giyilmesi
- Pedlerin uzun süre kullanılması
- Klozet kullanılması
- Havuz ve denizlerden bulaşan enfeksiyonlar
- Çok eşli cinsel hayat
- Cinsel ilişki sonrası vajinanın iç kısmının suyla yıkanması
- Vajinal temizliğin anüsten üreme yollarına doğru yapılması
- Vücudu sıkan iç çamaşır giyilmesi
- Stres ve uykusuzluk
- Alkol ve sigara
- Beslenme problemleridir.
Bu etkenler, enfeksiyon bulaşmasına neden olmaktadır.
Trikomonas (Parazit Kaynaklı) Vajinit
Trikomonas vajiniti, kuyruklu bir parazit tarafından oluşturulan bir vajinal enfeksiyondur. Bu parazitin neden olduğu vajinal enfeksiyon, kadınların %80’inden belirti vermeden vücuda yerleşir. Bu akıntı türü renkli, kokulu, rahatsız edici özelliklere sahiptir. Akıntıda sarı yeşil renk, kötü koku, gri ve sulu, kimi zaman köpüklü olması, vajinada enfeksiyon olduğunun belirtilerindendir. Gebelik döneminde bulunan annelerin %20’sinde bu bu akıntıya rastlanır.
Hangi Yollarla Bulaşır ?
Trikomınas vajinitinin en çok bulaşma yolu cinsel ilişki yoluyladır. Ancak tek bulaşma yolu cinsel ilişki değildir. Umumi klozetlerin kullanımı, havlu, başkasına ait iç çamaşırın giyilmesi ve havuz-deniz gibi yerlerden de bulaşabilir. Cinsel yolla bulaştığı için kadınla birlikte eşinin de tedavi olması gerekir.
Tanı
Klinikte doktor muayenesi, preparatlar ve smear testi sonucunda hastalığın tanısı konmaktadır. Mikroskobik incelemelerde armut tarzı parazit görülmesi kesin tanı koymaya yarar. Ayrıca vajinal akıntının pH değeri 4.5’in üzerine çıkmıştır.
Tedavi
Trikomonas vajiniti tedavisinde ağızdan verilen antibiyotikler, vajina içerisine yerleştirilen fitil ve kremler kullanılmaktadır. Hastalık cinsel yolla bulaşabildiği için eşinin de tedavisi gerekmektedir. Bir hafta boyunca cinsel ilişkiden kaçınılması gerekir. Tedavi süreci ortalama olarak bir hafta sürmekte ve bu süre sonunda şikayetler ortadan kalkmaktadır.
Bu hastalıktan korunmak için cinsel ilişkide kondom kullanılmalı, ortak kullanılan klozetlerin hijyenine dikkat edilmeli, başkasına ait havlu ve iç çamaşır gibi nesneler kullanılmamalıdır.
Bakteriyel Vajinit (Gardnerella Vajinitis)
Gardnerella vajinalis adlı bakterinin sebep olduğu enfeksiyon türüdür. Vajinada bulunan koruyucu basillerin sayısındaki azalma sonucu savunmasız bölgeye bakterilerin girmesiyle oluşur. Laktobasiller dediğimiz bu savunma mekanizmasının bulunduğu bölgede, bakterilerin vücuda girerek enfeksiyon yapması düşük bir olasılıktır. Vajinal flora olarak adlandırılan, vajina içerisindeki zararsız mikroorganizmaların zarar görmesi, vajinal flora dengesinin bozulması sonucu hastalık ortaya çıkabilmektedir.
Belirti- Bulgu
Bu da parazit enfeksiyonu gibi genellikle belirti vermeden vücuda yerleşmektedir. Ancak en sık görülen belirtisi sarı-gri renkte olan akıntı ve cinsel ilişki sonrasında kötü kokudur.
Bakterilerin vücuda girerek bu enfeksiyonu oluşturmasındaki en büyük sebep vajinanın su ile yıkanmasıdır. Yapılan bu yanlış uygulama sonucu bakteriler vajinadan kolaylıkla ilerleyebilmektedir.
Hastalık cinsel ilişkiyle bulaşabilmektedir. Ancak tek bulaşma yolu bu olmamakla birlikte bakire kızlarda da ortaya çıkabilmektedir. Kadınların yaklaşık olarak yarısı ömürleri boyunca en az bir defa bu enfeksiyona yakalanırlar.
Tedavi
Hastalık erken doğum, düşük, yumurtalık iltihabı, kısırlık ve doğum sonrası yüksek ateş gibi durumlara neden olabileceği için tedavisinin yapılması şarttır.
Tedavide Metronidazol, Clindamycin veya Ornidazol grubu vajina içine (lokal) uygulanan ve ağızdan alınan antibiyotikler verilir. Hastalık gebelik döneminde ortaya çıkarsa bile tedavisi şarttır.
Yazar: Mehmet Ali Bozkurt
