Histamin alerjisi, birçok sebepten dolay ortaya çıkabilen bir durumdur. Toplumlarda görülen sağlıksız yaşam tarzı bu alerjinin asıl sebebidir. Şimdi detaylıca histamin alerjisini inceleyelim.
Histamin Nedir?
Histamin, insan vücudunun savunma mekanizması olan bağışıklık sisteminin bir elemanıdır. Her insanın vücudunda doğal olarak bulunan histamin, bağışıklık sisteminde önemli görevler üstlenen bir maddedir. Bir durumdan ötürü alerji olduğumuz zaman ortaya çıkan, kaşıntı ve döküntü gibi tepkilerin oluşmasını histamin sağlamaktadır. Ayrıca bir nörotransmitter olarak görev yapar ve beyin ile hücreler arasında iletişim görevi görür.
Vücutta birçok önemli görevi olan histamin insan vücudunda kendiliğinden üretilebildiği gibi, dışarıdan gıdalar ile hazır olarak da alınabilmektedir. Günlük beslenmemizde aldığımız gıdaların içerisinde bol miktarda histamin vardır.
Beden sağlığımızda bu kadar çok görevi olan bir molekülün, herhangi bir nedenden dolayı dengesi bozulursa bazı problemler ortaya çıkmaktadır. İlerleyen kısımlarda bunlara değineceğiz.
Histamin Alerjisi
Histaminin vücudumuzda önemli görevleri olduğundan bahsettik. Histamin molekülünün vücuttaki çizgisi çok keskindir. Vücuttaki işleyişin devamı için histamin gereklidir. Ancak sayısının herhangi bir nedenden dolayı artması histamin alerjisinin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.
Histamin alerjisi, bildiğimiz diğer alerjilerden tamamen farklıdır. Bizim bildiğimiz alerji olan, vücudumuzun tanımadığı durumlarda verdiği tepkiler gibi bir alerjiden bahsetmiyoruz. Histamin alerjisi, vücudumuzda histamin molekülünün sayıca artışına bağlı olarak vücutta bir takım değişiklikler olmasıdır.
Yapıla çalışmalar sonucu, ülkemizin %1’lik kısmında histamin alerjisi bulunmaktadır ve bu %1’lik kısmın büyük çoğunluğunu kadınlar oluşturmaktadır.
Histamin Alerjisinde Belirti – Bulgu
Histamin alerjisinde görülen belirtiler, insanlar tarafından pek önemsenmeyen bir durumdur. Birçok kişi bu belirtileri taşımasına rağmen dikkate almamakta ve hastalığın kötüye gitmesine ortam hazırlamaktadır. Bu belirtilere göz atalım.
- Hipotansiyon ve çarpıntı
- Adet düzensizliği
- Mide yanması
- Deride alerjik belirtiler olan kızarıklık ve kaşıntı gibi problemler
- Sürekli yorgun hissetme
- Egzama
- Mide bulantısı ve kusma
- Karın ağrısı
- Ani olarak ortaya çıkan ateş belirtiler arasındadır.
Histamin alerjisinde görülen bu belirtiler, insanlar tarafından normal karşılanan rahatsızlıklar olduğu için dikkate alınmamaktadır.
Bu hastalık, kişilerde yavaş yavaş belirtiler göstererek ortaya çıkmaktadır. Yani şikayetler bir anda değilde kademeli olarak başlar.Zamanla bu şikayetler dahada belirginleşir. Dikkatli davranılırsa bu şikayetler azalır. Ancak gerekli özen gösterilmezse belirtiler dahada can yakıcı olmaya başlar ve ilerler.
Bu belirtilerin sizde olduğunu düşünüyorsanız ve zaman zaman belirtilerin azalıp tekrar arttığını düşünüyorsanız bir uzmana başvurmanız gerekmektedir.
Histamin Alerjisi Neden Olur?
Histamin alerjisinin ortaya çıkması için, vücutta histamin miktarının artması gerekmektedir. Histamin artışına 3 faktör neden olmaktadır. Bu faktörleri şöyle sıralayabiliriz:
1. Dışarıdan gereğinden fazla histamin alınması
Histamin günlük olarak tükettiğimiz besinlerin içerisinde bulunabilen bir maddedir. İşlenmiş et, ıspanak, lahana turşusu, maya içerikli besinler, yoğurt ve zeytinin içerisinde histamin molekülü bulunmaktadır. Bu ürünlerin fazla tüketimi vücutta histamin birikmesine sebep olabilir.
Bu besinlerin dışında, bağırsaklarda histamin üretimi yapan bakterilerin sayısındaki artış, histamin molekülünün üretimini de arttıracaktır.
2. Vücutta histamin yapımının artması
Histamin vücutta üretilebilen bir maddedir. Dolayısıyla histamin üretiminden görevli olan hücrelerin, gereğinden fazla uyarı vermesi sonucu histamin üretimi artacaktır. Böylece histamin alerjisi kaçınılamaz bir durum halini alacaktır.
Histaminin yapımında görev alan mast hücreleri, bağışıklık sisteminin bir üyesidir. Bu mast hücreleri kan, deri ve bağırsaklarda yoğun olarak bulunmaktadır. Mast hücrelerini yoğun bulunduran kan, deri ve bağırsaktaki problemler de histamin dengesinde bozulmalara neden olabilmektedir.
Bağırsaklarda görülen Crohn, ülseratif kolit ve leaky gut gibi hastalıklar sonucu mast hücreleri etkilenerek histamin üretiminin artmasına neden olabilmektedir.
Güneş ışığında uzun süre kalma sonucunda da histamin artışı görülebilmektedir.
Kanda ise bağışıklık sistemi hastalıklarından dolayı ortaya çıkan problemlerden dolayı da histamin üretimi artabilmektedir.
3. Histamin yıkımının azalması
Vücut sürekli olarak kendini yenileme özelliğine sahiptir. Yıkılan hücrelerin yerine yenileri yapılarak hücre yenilenir. Ancak vücutta bu yıkım işlemleri olmadan yeni hücre yapımı başlarsa problemler ortaya çıkabilir. Histaminde aynı şekildedir. Histamin yıkılmaz ve yerine sürekli yenisi üretilirse bir birikim oluşur. Bunun sonucunda ise histamin alerjisi ortaya çıkar.
Histaminin yıkımından görevli olan diamin oksidaz isimli enziminin düzenli çalışmaması sonucu vücutta histamin birikimi gözlenebilir. Bağırsakta görülen enfeksiyonlar bu enzimin miktarını azaltarak histamin yıkımına engel olabilmektedir. Yani bağırsaklardaki enfeksiyon sonucunda da histamin yıkımı azalabilmektedir.
Bu üç sebepten herhangi birisi histamin alerjisine sebep olabilir. Her üç durumda da vücudunuzdaki histamin sayısında bir artış söz konusu olacağı için bir süre sonra rahatsızlıklar ortaya çıkar.
Histamin Alerjisi Nasıl Tedavi Edilir?
Histamin alerjisinin tedavisi nedene yönelik yapılmaktadır. Yukarıda saydığımız 3 nedenden hangisi bu duruma sebep oluyorsa onun üzerine yoğunlaşmakta fayda vardır. Histamin alerjisinden kurtulmak için neler yapabiliriz? Hep beraber inceleyelim.
Histamin Diyeti
Vücutta histamin artışının sebeplerinden birisi, dışarıdan histamin içerikli besinlerin fazla alınmasından dolayıdır. Bedenimizde histamin artışına sebep olan bu besinleri tüketmekten kaçınmamız ilk olarak yapmamız gerek görevdir. Bu besinleri şöyle sıralayabiliriz:
- İşlenmiş et
- Ispanak
- Lahana turşusu
- Maya içerikli besinler
- Yoğurt
- Zeytin
Bu besinler yoğun miktarda histamin içerdiği için, bu ürünlerden uzak durmalısınız. Ayrıca histamin üretimini uyaran çikolata, çerez ve asitli meyveleri de tüketmemeniz gerekmektedir.
Peki ne yiyeceğiz diye düşünmüş olabilirsiniz. Histamin alerjisinden kurtulana kadar kısa bir süreliğine bu besinlerden uzak durmanız gerekmekte. Histamin değeriniz normal seviyeye geldikten sonra tekrar eski beslenmenize dönebilirsiniz. Bu süre zarfında tüketebileceğiniz bazı besinler:
- Domates ve ıspanak harici sebzeler
- Taze et
- Taze balık
- Baklagiller
- Yumurta sarısı
- Tereyağı
- Hindistan cevizi yağı olarak sıralanabilir.
Leaky Gut ( Geçirgen Bağırsak Sendromu) Tedavisi
Histamin alerjisine neden olan bir diğer durum ise bağırsakların seçici geçirgenlik özelliğini kaybetmesidir. Seçici geçirgenliğini kaybeden bağırsaklar, atık ve zararlı maddelerin emilimine izin vererek bunların kana geçmesine sebep olur. Bu durumda bağışıklık sistemi hareket haline geçerek mast hücreleri uyarılır. Mast hücrelerinin uyarılmasıyla birlikte histamin salgısında artış ortaya çıkar ve histamin alerjisi görülür.
Leaky gut sendromunun tedavisi için bir uzmandan yardım almanız en doğrusu olacaktır.
Probiyotik Besin Seçimi
Probiyotikler bağırsakta bulunan faydalı bakterilerin sayısında artışa neden olan besinlerdir. Normal tüketimi durumunda bir zararı olmayan probiyotikler, aşırı tüketilirse bazı bağırsak bakterilerinin sayısında artışa neden olur. Bu bakteriler ise histamin salgısını tetikler. Probiyotiklerin doğru tüketimi için bir uzmana başvurmanızda fayda vardır.
Enfeksiyonu Durdurma
Enfeksiyonlu hastalıklarda, bağışıklık sistemi sürekli işlev görmektedir. Bundan dolayı histamin molekülü sürekli salgı halindedir. Bu da histamin alerjisinin ortaya çıkma sebeplerinden birisi olabilmektedir.
Enfeksiyona neden olan durumları düzeltmek, yapabileceğiniz ilk hamle olacaktır. Bunlar:
- Fazla kilolardan kurtulmak
- Stresten uzak durmak
- Düzenli egzersiz
- Düzenli uyku
- İnsülin direncini azaltmaktır.
Enfeksiyonu kurutucu özelliği olan zerdaçal, kekik yağı ve çörek otu yağı da histamin artışını engelleyen bitkilerdir.
Doğru Beslenmek
Histaminin yıkımından görevli olan diamin oksidaz isimli enziminin düzenli çalışmaması sonucu vücutta histamin birikimi gözlenebilir. Bağırsakta görülen enfeksiyonlar bu enzimin miktarını azaltarak histamin yıkımına engel olabilmektedir. Bu enzimin düzenli çalışması için bazı besin gruplarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu besin grupları vitamin ve minerallerdir.
Ayrıca B6 ve C vitaminleri ile bakırın vücutta eksikliği de histamin seviyesinde artışa neden olabilmektedir. Doktor gözetiminde bu besinleri almanız faydalı olacaktır.
Özetle
Histamin alerjisi gittikçe yaygınlaşan bir sağlık problemi olmaktadır. Toplum tarafından pek bilinmediği için önemsenmeyen bir sorundur. Yaşam şeklinin değişmesi sonucu hastalığın görülme sıklığı artış göstermektedir. Eğer sizde de histamin alerjisi belirtilerinin olduğunu düşünüyorsanız, bir uzmana başvurmanız gerekmektedir.
