Kilo vermek isteyen sporcular aşırı protein diyetlerini sıklıkla uygulamaktadırlar. Peki diyette fazla protein tüketmek zararlı mı yoksa değil mi? Birçok kişi bunun güvenli ve sağlıklı olduğuna inanmaktadır. Yazımızda, aşırı protein alımı hakkındaki bütün iddiaları incelemeye çalıştık. İşte, detaylar;
Yüksek proteinli diyet;
İçeriğinde yüksek oranda protein bulunan diyetler günümüzde oldukça fazla tercih edilmektedir. Bunun bazı nedenleri olmakla birlikte, haklı ve mantıklı sebeplere dayanmaktadır. Ama bu da bir yere kadar geçerli.
Bu nedenlerin ilki, yüksek protein alımının kilo verme konusunda sağladığı etkidir. Evet, yüksek proteinli beslenme doğru oranda kalori açığı bırakılırsa, diğer beslenme türlerine nazaran çok daha fazla kilo vermeye yardımcı olmaktadır. Bunun nedeni ise, metabolize sürecinde protein moleküllerinin enerji kaybına sebebiyet vermesidir. Bu da kilo vermeyi hızlandırmaktadır.
Nedenlerin diğeri de kas kaybıdır. Yapılan diyetlerde düşük kalori tüketimi kas kaybı riski oluşturmaktadır. Dolayısıyla kas kaybının azaltılması, yapılan diyetin başarıya ulaşabilmesi açısından önemlidir. Durum böyle olunca yüksek protein tüketimi, kas hücrelerine daha çok aminoasit kaynağı sağlamakta ve kas kaybı yaşanmasını azaltabilmektedir.
Neticede, beslenmede ya da diyette kilo verme hedefi güdülsün ya da güdülmesin yüksek protein tüketimi avantaj sağlayabilir.
Protein tüketimi ne kadar olmalı?
Protein tüketimi, egzersiz ya da spor yapmayan erkekler için günlük olarak kilo başına 0,8 gram, kadınlar için ise günlük kilo başına 0,6 gram şeklindedir.
Egzersiz veya spor yapan erkekler için günlük kilo başına 1,8 gram, kadınlar için de kilo başına 1,6 gramdır.
Aşırı protein alımı yapmaktan çok, esansiyel aminoasitler bakımından zengin olan kaliteli protein kaynakları daha yararlı olmaktadır. Aşırı protein alımının doğru bir şekilde düzenlenebilmesi açısından yukarıda verdiğimiz değerleri bilmeniz önemlidir. Eğer verdiğimiz değerlerden daha fazla tüketim yapıyor iseniz, aşırı protein alımı yapıyorsunuz demektir. 2,5 gramı geçen protein alımları aşırı protein alımı olarak adlandırılmaktadır.
Aşırı protein alımı zararlı mı?
Yukarıda, aşırı miktarda protein alımının zararlı olabileceğini belirtmiştik. Buna göre;
- Aşırı protein alımı böbrek taşı oluşumuna yol açar,
- Aşırı protein alımı kemik erimesi problemine yol açar,
- Aşırı protein alımı kilo almaya veya kilo verememeye sebep olur,
- Aşırı protein alımı böbrek fonksiyonlarında bozulmaya sebebiyet verir.
Aşırı protein alımında böbrek taşı:
Bazı kişilerde böbrek taşı sorunu, fizyolojik ve genetik nedenlerden dolayı diğer bireylere göre çok daha yaygın olarak görülmektedir. Bu durumda böbrek taşının mahiyeti önemlidir. Çünkü aşırı protein tüketiminin sıklıkla ortaya çıkardığı böbrek taşı tipi mineral içeriklidir. Bu taşlarda kalsiyum bulunuyorsa, fazla protein alımının yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir.
Protein alımı, kalsiyum seviyesinin yükseltilmesi için her zaman çaba gösteren metabolik bir düzen oluşturmaktadır. Neticede bu durum böbrek taşı oluşmasına yol açabilmektedir. Bu, çok az düzeyde de olsa protein tüketiminin kan asiditesini değiştirmesine ve kalsiyumun tampon mekanizmada üstlendiği role bağlayabiliriz.
Aşırı protein alımı ve kemik erimesi:
Kemik erimesi, kan kalsiyum seviyesindeki artış ve böbrek taşı ile ilişkilendirilmektedir. Çünkü vücudun en büyük ve en önemli kalsiyum deposu kemiklerdir. Kan kalsiyumunun devamlı olarak arttırılması, kemiklerden kana kalsiyum çekmek demektir. Bu durum aslında gayet mantıklı ve geçerlidir. Ancak durum bundan daha farklıdır.
Gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda aşırı protein alımının, sağlıklı kişilerde kemik erimesi sorununa neden olduğu ile ilgili herhangi bir veri bulunmamaktadır. Özellikle gelişme çağında olan çocuklar ve menopoz sonrasında kadınlar çok daha hassas olabilmektedirler.
Aşırı protein alımı ve kilo artışı:
Proteinde, diğer makrolarda olduğu gibi kalori içeriği bulunur. Bundan dolayı vücudun içinde enerjiye dönüşebilmektedir. Bu durum çoğu kimsenin dikkate almadığı bir konudur. Proteindeki kalori içeriği, karbonhidrat gibi ortalama 4 gram olan proteinin aşırı tüketilmesi kalori aşımına yol açabilmektedir. Böyle bir risk, aldıkları kalorilerin takibini gerçekleştirmeyen kişiler için geçerlidir.
Kilo vermeyi bir türlü başaramayan kişilerin yaptıkları diyette aşırı protein tükettiklerini düşünebiliriz. Protein alımı azaltıldıkça verilebilecek olan kilolar kişinin kendisini bile şaşırtabilir.
Aşırı protein alımı ve böbrek hasarı:
Böbreklerdeki filtrasyon hızı protein alımı ile artmaktadır. Bu hızla birlikte önemli ölçüde bir yük oluşmaktadır. Bu, doğrudan böbrek hasarı meydana getirmese de soru işaretleri de oluşturmaktadır. Bu soru işaretleriyle beraber risk altında olan kişilerle ilgili bazı şeyleri de belirtmemiz gerekiyor. Çünkü risk grubunda yer alan kişilerin, aşırı protein alımı yapmaları ve kronikleşmesi problem haline gelecektir. Mevcuttaki kronik böbrek hastalığının bu süreçte yükün artış göstermesiyle birlikte ilerleme olasılığı da bulunmaktadır.
Bunların haricinde, yine de sağlıklı kişilerde aşırı protein alımından dolayı böbrek sağlığı konusunda doğabilecek neticeler net olarak bilinmemektedir. Diyabet ve hipertansiyon gibi kronik hastalıklar böbrek hastalığı riskini arttırmaktadır. Pek çok kişi bu tür hastalıkların kendilerinde olduğundan ya habersizler ya da ortaya çıkabilecek sonuçlarından habersizdirler.
Kaynak: fitekran.com/asiri-protein-alimi-zararli-mi
