Bir tür protein olan troponin, kalp krizi gibi problemler nedeniyle kalp kaslarının hasar görmesinden dolayı kan dolaşımına salgılanmaktadır. Troponin T (TnT) ve Troponin I (TnI) olmak üzere iki türü vardır. Kalpteki hasarın büyüklüğüne bağlı olarak kandaki troponin miktarı da değişiklik göstermektedir. Hasar büyükse troponin miktarı da o oranda çoktur. Yazımızda, troponin ve yüksekliği ile ilgili bilgiler vereceğiz. İşte, detaylar;
Normal troponin değerleri:
Kalp sorunu bulunmayanların kanında troponin seviyesi çok düşüktür, hatta laboratuar testlerinde bile okunamaz.
- Normal troponin değeri 0,06 ng/mL’den daha azdır.
- Troponin değerleri 0,07 – 0,49 ng/mL aralığındaysa, damar tıkanıklığı hariç kalp sorunlarını işaret ediyor olabilir.
- Troponin değerleri 0,5 ng/mL’den daha yüksek ise, damar tıkanıklığına ve doku ölümüne neden olan ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.
Troponin yüksekliği neyi ifade eder?
Hafif troponin yüksekliği bile kalp hasarına işaret etmektedir. Yüksek troponin seviyesi ise, kalp krizi geçirildiğini ifade etmektedir.
Kalp krizi geçirenlerin birçoğunda troponin seviyeleri ilk 6 saatlik süreçte çok yüksektir. 12 saat sonra ise hemen herkesin troponin seviyesi yükselmiştir. Troponin yüksekliği 1-2 hafta kadar sürebilmektedir.
Troponin yüksekliğinin nedeni nedir?
- Kalp krizi: Kalbi besleyen kan dolaşımının birdenbire durması kalp krizine neden olmaktadır. Çünkü bu durumda kalp beslenemez, bazı dokular hasar alarak ya da ölerek troponin yüksekliğine yol açar. Buna bağlı olarak, kalp krizinin nedenleri ve risk faktörleri ise şöyledir;
- Sigara içilmesi
- Kalbi besleyen damarlardaki kolesterol plakları ve bunların yırtılıp damarı tıkaması
- Doymuş yağlı besinler tüketmek
- Hipertansiyon
- Şeker hastalığı
- Aşırı kilolar
- Aşırı alkol kullanımı
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Nabız yüksekliği: Nabız sayısı kişinin yaşı ve vücudunun kondisyonuna bağlı olarak değişebilmektedir. Nabız yüksekliği, tüm bunlar da dahil edilerek değerlendirilmektedir. Ama yine de dinlenme durumundayken nabzın 100’den az olması beklenmektedir. Nabız yüksekliği ya da taşikardi, kişinin kalbine baskı yaparak troponin yüksekliğine yol açabilmektedir. Şu sebeplerden kaynaklanarak da oluşabilmektedir;
- Kullanılan ilaçların yan etkileri
- Aşırı alkol tüketimi
- Kalpteki elektrolit dengesizlikler
- Kokain gibi uyuşturucu kullanımı
- Yüksek tansiyon ve sigara gibi kalp damar problemlerine neden olan bazı etkenler
- Akciğer problemleri: Sıralayacağımız akciğer problemleri kalp hasarı meydana getirerek troponin yüksekliğine yol açabilmektedir;
- Akciğer embolisi
- Akciğer atardamarlarındaki yüksek tansiyon
- Akciğer atardamarlarının tümör ya da yağ hücreleriyle tıkanması
- Kalp yetmezliği: Kalbin oksijen yönünden zengin olan kanı vücuda gerektiği gibi pompalayamamasına kalp yetmezliği adı verilir. Şu etkenlerden dolayı ortaya çıkmakta ve troponin yüksekliğine yol açmaktadır;
- Kalbin beslenmesinde görevli olan damarların daralması ve kalp kaslarını zayıflatması
- Hipertansiyon
- Doğuştan kalp hastalıklarının olması
- Kalp krizi geçirmek
- Aritmi
- Şiddetli kansızlık durumu
- Tiroit bezinin az ya da aşırı çalışması
- Vücuttaki aşırı demir miktarı
- Sarkoidoz, amfizem ve amiloidoz hastalıkları
- Tıbbi müdahaleler: Bazı tıbbi müdahaleler de troponin yüksekliğine yol açabilmektedir. Bunlar;
- Stent ve anjiyoplasti (balon)tedavileri
- Defibrilasyon veya elektroşok uygulamaları
- Radyofrekans ablasyonu
- Açık kalp ameliyatı
- Kalp sorunları: Bazı kalp sorunları kalbe baskı yaparak hasar vermekte ve troponin yüksekliğine yol açabilmektedir. Bu kalp sorunları ise şöyle;
- Miyokardit
- Koroner arter spazmı
- Kardiyomiyopati
- Çok uzun süreli ve ağır egzersizler
- Kaza nedeniyle kalbe darbe alınması ve yaralanmak
- Uzun süre devam eden böbrek hastalıkları
Troponin düşüklüğü neyi ifade eder?
Troponin düşüklüğü, tek başına herhangi bir şey ifade etmemektedir, ancak yapılan bir çalışmaya göre; aşırı düşük troponin değerlerinin ilerlemiş yaşa sahip kişilerde kalp sorunlarının bir belirtisi olabileceği ifade edilmektedir.
