Hipofiz bezi sayesinde vücudumuzda tüm salgı bezleri çalışarak, hormon üretimi sağlanmış olur. Hipofiz bezi, diğer hormonları yöneten bezdir. O olmadan hormon bozuklukları ortaya çıkar. Hipofiz bezi, iki gözün arasında bulunur. Kuru fasulye gibidir. Kadınlarda biraz daha büyüktür. Ön hipofiz ve arka hipofiz olmak üzere ikiye ayrılır.
Ön hipofizden salgı yapan hormonlar; FSH, LH, Prolaktin, büyüme hormonu, ACTH, TSH’dir.
Arka hipofizden salgı yapan hormonlar; ADH, Oksitosindir.
Hipotalamus ve hipofiz salgı bezi yetmezliği:
Hormonların salınım yapması için, hipotalamustan hormon salgılanması bu hormonların hipofize gelerek hormon salgısı yaptırması sistemi işlemektedir. Hipofiz bezinin hasar görmesi nedeni ile hormonların salgı yapamaması, hipofiz yetmezliğine neden olmaktadır. Hipofiz bezinden az ya da çok hormon salgısı yapması ya da hasar görmesi başlıca nedenlerdir. Hipofiz yetmezliğinde hipofizden salgı yapan hormonlar az salgı yapmaktadır.
Hipofiz yetmezliği nedenleri nelerdir?
Hipofiz bezinde gelişen tümörler. Bu tümörler yaklaşık 1 cm.den büyük olursa hipofiz hormonunda eksiklik oluşur.
Doğum sırasında aşırı kanama nedenli hipofiz bezinde sıkıntı olması.
Sarkoidoz, hemokromatoz hastalıkları, kafa travması,
Hipofize radyoterapi görme, hipofiz ameliyatları başlıca nedenlerdir.
Hipofiz yetmezliğinde belirtiler nelerdir?
Hipofiz bezinde oluşan tümörler, baş ağrısı ve görme bozukluklarına neden olur.
Hipofiz hormonunda olan azlıklarda; TSH, ACTH ve ADH eksilmeleri, büyüme hormonu eksikliği, testis ve yumurtalık yetmezliği oluşur.
FSH ve LH eksikliği belirtileri:
Adet bozukluğu başlıca belirtidir. Adet sıklığında azalma ya da tamamen durması, memeden süt gelmemesi olabilir. Doğumda aşırı kanama olduğunda oluşan hipofiz yetemezliğinde, prolaktin hormonu gittiğinden süt olmaz. Ergenlik döneminde olduğunda koltuk altında ve cinsel organda kıllanma olmaz. Penis ve testis gelişmez. Erkelerde libido azlığı, ereksiyon sorunları ve sperm azlığı vardır.
Büyüme hormon azlığı:
Hipofiz bezinde olan yetersizlikle birlikte büyüme hormonu eksikliği oluşur. Yetişkinlerde karında yağ olması, kaslarda güçsüzlük, enerji azlığı ve depresyon ortaya çıkar. Çocuklarda boy kısalığı oluşur. Cilt ince ve kurudur hatta yüzde ince kırışıklıklar oluşabilir.
TSH eksikliği ve ACTH eksikliği:
Troid eksikliği, çok üşüme, kabızlık, halsizlik, iştahsızlık, kilo alamama, ses kalınlaşması ve depresyon ortaya çıkar. ACTH eksikliğinde, halsizlik, bulantı, kusma, kilo kaybı ve şeker düşmesi yaşanır. Hatta hastalarda nabız düşmesi ve kas güçsüzlüğü oluşur.
Tiroid hormonu, seks hormonu ve kortizol hormonu hastada düşük çıkarsa hipofiz yetmezliği teşhisi koyulur. Yapılan testler ile sorun anlaşılmaya çalışılır.
Hipofiz bezi tedavisi
Tedavide eksik olan hormonlar hemen yerine koyulmalıdır. ACHT eksikliğinde kortizon ilaçları kullanılır. TSH eksikliğinde levotiroksin ilacı kullanılır. Kadınlarda LH ve FSH eksikliğinde östrojen tedavisi yapılır. Bu tedavi 50 yaşa kadar uygulanabilir. Erkelerde oluşan sorunlar için testosteron kas içine iğne ile verilir. Çocuklarda büyüme hormonu verilir.
Hipofiz hastalığına hangi doktor veya bölüm bakar?
Hipofiz Bezi Hastalıkları ” Olan Kişinin Gidebileceği Tıbbi Bölümler
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇocuk Endokrinolojisiİç Hastalıkları (Dahiliye)
