Kanser türleri arasında ölüm nedeni bakımından ilk sırada olan akciğer kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilen bir kanserdir. En önemli sebebi sigaradır, ancak sigara içmeyen kişilerde de görülebilmektedir. Akciğer kanseri hakkında merak edilenlere cevap vermeye çalışacağız.
1-Akciğer kanseri nedir?
Akciğerlerde bir ya da ikisinin dokularında hücrelerin anormalleşmesi, büyümesi ve hızla çoğalması neticesinde gelişen kötü huylu tümörlere akciğer kanseri denmektedir.
2- Akciğer kanseri kimlerde görülür?
Ülkemizde ve tüm dünyada en fazla erkeklerde görülen bir kanserdir. Kadınlarda görülme oranı da gün geçtikçe artış göstermektedir. Yaş ilerledikçe akciğer kanseri görülme sıklığı artmakta, özellikle 45 yaşından genç olanlarda nadiren, daha çok 50-70 yaş aralığındaki kişilerde rastlanmaktadır.
3- Akciğer kanserinin farklı tipleri var mı?
Akciğer kanseri küçük hücreli ve küçük hücreli dışı olmak üzere iki türlüdür. Kanserin yayılması ve büyümesi ile birlikte tedavisi de türüne göre değişir. Küçük hücreli olanlar çok daha hızlı büyüyüp yayılmakta ve akciğer kanseri vakalarının %20’sini oluşturmaktadır. Başlıca nedeni sigara içmektir ve çoğunlukla kemikler, beyin, karaciğer ve böbrek üstü bezlerde yayılırlar.
4- Akciğer kanserinde risk faktörleri nelerdir?
En önemli birinci sıradaki nedeni %85’le sigaradır. Her gün bir paket sigara içenlerde akciğer kanserine yakalanma riski sigara içmeyenlere göre yaklaşık 20 kat daha çoktur. Sigara içmeye başlama yaşı, içilen sigara sayısı ve süresi kanser riskinin gelişiminde önemli bir rol oynamaktadır. Pasif içicilik olarak adlandırılan, sigara içilen yerlerde sigara dumanına maruz kalanların da akciğer kanseri riskleri yüksektir. Akciğer kanserinin diğer faktörleri de hava kirliliği, radon gazı, asbest ve genetikliktir. İçme sularındaki yüksek arsenik miktarı da akciğer kanseri riskini arttıran diğer bir faktördür.
5- Sigara içmeyenler akciğer kanseri olur mu?
Sigara içmeyen kişilerde de akciğer kanseri görülebilmektedir. Bunun en önemli kanıtı akciğer kanserine yakalananların yaklaşık %15’inin hiç sigara içmeyen kişiler olmasıdır.
6- En sık görülen belirtileri nelerdir?
Akciğer kanseri hiçbir belirti vermeden de gelişebilir. İleri evrelerde kanser teşhisi konulanların yaklaşık %25’inde hiçbir belirti görülmemektedir. Başlıca belirtileri olarak nefes darlığı, artan ve şiddetlenen öksürük, balgamda kan, iştahsızlık ve kilo kaybı sayılabilir. Ayrıca göğüste ağrı, ateş, ses kısılması, hırıltılı nefes alma, boyunda ve yüz kısmında şişlik, kol ve omuzlarda ağrı ile yutmada güçlük görülen diğer belirtilerdir.
7- Akciğer kanserinde tedavi nasıldır?
Akciğer kanseri vakalarında kemoterapi, radyoterapi, cerrahi ve hedefe yönelik tedavi olmak üzere dört farklı tedavi şekli vardır. Bu tedavi yöntemleri kanserin tipine bağlı olarak belirlenmektedir. Tedaviye karar verilmeden önce bilgisayarlı tomografi, PET, beyin MR’ı ve kemik sintigrafisi gibi testlerden yararlanılmaktadır. Küçük hücreli akciğer kanserinin tedavisinde asıl olan kemoterapidir, ancak radyoterapi de birlikte uygulanabilmektedir.
8- Akciğer kanseri erken teşhis edilebilir mi?
Akciğer kanserinin erken evrelerde belirlenmesi ile ilgili çalışmalar düşük doz spiral bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme teknikleri ile yapılmaya çalışılmaktadır. Erken evrede belirlenen akciğer kanserleri başarılı şekilde tedavi edilebilmektedir.
9- Akciğer kanserinde beslenme etkili midir?
Yapılan araştırma ve çalışmalarda her gün 5 porsiyon sebze ve meyve tüketenlerde akciğer kanseri riskinin düştüğü görülmüştür. Yüksek oranda A vitamini ve beta karoten alanlar ve sigara içenlerde akciğer kanseri riski yükselmektedir.
10- Akciğer kanserinin önüne geçilebilir mi?
Önlenebilir bir kanser olan akciğer kanseri, basit bir ifade ile sigara içilmemesi ve sigara içilen alanlardan uzak durulması gibi tedbirlerle önlenebilir. Özellikle sigara bırakıldıktan 10 yıl sonra akciğer kanserinin gelişme riski yarı yarıya düşmektedir. Akciğer kanserine neden olan diğer faktörlerden de uzak durmak kanserin önlenmesinde önemli rol oynamaktadır.
