Apse, deri yüzeyine yakın kısımlarda içi iltihap veya sıvı dolu ortaya çıkan şişliklerdir. Sıklıkla bakterilerin enfekte etmesi ile meydana gelirler, el ile hissedilirler. Çıban da bir apse oluşturur. Çıbanlar, kıl köklerinin tıkanıp, bakteriler tarafından enfekte edilmesi ile oluşurlar. Apseler, hemen hemen vücudun her yerinde oluşabilirler. Yüz, göz, kol altı, kasık, diş, vajina, sırt, omuz ve kalçalarda sıklıkla görülürler. İşte, apse nedir, belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edileceği hakkında detaylı bilgi.
Apse kendiliğinden geçebilir. Çoğunlukla da kendiliğinden geçerler, fakat bazı apseler geçmedikleri gibi çok büyüyebilirler. Bu durumda, bir hastanede özel cerrahi uygulama ile tedavi edilmeleri gerekir. Çünkü tedavi edilmeyen apseler, hayatı tehlikeye atabilir. Antibiyotikler, apse tedavisinde sıklıkla kullanılırlar.
Apse belirtileri nelerdir?
Deri altında ele gelen sert kitle, bölgeye dokununca hassasiyet, bölgede sıcaklık ve acı hissi, şişliğin sarı veya beyaz irinli ucu, ateş ve titreme başlıca apse belirtileridir. Bu noktada apse hemen tedavi edilmelidir. Çünkü apse dokulardan kan dolaşımına girerse, tehlikeli bir durum ortaya çıkmaktadır.
Apse neden olur ve nasıl oluşur?
Apselerin hepsi bakteriler tarafından oluşur. Bakteriler derimizden içeri girdiğinde, bağışıklık sistemi onlarla savaşmak için bol miktarda beyaz kan hücresi üretir. Beyaz kan hücreleri bakterilere saldırdığında, etrafta olan dokular hızla ölmeye başlar. Bu dokular, üst üste birikerek apseyi oluşturur. Bu şişliğin içinde ölü doku, bakteri ve beyaz kan hücresi bulunmaktadır.
Staphylococcus, apse yaratan en önemli bakteridir. Bu bakteri, bir kıl kökünden veya herhangi bir çizikten vücuda girerek apse yaratmaktadır. Enfeksiyon taşıyan biri ile yakın temasta olmak, aknelerinizin kronik olması, diyabetli olmak, HIV olmak, hijyenden eksik yaşamak apse oluşumunu tetiklemektedir.
Çıbanlar çoğu zaman apseye neden olurlar. Kıl kökünün bakteriler tarafından enfekte olması çıbana neden olmaktadır. Bazen de kılın deri içinde sıkışması ve dışarı çıkamaması da apse yaratabilir. Kıl köklerinde oluşan apseler, sıklıkla kıl dönmesi kaynaklı olmaktadır.
Apse tedavisi:
Apse genellikle kendiliğinden geçer. Fakat apse sürekli büyürse, kesinlikle profesyonel tedavi istemektedir. Bu durumda, antibiyotik dahil olmak üzere cerrahi müdahale gerektirebilir. Apse, hastanede içi boşaltılarak temizlenmelidir.
Apseye sıcak su torbası ile kompres yapmak, apsenin tüm irini toplamasına, uç vermesine ve patlamasına neden olur. Sıcak su içinde bekletilen bir havlu ya da banyoda sıcak suyun apsenin üzerine tutulması, bu konuda size yardımcı olacaktır.
Ciddi ve büyük apselerde, genelde doktor tarafından antibiyotik tedavisi başlamaktadır. Yüzde ve deri altında yaygın bir halde, birden çok apse varsa ve bağışıklığı etkileyen bir kronik hastalık varsa doktorlar hemen antibiyotik verirler.
Apseden korunma yolları ve önlem için ne yapılmalıdır?
Apseden korunmak için öncelikle hijyeninize dikkat etmelisiniz. Eller bol su ve sabunla sık sık yıkanmalıdır. Kesikler ve yaralanmalarda hemen sabunlu su ile bölge temizlenmelidir. Özel eşyalarınızı başkaları ile paylaşmayın, hijyeni olmayan yerlerde diş çektirmeyin, manikür ve pedikür yaptırmayın.
Apse türleri nedir ?
Anorektal apse; Rektum ve anüste oluşan apsedir.
Beyin apsesi; Beyin içinde çıkan apsedir.
Diş apsesi; Diş köklerinde ve etinde oluşan apsedir.
Peritonsillar apse; Bademcik veya boğazda oluşan apsedir.
Pilonidal apse; Kuyruk sokumunda kıl dönmesi kaynaklı oluşan apsedir.
