Şeker hastalığının (Diyabet) İlaçla tedavisi

seker-hastaliginin-ilacla-tedavisi

Şeker hastalığında ilaçla tedavi sadece tip 2 diyabet hastalarına uygulanır. Tip1 diyabetliler doğuştan şeker hastasıdır bu nedenle insülin iğnesi kullanırlar. Ayrıca pankreası alınmış olanlar ve dirençli şekilde tip2 diyabeti olanlara da insülin verilir. 

Tip2 diyabet hastalarında, tedaviye öncelikle egzersiz ve diyet verilir. Bu sayede hastanın kan şekerinin düşmesi sağlanmaya çalışılır. Fakat, buna rağmen kan şekeri bazı hastalarda düşmez, işet bu durumda hastaya hap tedavisi uygulanır.  Kullanılan haplar aslında iki türdür. Bazı haplar, pankreastan insülin salgısı yapmayı sağlarken bazıları da, vücudun yeterince kullanamadığı insülini kullanmasını sağlar. Bu ilaçların hangisini kullanmak konusunda doktor karar vermelidir. Bazen şeker ilacını doktor, karışık bile kullandırabilir.

İlaçlara nasıl başlanır?

Genelde haplara düşük dozda başlanır. Kan şekerinin durumuna göre doz ayarlaması yapılır. Bazı hastalarda ilaç alındığı halde kan şekeri düşmez. Bu durumda, ilacı zamanda almamak, stres, enfeksiyon oluşmuş olabilir. Pankreasta insülin salgısı yapan beta hücreleri komple bitmiş olabilir bu durumlarda doktor ilacı değiştirebilir.

Kim şeker ilacı kullanamaz?

Karaciğer, böbrek hastası olanlar, pankreası alınmış hastalar, pankreas iltihabı geçirenler şeker haplarını kullanamaz. Bu hastalar insülin kullanmalıdır.

Kanda var olan insülin hormonunun etkisini arttıran ilaçlar:

Metformin, acarboz, roziglitazon ilaçlar, insülin etkisini arttıranlardır. Bu ilaçlar, kan şekerinin normalin altına inmesine engel olurlar.

İnsülin salgısını arttıran ilaçlar:

Sülfonilüre grubu ilaçlar, pankreastan  insülin salgısını arttırır.

Karbonhidratların bağırsaklardan emilimini geciktiren ilaçlar:

Acarboz ve glinid ilaçlardır bunlar karbonhidratların bağırsaklardan emilimini azaltır.

Metformin:

Genelde kilolu olan tip 2 diyabet hastalarında kullanılır. Günde 2 ya da 3 kez alınır. Barsaklara ve karaciğere etki eder, karaciğerde şeker yapımını azaltır, kaslarda insülin etkisi sağlar. Metformin kullananlarda biraz kilo verilir. Karaciğer ve kalp yetmezliği olanlara önerilmez. Bazılarında, ishal, bulantı, gaz yapabilir. Bir süre sonra bunlar geçer. Tok karna yemekten hemen sonra alınır.

İlaç seçimi nasıl yapılır?

Açlık kan şekeri 130 mg/dl’den yüksek olan hastalara doktorlar metformin yazarlar. Doktor ilk etapta sabah akşam 1 defa yenmeklerden sonra ilacı kullandırır. Yapılan kan tahlillerine göre doz ayarı yapar. Kan şekeri 1 ay içinde düzene girmelidir.

Açlık kan şekeri 200 mg/dl üzerinde seyrediyorsa, metformin ve sülfonilüre tipi ilaçlar alınır.

Açlık kan şekeri, 300 mg/dl’nin üzerindeyse hasta insülin tedavisine alınır ve kan şekeri düşürüldükten sonra ilaç tedavisine başlanır.

İlaç tedavisinde başarısızlık:

İlaç tedavisine rağmen kan şekeri düşmüyorsa, pankreasta insülin yapımı yoktur ya da ilaç etki etmiyordur. Bu nedenle ilaç değişimi yapılır veya insülin kullanılmaya başlanılır. Yaklaşık 5 yıl boyunca aynı ilaçlar kullanılınca ilaçların etkisi azalır bu durumda hastanın ilaçları değiştirilir.

Fazla yemek yemek, kilo almak, hareketsizlik, stres, enfeksiyonlar, şeker hastalığının ilerlemesi, ilaç dozunun etkisizliği, ilaç emilim bozukluğu, şekeri arttıran kortizon, büyüme hormonu ilaçlarının kullanılması şeker haplarının etkisini düşürür.

Leave a Reply