Başkaları diyet yapmadıkları halde her zaman aynı kiloda kalabiliyorken, siz su bile içseniz yarayanlardan mısınız? Çok da iyi görünmeyen bu sorununuz acaba metabolizmanın yavaş çalışmasından olabilir mi? Yazımızda, metabolizmayı yavaşlatan 6 önemli nedeni sizlerle paylaşacağız. İşte, detaylar;
Sıkı diyet yaptığınız halde kilo veremiyor ya da az da olsa yemekleri bir miktar abarttığınız zaman hızlıca kilo alıyor musunuz? Eğer bu soruya cevabınız evet ise, bu problemin temelinde metabolizmanın yavaş çalışması yatıyor olabilir. Kilo veya diyetlerle ilgili konular olduğunda sıklıkla karşılaştığımız metabolizma hızı, gıdalarla alınan kalorinin vücut tarafından enerjiye dönüştürülmesi, diğer bir ifadeyle vücudun yakma kapasitesini göstermektedir.
Metabolizmanın hızlı olması kilo vermeyi daha da kolaylaştırabilir ve bunun aksi düşük olsa bile bazen zorluklar yaşatabilmektedir. Metabolizma hızını negatif etkileyen risk faktörleri olarak yaşın ilerlemesi, kadın olma ve genetik etkenler öne çıksa da, genellikle uyguladığımız hatalı alışkanlıklar da bundan sorumlu tutulabilir. Burada iyi haber vermek gerekirse, hatalı bu alışkanlıklardan vazgeçildiği zaman metabolizma hızı yeniden arttırılabilmektedir.
Metabolizma kış mevsiminde yavaşlar:
Mevsim değişikliklerinde, beyin insülin direncinin artması için vücuda bazı sinyaller göndermektedir. Buna bağlı karaciğer de yağ üretimini hızlandırmakta, bu şekilde yağ dokusuyla diğer dokular kış aylarına hazırlıklı olmak amacıyla yağ depolamaya başlamaktadır. Yağ depolanmasının artması ve buna paralel olarak kas dokusunda azalma olması nedeniyle metabolizma kış mevsiminde yavaş çalışmaya başlıyor. Bir de hatalı bir takım alışkanlıklar da eklendiğinde, metabolizmanın hızı daha da düşmekte ve kilo almak kaçınılmaz hale gelmektedir.
Metabolizmayı yavaşlatan hatalı alışkanlıklar:
- Düşük kalorili diyet:
Gereğinden fazla düşük kalorili diyet yapmak, metabolizmayı negatif etkileyen unsurlardan biridir. Bunun en temel nedeni, kalori bakımından düşük bir beslenme uygulayan kişilerde vücudun açlık durumunu algılaması ve enerjiden tasarruf sağlamak amacıyla birçok kimyasal süreci yavaşlatmasıdır. Bundan dolayı, kısa sürede kilo verdiren ve dikkatli olunmadığı zaman yeniden kilo aldıran diyetleri yapan kişilerde metabolizma hızı uzun vadede negatif şekilde etkilenmektedir.
- Hareketsiz yaşam:
Vücuttaki kas dokusunun çokluğu, bazal metabolizmanın o denli hızlı olmasını sağlamaktadır. Bu işleyişin temel nedeni, kas dokusunun yağ dokusunun metabolik anlamda aktifliği ve istirahat durumundayken bile enerji kullanmasıdır. Kadınların metabolizma hızı erkeklerinkine nazaran daha yavaştır. Bunun nedeni ise, vücuttaki kas dokusu miktarının daha az olmasıdır. Kadın vücudundaki kas dokusu erkeklere göre az olmakla birlikte, yağ dokusu ise daha fazladır. Kilo vermek için uygulanan spor aktiviteleri ile artış gösteren kas dokusu, kadınlarda metabolizma hızını ciddi oranda arttırmaktadır.
Metabolizma, bir otomobilin motoru gibidir diyebiliriz. Dinlenme esnasında rölantide çalışmakta, hareket etmeye başladığında ise enerji harcamaktadır ve hız arttıkça da daha fazla enerji yakmaktadır. Buna bağlı olarak devamlı olarak spor yapıldığı zaman, metabolizma hızı artık önceki kadar düşük olmayacaktır. Dolayısıyla, egzersizlerinizi ne kadar sıklıkla yaparsanız metabolizma hızınız da o oranda artacaktır. İşte egzersizlerin bu etkisinden dolayı, haftada 3-4 gün 30 dakikadan az olmamak kaydıyla uygun egzersizlerin yapılması gerekmektedir.
- Günde 1-2 öğün beslenmek:
Kilo verme ya da kilo almama amacıyla günde 1 öğün beslenmek de metabolizmanın yavaşlamasına neden olmaktadır. Bu yavaşlama insülinin etkisinden dolayı oluşmaktadır. İnsülin, kanda bulunan glikoz düzeyinde artış olduğunda salgılanmaktadır. Ardından hücrelere enerjiyi bırakıp bırakmayacakları konusunda sinyal vermekte, bu şekilde depo edilecek yağ miktarını etkilemektedir. Vücut büyük öğünde küçük atıştırmalıklardan daha fazla insülin üretmektedir. Buna göre fazla yemek yendiğinde daha çok insülin üretilmekte ve daha çok enerjinin yağ olarak depo edilmesine yol açmaktadır.
Sonuç olarak kilo alınmasıyla birlikte metabolizmanın yavaşlamasına da neden olmaktadır. Bu nedenle her gün düzenli olarak 3 ana öğün yemeği, porsiyonların kontrolü sağlanarak tüketmelisiniz. Gerekirse, genel sağlık durumuna bağlı olarak uygun olan gıdalar kullanılarak ara öğün ilaveleri gerçekleştirilebilir.
- Aşırı alkol tüketmek:
Alkol tüketildiğinde, karaciğerde parçalanarak yağ aktarım mekanizmalarına etki etmektedir. Bundan dolayı, kan dolaşımında daha çok yer edinmekte ve daha fazla yağ şeklinde depo edilmektedir. Vücuttaki yağ dokuları artmaya devam ettikçe kas dokusunda azalma olmaktadır. Buna bağlı olarak da metabolizmanın yavaşlamasına yol açmaktadır.
- Hormon düzensizliği:
Tiroit bezi, üretmekte olduğu tiroksin hormonu ile metabolizmanın anahtarı konumundadır. Tiroksin hormonu seviyesi, metabolik kimyasal reaksiyonların ne kadar yavaş veya hızlı olduğunu belirlemektedir. Tiroit bezinin aşırı çalışması daha çok kalori yakmanıza yol açar, buna bağlı olarak da sinirli, zayıf ve aşırı aktif olma temayülü görülür. Tiroit bezinin daha yavaş çalışması ise, metabolizma hızının yavaşlığını işaret etmektedir. Bu durum, daha kilolu ve daha yavaş hareket etmenize neden olabilmektedir.
Kaynak: hurriyetaile.com/sizin-icin/saglik/metabolizmayi-yavaslatan-6-onemli-neden_25336.html
