Genelde orta yaş sınırında ortaya çıkan bir hastalıktır. ALS, omurilikte bulunan kasların çalışmasını sağlayan sinir liflerinin etkilendiği ve sinirlerde hasar yaratan bir hastalıktır. Hastalar hareket etmekte zorlanır, bazı hastalarda boyun altından itibaren tutukluk ya da baş dahil hareket edememe durumu oluşur. Ünlü fizikçi Stephen Hawking bu hastalıkla uğraşmaktadır.
Hastalık, omurilikte motor nöronlarda hasar ile başlar. Bu nedenle kol, bacak kaslarında erime ve güçsüzlük meydana gelir. İlerleyen hastalıkla birlikte, yutma ve solunum kaslarında da bunlar oluşmaya başlar. Bu dönemde yapay solunum cihazı ve beslenme için özel tüpler hastaya yerleştirilir. Hastalık ilk olarak kol ve bacak kaslarının uç kısmında, kas erimesi ve kaslarda seğirme ile başlar. Hastalık ilerledikçe konuşma, yutma ve solunumda zorlanmalar başlar. Sadece göz kasları, idrar ve dışkıyı sağlayan kaslar etkilenmez.
Hastalar, EMG yani elektromyografi ile tanı alır. Bu görüntüleme yanında fizik muayene de yapılmalıdır. Yapılan kan tetkikleri ve MR’larla hastaya tam tanı konulur. Vücut kaslarında oluşan seğirmeler ALS hastalığının başlıca belirtisidir. Fakat kaslarda olan seğirmeler aşırı kafein almak, stres, sigara, antidepresan kullanmak, tiroid hormon bozukluğu ve astım ilacı kullanımı ile oluşabilir. Boyun fıtığı, bel fıtığı, hipertiroidi ve bazı kas hastalıkları da kas seğirmesine neden olur. Sadece kas seğirmesi ile hastalığın tanısı bu nedenle koyulamaz. Önemli olan nokta motor sinirlerde olan değişimlerdir.
ALS hastalığının belirtileri:
Kol ve bacaklarda güçsüzlük, bazı kas gruplarında oluşan erimeler,
Bir süre sonra oluşan kas seğirmeleri, kramplar ve sertleşmeler,
Zamanla konuşma, yutma ve solunum kaslarında oluşan hasarlar.
Kaslarda erime genelde tek kol ve bacakta başlamaktadır. Merdiven inme ve çıkmada zorlanmalar, bacaklarda kramplar ortaya çıkar. Hastaların sadece %25’inde başlangıç, doğrudan yutma ve konuşma ile ilgili noktadan başlar. Bu hastalar, birden tüm konuşma yetisini kaybeder ve yapay solunum cihazına bağlanır.
ALS tanısı nasıl koyulur?
Başlangıç aşamasında hastalığa bir tanı koyulamaz. Bunu gösteren bir tanı testi yoktur. ALS hastalığı tanısında kullanılan bazı testler EMG, kan ve idrar biokimyası, boyun ve bel bölgesinde çekilen MR’lardır.
ALS (Amiyotrofik Lateral Skleroz) zihinsel bir hasar vermiyor sadece fiziksel bir hasara yol açıyor değil mi? Sonuçta ünlü bir fizikçi bu hastalığa yakalanmasına rağmen hala dünyanın yaşayan en zekileri arasında gösteriliyordu