Yanık türleri yanık nedenleri tedavisi ve dereceleri nelerdir işte ayrıntılar. Yanık, dışarıdan etken bir ısı, kimyasal madde , radyasyon ve sürtünme sebebiyle cildin ya da et bütünlüğünün bozulmasına denmektedir. Derinin maruz kaldığı ısı her ne şekilde oluşursa oluşsun öncelikle derinin bütünlüğünü bozmaktadır. Donmalarda da deride yanığa benzer hasarlar oluşabilmektedir. Yazımızda yanık nedenleri ve tedavileri ile ilgili bilgi vermeye çalışacağız.
Yanık nedenleri ve türleri:
Meydana gelen yanıklar etkenlerine göre değerlendirilmektedir. En fazla görülen yanıklar sıcak su ya da sıvıların neden olduğu yanıklardır. Bunu ateş ya da sıcak cisimlerle temas halinde oluşan yanıklar takip etmektedir. Ayrıca elektrik çarpması sonucunda oluşan yanıklar ile birlikte donmaların ve kimyasal maddelerin neden olduğu yanıklar da yanıkların türleri arasındadır.
Yanıklara en çok maruz kalan vücut bölgeleri:
Tehlikeli yanıklar sıralamasında yüz ve genital bölge yanıkları başı çekse de, derin yanıkların hepsi tehlikelidir. Dolayısıyla spesifik bölgelerdeki yanıkların yanında yanığın derinliği de çok önemlidir. Genital bölge, yüz, burun, ağız ve solunum yolunda meydana gelen yanıklar kesinlikle hastane ortamında tedavi edilmelidir. Bu bölgelerdeki yanıklar 1. derece yanıklar olsa da hastanede tedavi edilmelidirler.
Yanıkların derecelendirilmesi nasıldır?
Yanık derecelendirilmesi, yanığın derideki hasarına göre yapılmaktadır. Yanıklar ne kadar derin olurlarsa iyileşmeleri de o kadar zordur. Tedavi sonrası kalan yanık izleri yanık derecesine göre değişiklik göstermektedir. Yanıklar 1,2,3 ve 4. derece olmak üzere derecelendirilirler.
Birinci derece yanıklar: Bu tür yanıklarda derinin bütünlüğü bozulmamıştır. Deride hafif bir kızarıklık ve ödem meydana gelir. Bu yanıklar güneş yanıklarındaki etkiye sahiptir ve belirli bir sürede iyileşirler.
İkinci derece yanıklar: Bu yanıklarda ise deride su toplanması ve kabarcıklar meydana gelir. Ağrılı bir durumdur, ancak derinin kendini yenilemesi sonucu iyileşirler.
Üçüncü derece yanıklar: Bu tür yanıklarda ise derinin tüm tabakaları etkilenir. Damar, kas ve sinirler üzerinde de etkilidir. Üçüncü derece yanıklarda sinirlerin büyük bölümü hasar gördüğü için kişi ağrıyı fazla hissetmez.
Dördüncü derece yanıklar: Bu son aşama yanıklardır. Yanığın kemiğe kadar ulaştığı deri bütünlüğünün tamamen bozulduğu yanıklardır.
Yanık tedavisi:
Yanık tedavilerinde, yanığa neden olan etkenin tam olarak bilinmesi gerekmektedir. Doktorların öncelikle yapması gereken şey yanığın derecesini belirlemektir. Yanığa maruz kalan bölge vücudun %10’undan fazla ise serum tedavisine başlanmalıdır.
Yanık derecesine bakılmayan yüz, solunum yolları ve genital bölgelerdeki yanıklarda, hastaya serum verilmeli, solunum yollarını açacak ilaç tedavisi ve gerekli görülürse oksijen tedavisi de yapılmalıdır. Bu tedavi sırasında yanığın derecesine bağlı olarak bölge soğuk su ile soğutulmalı veya serumla yıkanmalıdır.
Yanıkta deriye yapışmış olan herhangi bir madde varsa bu hemen deri üzerinden uzaklaştırılmalıdır. Elektrik çarpması nedeniyle oluşan yanıklarda hasarlı ölü dokular ciltten uzaklaştırılmalı ve temizlenmelidir. Derinin tüm katmanlarını hasara uğratmış olan tam yanıklar, deri grefti şeklinde cerrahi müdahalelerle tedavi edilebilmektedir.
