Ses kısıklığı nasıl geçer ve ses kısıklığına neden olan faktörler. Kişinin iletişim kurmasını engelleyecek derecede ses seviyesinde, ses tonunda ve ses kalitesinde meydana gelen bozukluğa ses kısıklığı denmektedir. Toplumda her üç kişiden birinin en az bir kere yaşadığı bir durumdur. Yazımızda, ses kısıklığı nedenleri ve tedavisi ile ilgili bilgiler vermeye çalışacağız. İşte, detaylar;
Ses kısıklığı nedir?
Sesin kalitesinde, seviyesinde ve tonunda bozukluk olması sonucu iletişimin güçleştiği bir durumdur. Bunlarla birlikte sesin boğuk bir şekilde çıkması, seste takılma yaşanması ve sesin aralıklarla kesilmesi de ses kısıklığı şeklinde tanımlanmaktadır. Öğretmenlik gibi sesin çok kullanıldığı bazı mesleklerde daha yaygın olarak görülmektedir.
Ses kısıklığının oluşumu, ses telleri titreşimindeki bozukluk veya ses tellerini sarmakta olan zar tabakadaki bozukluk neticesinde meydana gelmektedir. Bu durum bazen çok basit sebepler nedeniyle olabildiği gibi, ciddi bazı hastalıkların belirtisi de olabilmektedir. Ses kısıklığına yol açan sebeplerin başında boğaz enfeksiyonları, soğuk algınlıkları ve sinüzit gelmektedir.
Ses kısıklığının nedenleri nelerdir?
- Ses kısıklığında en sık görülen sebep Laranjittir. Ses tellerinin bulunduğu bölgede iltihaplanma olmasıdır. Daha çok virüs kaynaklı gelişmekte ve boğaz ağrısı da eşlik edebilmektedir.
- Sesin yanlış ve aşırı şekilde kullanılması da ses kısıklığıan yol açmaktadır. Bu şekilde olması Laranjite neden olabilmektedir, ancak kişide enfeksiyon veya mikrop bulgusu yoktur. Genellikle spor müsabakalarında seyircilerde çok yaygın olarak görülür. Çok yüksek tonda ve aşırı şekilde bağırma ses tellerinin zarar görmesine yol açmaktadır.
- Alerji kaynaklı da ses kısıklığı olabilmektedir.
- Kronik öksürük olması da ses tellerinde geçici hasarlara yol açmakta ve ses kısıklığı meydana getirebilmektedir.
- Boğazın tahriş olmasına neden olan sigara gibi maddelerin de uzun süreler solunması ses kısıklığına neden olabilmektedir. Genellikle yoğun alkol ve sigara tüketenlerde görülen bir durumdur.
Ses kısıklığının diğer nedenleri:
- Gerçekleştirilen cerrahi operasyonlardan sonra genellikle ses kısıklığı olabilmektedir. Anestezi öncesi hastayı solunum cihazına bağlamak amacıyla akciğerlerine bir tüp salınmaktadır. Bu ameliyat esnasında hastanın nefes almasını sağlamaktadır ve çıkarıldıktan sonra ise ses kısıklığına neden olabilmektedir.
- Kişide mide reflüsü varsa ses kısıklığına yol açabilmektedir. Asitli mide içeriğinin gırtlağa geri kaçması ses tellerini etkilemekte ve ses kısıklığına neden olmaktadır.
- Nodül; Sesin kötü ve aşırı kullanımından dolayı ses tellerinde vokal nodül olarak adlandırılan bir durum gelişir. Bu durum daha çok öğretmenler, şarkıcılar, spikerlik yapanlar ve din görevlilerinde gelişmektedir. Yapılan ses terapisi tedavisi ile büyük bir çoğunluğu iyileştirilmektedir. İyileşmeyen vakalarda ameliyat yapılması gerekebilir.
- Kist veya polip; Ses tellerinde oldukça sık görülen iyi huylu lezyonlardır ve sesin kötü kullanılması sonucunda gelişebilir. Bu kist ve polipler iyi huylu olduğundan kanserleşmez. Tedavisinde mikrolaringoskopik cerrahi ve ses terapisi yapılmaktadır.
- Çamaşır suyu gibi kimyasal temizlik maddelerinin yanlışlıkla yutulması da ses kısıklığına neden olmaktadır.
- Ses tellerini uyaran sinirin hasar görmesi de ses kısıklığı yapar ve bu durumun nedeni genellikle belirlenememektedir. Ameliyat veya travma sonucu da gelişebilmektedir. Daha çok tiroid ameliyatlarından sonra görülmektedir.
- Gırtlak kanseri olan kişilerde de ses kısıklığı meydana gelmektedir.
- Akciğer ve tiroid kanserleri de ses kısıklığı yapabilmektedir.
- Bazı nörolojik hastalıklar da ses kısıklığına yol açabilmektedir.
Ses kısıklığında hemen müdahale edilmesi gereken durumlar:
- İki haftayı geçen bir ses kısıklığı varsa,
- Ses kısıklığı ile birlikte üst solunum yolu enfeksiyonu bulunmuyorsa,
- Çok uzun süreli olan aşırı alkol ve sigara içicisi olmak,
- Yutkunma sırasında ağrı, zorluk ve kanama gibi durumlar varsa,
- Ses kısıklığı ile birlikte boyunda şişlik de varsa,
- Açıklanamayan kilo kaybı,
- Zamanla artan ses kısıklığının olması,
- Bebekte ses kısıklığı varsa,
- Yabancı bir cisim yutma sonrası ses kısıklığı olduysa,
Sıraladığımız tüm bu şikayetlerin doktor tarafından araştırılması gerekir. Bunların bir veya birkaçı sizde varsa, en kısa zamanda bir KBB uzmanına görünmelisiniz.
Ses kısıklığının tedavisi
Gerçekleştirilecek olan tedavi, ses kısıklığının sebebine bağlı olarak belirlenmektedir. Aşırı ses kullanımından kaynaklanan bir ses kısıklığınız varsa, basit ağrı kesiciler v e dinlenme ile iyileşmesi beklenir. Eğer enfeksiyon veya mide reflüsüne bağlı bir ses kısıklığı ise, doktorun reçete edeceği ilaçlarla tedavisi yapılır.
Ses kısıklığına neler iyi gelir?
Ses kısıklığının iyileştirilmesi için öncelikle KBB uzmanına görünmeniz ve kaynağının ne olduğunu bilmeniz gerekir. Basit bir nedeni varsa aşağıdakileri uygulayarak iyileşmesini sağlayabilirsiniz.
- Sesinizi bir süre dinlendirmelisiniz, yalnızca gerekirse düşük bir ses tonuyla konuşun.
- Şarkı söyleme ve bağırma gibi eylemlerden kaçınmalısınız.
- Boğazınızın nemli kalmasını sağlamak için bol miktarda sıvı tüketmelisiniz.
- Havası kuru olan ortamlara girmeyin, evinizdeki havanın nemlendirilmesini sağlayın.
- Sigara ve alkol tüketmeyin, dumanlı ve tozlu ortamlarda bulunmayın.
Ses kısıklığının tedavisinde bitkisel çözümler:
Bitkisel tedavi uygulayacaksanız bile, bunu doktorunuza bildirmelisiniz. Eğer ciddi sayılabilecek bir ses kısıklığınız varsa, bitkisel tedavilerden çare aramayın ve hemen bir KBB uzmanına gidin.
Basit ses kısıklıklarında uygulanabilecek bitkisel çözümler;
- Zencefil; Ses tellerindeki iltihap ve ödemin azalmasına katkı sağlayacak olan zencefil, ses kısıklığına da iyi gelecektir.
- Bal; Boğazınızdaki ödem ve tahrişin zalmasına katkı sağlar. Dolayısıyla ses kısıklığının daha hızlı iyileşmesine yardım eder.
- Ballı zencefil çayı; Bir yemek kaşığı ince şekilde kıyılmış olan zencefili, bir fincan suya atın ve 10 dakika kadar kaynatın. Daha sonra bunu süzün ve günde 2-3 kez tüketin. Bu çay boğazın nemli kalmasına imkan sağlayacağı gibi iyileşme süresini de kısaltacaktır. Ballı zencefil çayı, oldukça faydalı olacağınız düşündüğümüz bitkisel tedavi yöntemlerinden biridir.
- Boğazın nemli tutulması için ekinezya çayı ve papatya çayı da içebilirsiniz. Tabi bu çayları çok sıcak değil ılık olarak tüketmeniz gerekmektedir.
Daha birçok bitkisel yöntem var, ancak zararlı olabileceğini düşündüğümüz için tavsiye etmiyoruz. Doktorunuzun bilgisi olmaksızın başvuracağınız diğer yöntemlerle ses kısıklığınızı iyileştireceğiniz yerde daha da şiddetlendirebilirsiniz. Bundan dolayı, mevcut durumunuzu daha da kötüleştirebilecek yöntemlerden uzak durmalısınız.
