Böbrekler belki de vücudumuzun en önemli organlarıdır. Belin alt kısmında iki adettir. Görevi, tüm kanı filtrelemek ve atıkların idrarla atılmasını sağlamaktır. Şeker hastalığında böbreklerde hasar oluşabilir. Bu, genelde kontrol altına alınamayan şeker hastalığında ortaya çıkar. Bu durumda böbreklerden protein atılımı oluşur. İşte, şeker hastalığında böbrek hasarı hakkında detaylı bilgi;
Tıp dilinde nefropati denilen böbrek hasarı, kan şekeri yüksek ve tansiyon yüksekliği olan kişilerde ortaya çıkar. Protein açısından zengin beslenmek, genetik eğilim, insülin direnci ve böbrekte olan yapısal bozukluklar, böbreklerde hasar riskini arttırır. Genelde diyaliz hastalarının %35-40’ı şeker hastasıdır.
Böbreklerde sorun olduğunda ve böbrek artık çalışmaz duruma geldiğinde, kanda kreatin ve üre hızla yükselmeye başlar. İdrarda mikroalbümin, kanda üre ve kreatin testleri yapılarak teşhis koyulur. Kreatin düzeyi 1,5 mg/dl’nin üzerindeyse, böbreklerde hasar vardır ve çalışamıyordur. Tip 1 Şeker hastalarında, böbrek hasarı yaklaşık 20 yıl içinde gelişir. Tip 2 diyabetlilerde %15-20 oranında gelişme gösterir.
İdrarda albümin yani protein atılımı başladığında böbrek hasarı da başlamıştır. İdrardan bir günde yaklaşık 30-300 mg. kadar protein atılmaktadır. Bu noktada hemen tedavi planlanmalıdır, çünkü yapılmayan tedavi böbrek yetmezliğine neden olur. Albümin atılımı devam ettikçe, böbrek fonksiyonları bozulur ve tansiyon yükselmeye başlar.
Mikroalbüniüri, normal bir idrar tahlili ile ortaya çıkmaz. 24 saat idrar biriktirerek yapılmalıdır. Pozitif çıkan testi bir daha tekrarlamak gerekir. Stres, idrar yolu iltihabı, ateş, egzersiz, tansiyon yüksekliği ve kalp yetmezliği idrardan protein atılmasını arttırır. Bu nedenle, bu hastalıklar düzenlenir ve tekrar test yapılır.
Albümin atılımı olanlarda kalp hastalığı riski de artmaktadır. Bu nedenle, protein atılımını incelemek için bazı girişimler vardır.
Kan şekeri yüksekliği, kesinlikle kontrol altına alınmalıdır. Kan şekeri kontrol altına alındığında, böbrek hasarı da engellenmiş olur.
Kan basıncı yüksekliği böbreklerde hasar yaratır ve bu nedenle tansiyon mutlaka denge altına alınmalıdır.
Kaptopril veya enalapril gibi ilaçlar, mikroalbüminüri tedavisinde çok etkilidir. İlaçlar yaklaşık 4-8 hafta kadar kullanılmalıdır. İlaç dozu doktor tarafından ayarlanmalıdır.
Şeker hastalığında bazı ilaçlar böbrek hasarı yaratır. Bundan dolayı, doktor istemedikçe bu ilaçlar kullanılmamalıdır.
Şeker hastaları, romatizma ilaçlarını da doktor kontrolünde kullanmalıdır. Böbrek hasarı olan hastalarda bu ilaçlar yan etki göstermektedir.
İdrar yolu iltihapları:
İdrar yolu enfeksiyonları şeker hastalığında çok sık oluşur. Şeker idrar yoluyla atıldığından, idrar içinde mikrop üremesi çok fazla olmaktadır. Bu nedenle, tam idrar tahlili yapılmalı ve idrarda lökosit çıkarsa idrar kültürü yapılmalıdır. Doktorunuz, idrar yolu enfeksiyonu için size koruyucu önlemler alacaktır.
