Tip 1 diyabet, doğuştan veya çok küçük yaşlarda başlayan şeker hastalığıdır. Bu hastalarda pankreasta beta hücreleri çalışmamaktadır, beta hücreleri insülin salgısını yapanlardır. Bu nedenle, hastalar günlük belirli dozlarda insülin almak zorundadır. Piyasada söylenen ve konuşulan şeker aşısı, tip 1 diyabeti olan hastalar için geliştirilmektedir.
Şeker aşısı nedir?
Tıp dilinde adı, TRX4 olan şeker aşısı aslında bir antikordur. Bu antikorun amacı, pankreasta bulunan beta hücrelerine yapışan ve çalışmasını durduran T hücrelerini harap etmektir. Böylece beta hücreleri tekrar insülin üretmeye başlamaktadır. Bu da tip 1 diyabet hastasının insülin almasının önüne geçmektedir.
İlaç genelde tip 1 diyabet tanısı koyulduktan hemen 6 gün içinde uygulanmaktadır. Aşı uzun süredir tip 1 diyabeti olan hastalarda başarısız olmaktadır. Çünkü bu hastalarda artık beta hücreleri geri döndürülemez bir haldedir. Aşının etkili olması için, pankreasta beta hücresi olmalıdır. Bu aşı henüz daha piyasada satılmamaktadır ve bir süre daha klinik olarak incelenecektir. Özetle, tip 2 diyabeti olanlarla, uzun süreden beri tip 1 diyabeti olan hastalarda aşı uygulanmamaktadır.
Tip1 diyabet nedir?
Tip 1 diyabet, insüline bağımlı yaşamak demektir. Zayıf olan, çok susayan ve idrara çok giden kişilerde daha sık görülür. Bu insanlar sürekli belirli dozlarda insülin almazlarsa hayatlarını kaybederler. Hastalığın başlamasında, genelde pankreasta beta hücreleri çalışamaz duruma gelir. Bunun başlıca nedeni beta hücrelerinin T hücreleri tarafından engellenmesidir. Beta hücreleri insülin salgısı yaptığından, insülin üretimi durmaktadır.
Tip 1 diyabet kimlerde görülür?
Tip 1 diyabet genelde çocuklarda görülür. Tek yumurta ikizlerinden birinde varsa diğerinde yarı yarıya risk vardır. Tip 1 diyabeti, olan bir annenin çocuğunda, tip 1 diyabet gelişme oranı %20 kadardır. Genelde tip 1 diyabet bağışıklık sistemi tarafından yapılır. Bağışıklık sistemi pankreasta bulunan ve insülin üreten beta hücrelerini elemine etmeye çalışır. Bunun nedeni, bağışıklık sisteminin beta hücrelerini zararlı olarak görmesidir. İnsülin hormonu salgılayan beta hücrelerinin yok olmasıyla insülin hormonu salgısı durur. İnsülin eksikliği nedeni ile kanda şeker birikimi başlar ve tehlikeli düzeye ulaşabilir. Tip 1 diyabetli hastalarda görülen hastalıklar vardır. Bu nedenle hastalık tehlikelidir. Çölyak, graves hastalığı, hipotiroidi, addison hastalığı ve B12 eksikliğine bağlı kansızlık tip 1 diyabette oluşabilir.
Tip 1 diyabet nasıl önlenir?
Bebek, anne sütü ile beslenmelidir. Salam ve sucuk gibi gıdalarla beslenme yapılmamalıdır. Temiz su içmeli, alerji yapan gıdalardan uzak durmalı, kilolu çocuğa kilo verdirilmeli ve sağlıklı beslenmeli, D vitamini eksikliği engellenmelidir.
