Plasenta bebeğin eşi, bebeğin beslenmesini, oksijeni vitamin ve minerallerin geçişini sağlayan kısımdır. Aslında döllenmiş yumurtanın hücrelerinden oluşur. Doğum sonrası anne rahminden ayrılır ve dışarıya atılır. 2-3 cm kalınlıkta, yarım kilo ağırlıkta, 25 cm. çapında yassımsı yuvarlak bir parçadır. İşte, plasenta nedir?
Plasenta sayesinde, bebek gebelik boyunca besinler, proteinler, vitamin ve mineraller, oksijen alır. Gelişimi için gerekli olanları alırken, oluşan atık ve karbondioksit buradan geriye verilir. Ayrıca plasentadan salgılanan belirli hormonlar vardır. Plasentada üretilen östrojen ve progesteron sayesinde bebeklerde düşük olmaz. Bebek doğduktan hemen hemen 5 dakika kadar sonra rahimden plasenta ayrılır ve doktor tarafından çıkarılır. Bazen yapışıklık olduğunda normal doğum ise ameliyat ile alınır, sezaryen olan doğumlarda bebek ile birlikte çıkarılır.
Plasenta çok karmaşık bir yapıya sahiptir. Aslında döllenen yumurta hücresinin bir kısmı plasentayı oluşturur diğer kısmı ise bebeğin oluşumunu sağlar. Plasenta ve bebek arasında bağlantıyı göbek kordonu ve üç damar sağlar. Kalın toplardamar etrafında atardamarlar vardır. Toplardamarlar, plasentadan gelen kanı bebeğe ulaştırır, bebekte oluşan atıklar ise atardamarlar sayesinde anneye ulaşır. Ayrıca jöle kıvamında olan bu damarlar sayesinde göbek kordonu kıvrılmaz. Doğum zamanı yaklaşık 55 santime dayanan kordon kesildikten hemen sonra bebek ile plasenta arasında ki bağ kopar. Böylece ilk kez kendisi nefes alır.
Plasenta bebeğin gelişmesi yanı sıra yumurtalık, rahim, meme üzerinde etkili olan hormonların salgılanmasını sağlar. Bu nedenle eşsiz bir yapıya sahiptir. Plasentanın yeterince gelişmemesi ve küçük olması anne adayının yeterince beslenememesinden kaynaklıdır. Bu durumda yeterince kan akımı olmayacağından plasenta gelişemez. Plasentanın olduğundan çok daha büyük olduğu durumlarda vardır. Anne adayında diyabet, plasentada ödem, annede kanama olduğundan olabilir. Bu durumda, yenidoğan ölümü gerçekleşebilir.
Plasentanın bebek ile doğum kanalı arasında olması plasenta previa olarak adlanır. Bu durumda anne adayı ve bebek risk altındadır. Bu durum, sigara içme, düşük, önceden olunan ameliyatlar, anne yaşının geç olması kaynaklı olabilir. Bazen de plasenta erken bir şekilde rahimden ayrılır. Bu durumda plasentada olan damarlardan kan gelmeye başlar. Ayrılmanın şekline göre, bebek beslenemez hale gelebilir. Genelde %50 oranında bebek kaybedilebilir. Bu durumda erken müdahale gereklidir.
