Multinodüler guatr nedir?

Tıp literatüründe, tiroid bezinde birden çok nodül olması multinodüler guatr olarak adlandırılmaktadır. Multinodüler guatr, daha çok iyot yetmezliği durumunda genellikle de ileri yaştaki insanlarda görülmektedir. 

İyot yetmezliği olan ve ileri yaşlardaki kişilerde nodüllerin sıcak ya da soğuk mu olduğu tiroid sintigrafisi ile anlaşılmaktadır. Nodüllerin tümü bazen soğuk nodül olabileceği gibi, biri sıcak diğerleri de soğuk olabilmektedir. T3, T4 ve TSH hormonlarına bakılarak hormonların kontrolü yapılır.

Birden çok fazla nodül bulunan tiroid bezinde, nodüllerin çapları küçük ve tiroid hormonları normal ise hastaların birçoğunda şikayete yol açmamaktadır. Önceleri içinde nodül bulunmayan bir guatrda, yıllar sonra yeni nodüller görülebilir ve multinodüler guatr gelişimi söz konusu olabilir.

Tiroid bezinde tek bir nodül bulunanlar ile birlikte, birden çok nodül olanlara kesinlikle iğne biyopsisi yapılması gerekmektedir. Tiroid bezinde nodül sayısı birden fazla olanlarda kenser görülme riski, tek nodüllü olanlardaki gibi %5 dolaylarındadır. Doktorlar, tiroid bezinde bulunan bütün nodüllere biyopsi yapmaya çalışırlar. Eğer yapılan biyopside kanser şüphesi ya da kanser teşhis edildiyse hasta hemen ameliyata alınır. Biyopside iyi huylu olduğu belirlendiyse hastanın takipleri yapılır.

Hastaların bir bölümünde tiroid hormonları normal düzeydedir ve iyotlu tuz tükettikleri zaman, nodüller aşırı miktarda hormon salgılama sorunu görülebilir. Bundan dolayı hastaların iyotlu tuz tüketmemeleri tavsiye edilmektedir. Normal hormon düzeyine sahip hastaların 4-6 aylık sürelerle tiroid hormonları ve tiroid ultrasonu ile takipleri yapılmalıdır.

Tiroid bezinde birden daha fazla nodül bulunan hastaların genelinde, Levotiroksin ilacı kullanılarak gerçekleştirilen tedavi, tiroid hormonlarını arttırabildiği için pek fazla tercih edilmemektedir. Ancak genç, küçük guatra sahip olan ve TSH hormonu normal olan hastalar belirli bir süre bu ilaçla tedavi edilebilirler. Mevcut nodüllerin çapları 2,5 cm’den küçükse ilaç verilmeksizin 4-6 aylık aralarla takipleri yapılır. Takip sırasında nodüllerin çapında büyümeler görülürse hasta ameliyata alınır. Hastaların TSH hormonu 0,1’den düşükse Levotiroksin ilacı kullandırılmamaktadır, çünkü hastaya zarar verebilmektedir. Bundan ötürü ameliyat en başta gelen tedavi şekli olmaktadır.

TSH hormonu düşük seyreden multinodüler guatrı olan hastalarda, tiroid bezi fazla çalışıyorsa propiltiourasil veya metimazol ilaçları verilmekte ve hormon üretimi engellenmektedir. Hasta daha sonra ameliyat edilmektedir. Hastaların bazısında tiroid bezi aşırı çalışıyor ve hormonlar yüksek olabilir. Yine aynı tür ilaçlar kullanılarak hormonlar normal düzeylerine getirilmekte ve radyoaktif iyot tedavisi ya da ameliyat yapılmaktadır.

Sıcak nodül tedavisi nasıl yapılır?

Sıcak nodüllerin olması durumunda kesinlikle biyopsi yapılması gerekir. Kanser görülme riski az da olsa hiç kanser olmayacağı anlamına gelmemektedir. Bundan dolayı, nodüller sıcak veya soğuk olsa bile biyopsi yapılması gerekmektedir.

Sıcak nodül 2,5-3 cm’den küçük olup, tiroid hormonları normal düzeydeyse ilaç tedavisi yapılmadan belli sürelerle takip edilir. Bu takiplerde tiroid hormonları ve tiroid ultrasonu yapılır. Bu dönemlerde tiroid hormonlarının yükseldiği görülürse, hastaya radyoaktif iyot tedavisi veya ilaç kullanımıyla hormonlar normal seviyeye getirildikten sonra ameliyat gerçekleştirilir.

Çapları 2,5-3 cm’den büyük olan nodülleri olan hastalarda, yaşın ilerlemesiyle aşırı tiroid hormonu salgısı yani hipertioridi gelişebilmektedir. Dolayısıyla 2,5 cm’den büyük sıcak nodül fazla hormon salgılamasa da radyoaktif iyot tedavisi ya da ameliyat yapılır.

Sıcak nodüller Levotiroksin gibi hormon ilaçları ile tedavi yapılmamaktadır. Bu tür hastaların hormon ilacı almaları hormon yapımını arttırmakta ve nodülün çok çalışmasını sağlamaktadır.

Yaşlı veya kalp hastası olan sıcak nodüllü bir hastada hormonlar normal olsa da radyoaktif iyot tedavisi yapılmaktadır. Bunun nedeni, sıcak nodülün beklenmedik bir zamanda fazla tiroid hormonu salgılaması söz konusu olabilmekte ve kalp hastalığının kötüleşmesine neden olabilmektedir. Kandaki TSH hormon düzeyi düşük olan yaşlı kişilerde yani hipertiroidi olanlarda ilaç tedavisi ve ardından radyoaktif iyot tedavisi gerçekleştirilmektedir.

Leave a Reply