Lupus hastalığı nedir. Bağışıklık sistemi normalde vücuttaki zararlı mikrop ve zararlı hücrelere karşı savaş açarak vücudumuzu korumakla görevli olan sistemdir. Ancak lupus hastalarının bağışıklık sistemi ya da bir başka deyişle immun sistemi zararlı hücrelere karşı değil de organlara karşı savaşması denilmektedir. Lupus hastalarında bağışıklık sistemi cilde, böbreklere, kan hücrelerine, beyin, kalp ve akciğerlere karşı savaş açabilir. Lupus hastalarında özellikle bir organa karşı savaş açma durumu söz konusu değildir. Her organa karşı bağışıklık sisteminin savaş açma ihtimali bulunmaktadır.
Lupus hastalarında genel olarak belirtiler hafif şekilde başlarken, şiddetlenerek devam etmektedir. Lupus hastalarının görülen belirtiler genel olarak kadınlarda daha şiddetli kendini göstermektedir. Lupus hastalığı tedavisi tek yönde değildir. Lupus hastalığına bağlı olarak bağışıklık sistemi hangi organ ya da dokuya savaş açmışsa ona göre bir tedavi yöntemi geliştirilmektedir.
Lupus hastalığı ne yazık ki tam olarak kurtulma ihtimali olan bir hastalık değildir. Lupus hastalığı tedavisiyle hastalık belirtileri yalnızca hafiflemekte ve hastalık kontrol altına alınmaktadır. Ancak tam tedavisi mümkün olmamaktadır.
Lupus Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Genel olarak Afrikalı, Amerikalılarda görülen lupus hastalığı Avrupa da yaklaşık olarak 2500 kişide tespit edilmiştir. İstatistiklere göre hastaların %15’ine teşhis 18 yaşın öncesinde konulmuştur. Beş yaş öncesinde lupus hastalığına çok fazla rastlanmamakla birlikte %15’lik dilimin büyük çoğunluğu ergenlik dönemidir. Doğurganlık çağı olarak bilinen 15 – 45 yaş arasındaki kadınlar lupus hastalığı konusunda en çok risk altında olan gruptur. Bu yaşlardaki her 9 kadından birinde lupus hastalığı görülmektedir. Dolayısıyla kadınlar erkeklere göre daha çok risk altındadır.
Hormonal düzensizlikler içine alabileceğimiz menopoz dönemi, ergenlik dönemi ve gebelik dönemleri lupus hastalığını tetikleyici etkilere sebep olabilir. Bunun yanı sıra stres faktörü lupus hastalığına neden olan etmenler arasında bulunmaktadır. Viral enfeksiyonlar ve kullanılan bazı ilaçlarda lupus hastalığına sebep olmaktadır.
Lupus Hastalığı Risk Faktörleri
Lupus hastalığını etkileyen çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır. İşte, lupus hastalığını etkileyen risk faktörleri;
Cinsiyet: Lupus cinsiyet ayrımı olan bir hastalıktır. Lupus hastalığı kadınlarda daha sık görülmektedir.
Yaş: Yaş faktörü de tıpkı cinsiyet faktörü gibi etkili olan bir risk faktörüdür. Yaş faktörü göz önüne alındığında 15 ile 45 yaş arasında daha sıklıkla görülmektedir.
Güneş: Lupus hastalığının en başlı tetikleyicisi şüphesiz ki güneş ve ultroviole ışınlarıdır. Lupus hastalığının güneşin tetiklemesinin yanı sıra lupus hastalarına da güneş iyi gelmemekte hatta belirtilerin şiddetlenmesine sebep olmaktadır.
Reçeteli İlaçlar: Reçeteli kullanılan ilaçların bazıları lupusu tetiklemektedir. Her kullanılan ilaç elbette ki lupusa sebep olmaz. Ancak devamlı kullanılan özellikle 1 yılı aşkın süredir bir ilacın düzenli olarak kullanılması lupusa sebep olacak etkiye sahiptir.
Kimyasallara Maruz Kalmak: Lupus hastalığını tetikleyen bir başka etmen ise kimyasallara maruz kalmaktır. Civa, silisa gibi kimyasallara maruz kalmak ya da sigara kullanmak lupus hastalığını tetiklemektedir.
Lupus Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Lupus hastalığı bağışıklık sisteminin sağlıklı organlara karşı savaş açmasıyla meydana gelmektedir. Birçok belirtiyle kendini gösteren lupus hastalığı belirtileri;
Lupus Hastaları Işığa Karşı Duyarlı Oluyor
Lupus hastaları ışığa karşı duyarlı oluyor. Şöyle ki lupus hastaları güneşe yahut ultroviole ışınlara maruz kaldıkları zaman yüzlerinde ve vücutlarında kelebek şeklinde kızarıklıklar meydana geliyor. Bu durumda lupus hastalığının önemli belirtilerindendir.
Ağız veya Burunda Aft Lupus Hastalığı Nedenlerindendir
Aft herkeste görülebilen bir rahatsızlıktır. Ağızda şişme, beyaz noktalar ve yanmalar şeklinde kendini gösteren aft tek başına lupus belirtisi olmaz. Yani her ağzında aft olan lupus hastası diye bir kaide yoktur. Aftın birçok farklı sebebi vardır. Bu sebeplerden yalnızca bir tanesi lupus hastalığıdır. Lupus hastalığında aftlar genel olarak acısız ve ağrısız olmakla birlikte damakta görülmektedir.
Eklem Yerinde Şişlikler Lupus Belirtisidir
Lupus hastalarının özellikle eklemleri çok etkilenmektedir. Eklem bölgesindeki ağrı, sızı ve kızarıklıklar lupus sebepleri arasında bulunmaktadır.
Kalp veya Akciğerlerde İltihaplar Lupus Belirtilerinden
Viral enfeksiyonlar nefeste ağrı ve nefes kesilmesi olarak kendini göstermektedir. Kalp zarı ve akciğerlerde oluşan viral enfeksiyonlar ve iltihaplanmalar bu belirtileri doğurmaktadır. Bu nedenle göğüs ağrısı ve nefes kesilmesi lupus belirtileri arasında bulunurken her göğüs ağrısı ya da nefes kesilmesi lupus hastalığı değildir.
İdrar Anormalileri Lupus Hastalığını Gösterir
Lupus hastalarının idrar testlerinde seviye normal değildir. İdrar anormalileri söz konusudur ve lupus hastalarının kan hücreleri ve proteinleri sağlıklı bir insanınkinden farklıdır. Bu nedenle lupus hastaları teşhisi idrarda konulabilir.
Lupus Hastalığı Nöbet Geçirmeye Sebep Olabilir
Lupus hastalarında nöbet geçirme de söz konusu olmaktadır. Lupus hastalığı beyni dahi etki altına alabilecek bir hastalık olup sinir hasarına neden olabilir. Lupus hastalarında şiddetli baş ağrıları zaman zaman gelişen bulanık görme ve endişeli bir hal de lupus hastalığı nöbet etkileri arasında bulunmaktadır.
Lupus Hastalığı Anemiyi Doğuruyor
Lupus hastalarında zamanla kan hücrelerinin yok olduğu gözlemlenmiştir. Kan hücrelerinin zamanla yok olmasına bağlı olarak da anemi görülmektedir. Kadınların özellikle adet dönemlerinde kan kaybetmesinden dolayı aneminin görülmesi normaldir. Ancak lupus hastalarında anemi şiddetli şekilde görülmektedir. Ancak her anemi hastası lupus hastalığı riski taşır diye de bir kaide yoktur.
Lupus Hastalığı Cilde Etki Ediyor
Lupus hastalığının en belirgin belirtilerinin başında cilt etkileri gelmektedir. Cilt üzerindeki etkileri ilk olarak güneş ışınları ve ultroviole ışınlara maruz kalındığında cildin kelebek şeklinde dökülmesiydi. Ancak bunun yanı sıra ciltte özellikle yüzde disk şeklindeki dökülmelerde lupus hastalığına neden olmaktadır.
Lupus Hastalığı Bulaşıcı Bir Hastalık Mıdır?
Lupus hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir. Bunun için lupus hastalığına yakalanırım riskini lupus hastalarına yaklaşırken düşünmemelisiniz. Çünkü bulaşıcı bir durum söz konusu değildir.
Lupus Hastalığı Kalıtsal Mıdır?
Lupus hastalığı yalnızca genetik faktörlerle taşınan bir hastalık değildir. Ancak kalıtımla taşınması da mümkündür. Annesi veya babası lupus hastası olan bir çocukta lupus hastalığı görülme ihtimali bulunmaktadır. Özellikle çift yumurta ikizi olan kişilerde ikizi lupus hastası olan kişilerde lupus görülme ihtimali de %50’lik bir orana sahiptir.
Lupus Hastalığı Önlenebilir Mi?
Lupus hastalığını önlenme imkanı bulunmamaktadır. Ancak lupus hastalığı belirtilerinde en az şekilde etkilenmek için lupus hastalığını tetikleyen belirtilerden kaçınmak gerekmektedir. Mesela güneş ışınları ve ultroviole ışınları lupus belirtilerinin artmasına sebep olmaktadır. Bunun için güneşten kaçınmak, ultroviole ışınlarına karşı korunmak lupus hastalığının etkilerini azaltacak ölçüdedir.
Lupus Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ateş, yorgunluk, şiddetli baş ve boyun ağrısı, kuruyan gözler lupus hastalığının en başlı belirtisidir. Soğukta ya da stres altında kalındığında ellerde beyazlaşma yahut mavimsi bir renk alması ciltte görülen lupus hastalığı belirtileri arasında bulunmaktadır. Lupus hastalığının ciltteki diğer belirtileri; güneş ışınlarına maruz kalındığında cildin kelebek şeklinde dökülmesi ya da güneş maruz kalındıkça ciltte disk şeklinde lezyonların dökülmesi olarak kendini göstermektedir. Lupus hastalığı birçok farklı şekilde belirtiyle ortaya çıkmaktadır. Peki, tedavisi nasıl yapılır? İşte, lupus hastalığı tedavisi için yöntemler;
Steroid Olmayan Antienflamatuar İlaçlar
Bu tarz ilaçlar lupus hastalarının yaşadığı ağrı ve kızarıklıklarının giderilmesi için kullanılan ilaçlardır. Ancak yan etkisi çok olan bu ilaçlarda yan etkiler şiddetli şekilde kendini göstermektedir. Mide kanaması, böbrek ve kalp problemleri şeklinde ortaya çıkan yan etkiler çok şiddetlidir.
Sıtma İlaçları
Sıtmayı kontrol altına almak için kullanılan ilaçlar, lupus hastalığını da kontrol altına almak için kullanılmaktadır. Sıtma ilaçlarının yan etkisi genel olarak mide hasarıdır.
Kortikosteroitler
Lupus hastalığında iltihaplanmalar sıklıkla görülmektedir. İltihaplanmalara karşı kortikosteroitler kullanılmaktadır. Bu ilaçların iltihaplanmanın sökülmesini sağlamaktadır. Ancak ilaçların çok fazla kullanımı ciltte morarma ve kemiklerde incelmeye sebep olabilir.
Bağışıklık Sistemini Koruyan İlaçlar
Bağışıklık sistemini koruyan ilaçlar vardır. Lupus hastalığı da bağışıklık sisteminin normalin dışında çalışmasından kaynaklı bir hastalık olduğu için bağışıklık sistemini koruyucu ilaçlar kullanılmalıdır. Bu ilaçlar enfeksiyon riskini artırırken, karaciğer hasarına, doğurganlığın azalmasına ve kansere sebep olmaktadır.
Lupus hastalığının tam olarak tedavi edilmesi mümkün değildir. Ancak hastalığın belirtilerini azaltmak mümkündür. Lupus hastalığının belirtilerini azaltmak için yaşam şeklinizde değişiklikler yapmalısınız. Peki, lupus hastalarının yaşam şeklindeki değişiklikler nasıl olmalıdır? İşte, lupus hastalarının yaşam tarzları;
Dinlenmeniz Gerekiyor
Lupus hastaları normalden daha fazla yorulmaktadır. Yorgunluk hislerinin giderilmesi için ise normal insanlara göre daha çok dinlenmeleri gerekmektedir. Normal insanlara 8 saat uyku yeterli gelirken, lupus hastalarının gün içinde aralıklarla uyuması gerekebilir.
Güneşe Karşı Hassas Olmanız Lupus Etkilerini Artırıyor
Lupus hastalarının güneş ışınlarına ve ultroviole ışınlarına karşı hassasiyet söz konusudur. Lupus hastalarının bu ışınlara maruz kalması cildinde disk şeklinde döküntülerin oluşmasına ve kelebek şeklinde kızarıklık oluşmasına sebep olmaktadır. Bunun içinde lupus hastalarının kendini güneşe karşı koruması gerekmektedir. Uzun kollu kıyafetler tercih etmeleri, şapka kullanmaları, şemsiye altında oturmaları güneşe karşı korunmalarını sağlamaktadır.
Düzenli Egzersiz Yapmalısınız
Düzenli egzersiz yapmak birçok alanda faydalıdır. Ancak lupus hastalarının da egzersiz yapması hastalık etkilerinin minimum seviyeye inmesinde yardımcı olmaktadır.
Sigara Kullanmamanız Gerekiyor
Lupus birçok hastalığın riskini artırırken, kalp ve kan damarları üzerinde lupusun etkisinin artmasına sebep olan sigaranın kullanımı lupus hastaları için oldukça tehdit içermektedir. Bunun için de lupus hastalarının sigara kullanmamasında fayda vardır.
Lupus Hastalığı Ne Kadar Sürede İyileşir?
Lupus teşhisini koymak yapılan tetkikler sonrasında 2 ile 3 gün sürmektedir. Ancak lupus hastalığının kesin tedavisi her hangi bir sürede mümkün değildir. Ancak lupus hastalığı belirtileri azaltılabilir. Bunun için ise belli bir süre yoktur. Lupus hastaları süresiz olarak yaşam şekillerine dikkat etmeleri gerekmektedir.
Lupus Hastalığı İçin Hangi Doktora veya Bölüme Gidilir?
Lupus hastalığı şüphesiyle genel cerrahiye gitmelisiniz. Hastalık tedavisi için başka bir bölüm uzmanlığına gerek olduğunda doktor sevk edecektir. Lupusun hangi bölgede kendini gösterdiği ilk aşamada bilinmediğinden genel cerrahiye gitmek gerekmektedir.
