İshal, dışkının sıvı ve fazla olmasına verilen isimdir. İshallerde dışkı %70 su olarak çıkmaktadır. Yaklaşık 13 litre günde su kaybı yaşayan ishal hastalarında, kaybedilen suyun yerine koyulması çok önemlidir. Doktorlara göre günde 3 defa dışkılamak ishal olarak kabul edilir. Özellikle çocuklarda ve bebeklerde çok ciddiye alınması gereken bir durumdur. Peki ishale neden olabilecek faktörler nelerdir, ve nasıl geçer işte tüm bu sorulara yanıt vermeye çalışacağız.
İshal hakkında kısa bilgi
İshal, eğer enfeksiyon kaynaklı oluşuyorsa 1-2 gün içinde kendiliğinden iyileşir. Çocuklarda yaklaşık 1 hafta sürer. Yetişkinlerde 2-4 gün iyileşme süresi vardır. İshal, iyileşme sürelerinin çok üzerinde sürerse tehlikelidir ve hemen doktora gidilmelidir. Özellikle bebeklerde bu bekleme süresi hiç yoktur. Bebeğin ishal olduğu anlaşıldığı anda hemen doktora gidilmelidir.
İshal neden olur?
İshal, fazla C vitamini alımı, magnezyum fazlalığı, bulaşıcı hastalıklar, kalın bağırsağın yeterince sıvı emmemesi, viral enfeksiyonlar, bakteriyel toksinler ve bazı ilaçların yan etkisi ile oluşur. Dizanteri, kolera, Botulizm ve crohn hastalıkları da ishale neden olur.
İshal belirtileri nelerdir?
Sıvı dışkı yapma, dışkıyı tutamama, fazla dışkı yapma, susuzluk, mide bulantısı, kusma, yüksek ateş, karın bölgesinde şiddetli ağrı ve guruldama sesi olması ishalin belirtileri olarak sıralanabilir.
İshale ne iyi gelir?
Bol sıvı tüketmek;
İshal olunduğunda ciddi manada su kaybı yaşanır. Özelikle, vücudun tuz ve mineral dengesi hızla bozulur. İshalin yanı sıra bir de kusma gibi bir durum varsa, kaybedilen suyun hızlıca yerine koyulması gerekmektedir. Suyun yanında tuz ve şeker içeren sıvılar da alınmalıdır. Suyla karışmış meyve suyu, sporcu içecekleri, tavuk suyuna çorba gibi sıvılar bolca tüketilmelidir. Sıvının yeterli alındığını, idrarınızın renginin berrak olmasından anlarsınız.
Kafeinli ve şekerli içecek, alkol, süt ve süt ürünleri kesinlikle alınmamalıdır. Çocuk ve bebeklerde vücudun susuz kalmaması gerekmektedir. Su sürekli olarak, azar azar bebeğe verilmelidir. Meme emen bebek ishalse, süt emzirmeye devam edilmelidir.
Susuz kalma durumunda, doktorlar oral rehidrasyon çözeltisi almanızı isteyebilir. Küçük paketler halinde toz olarak satılan bu çözeltiler, suyla karıştırılarak tüketilir. Kaybedilen tuz, şeker ve minerallerin hızla yerine koyulmasını sağlayan bu içecekler, çocuklara da verilebilir. Fakat doktora danışmadan verilmemelidir.
Probiyotikler;
Probiyotikler, bağırsaklarda olan yararlı bakterileri içermektedir. Bu yararlı bakterilerin ishali kestiği bilinir. Yapılan klinik incelemelerde bu durum kesin olmasa da, probiyotiklerin antibiyotik kullanımından sonra oluşan ishali kestiği bilinmektedir.
İshal ilaçları;
Alınacak ishal ilaçları ile hastalık durdurulabilir. Ancak ilaçların kullanım şekli ve dozu bir doktor tarafından ayarlanmalıdır. Çünkü bazı ishal ilaçları sadece 1 gün kullanılır. İshal sırasında antibiyotik kullanılmaz. Fakat virüs ve bakteri kaynaklı oluşan ishallerde, doktor kontrolünde antibiyotik tedavisi uygulanır. Çocuklarda ve bebeklerde doktora danışmadan ishal ilacı alınmaz.
İshale iyi gelen katı gıdalar
İshal başladıktan sonra, ilk 24 saat sadece sıvı gıda alınır. Bu süreden sonra, küçük öğünler halinde yağsız ve baharatsız yiyecekler tüketilir. Patates, pirinç, muz, çorba, ekmek, elma püresi ve haşlanmış sebze ishalde tavsiye edilen yiyeceklerdir. Aşırı sıvı kaybı yaşayan çocuklarda, bolca sıvı verilmeden katı gıda önerilmez.
İshalde uzak durulması gereken yiyecekler
Bazı kişilerde kronik ishal vardır. İshal başlar ve biter, daha sonra tekrar başlar. Bu durumda yemek düzeni değiştirilerek önlenebilir.
Kronik ishali olan kişilerin yememesi gereken gıdalar;
Patates kızartması gibi yağlı yiyecekler, tatlılar ve çörekler, kremalar, süt ve süt ürünleri, peynir, dondurma gibi gıdaların yanı sıra, ekmek, buğday unu, acı yiyecekler ve baharatlar tüketilmemelidir.
Kaynak: Bu yazı, nedenolur.net/ishal-nasil-gecer/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.
