Hamilelikte ultrason en önemli durum değerlendirmesi yapmayı sağlayan tahlildir. Bugün ultrason gebelik muayenesinin en önemli parçasıdır. Belirli zamanlarda bebeğin gelişimi, fiziksel durumu, hamilelikte oluşabilecek olan anormallikleri, bebeğin kilosu, amniyon suyu, bebeğin organları ultrason ile anlaşılır. Bu nedenle gebelikte ultrason değerlendirmesi mutlaka yapılmalıdır.
Ultrason muayenesi, gebelikle ilgili herhangi bir sorun olmasa bile belirli aralıklarla yapılabilmektedir. Bunun nedeni; gebeliğin değişik aylarında ultrasonla yapılan farklı değerlendirmelerdir. Gebeliğin ilk aylarında bebekle ilgili kalp atımı ve kesenin büyüklüğü ile ilgili değerlendirmeler, beşinci aydan itibaren kilo, plasentanın durumunun ne olduğu, suyu ve bebeğin organlarının yapısı ile ilgili değerlendirmeler yapılmaktadır.
Ultrason muayenesi ile yapılan değerlendirmelerde bebeğin onamalilikleri ile ilgili üçte bir oranında başarısızlık görülebilmektedir. Diğer bir deyişle ultrason, bebekle ilgili gelişimsel bozuklukların pek çoğunu belirlemeye yarasa da hepsini belirlemesi mümkün değildir.
Gebelikte ultrason neden yapılır?
- Gebelik oluşmuş ve normal olarak rahimde mi?, gebelik canlı mı?
- Gebe kaç aylık hamile ve kaç haftalık ?
- Bebeğin ense kalınlığı normal mi?
- Bebeğin kilosu ve haftasına göre kilo gelişimi normal mi?
- Bebeğin suyu normal mi?
- Duruşu düz mü yoksa ters mi?
- Bebeğin plasentası normal mi?
- Bebeğin iç organları normal mi ve gelişim bozukluğu var mı?
- Erken doğum riski var mı?
- Rahimde ve yumurtalıklarda kist var mı?
- Bebeğin cinsiyeti nedir?
Gerekli durumlarda bazı tahlillerde ultrason ile görüntüleme yapılır.
Ultrason radyasyon içermez ve bebeğe hiçbir zararı yoktur. Sıklıkla 2 boyutlu ultrason kullanılır. Üç boyutlu olan ultrason genel olarak bebeğin eli ve yüzünün şekli için kullanılır.
Ultrason genelde gebeliğin ilk aylarında, 11-14 haftalarda, 18-20 haftasında, 32 haftada, 38. Haftada kullanılır. Bebeğin cinsiyeti, 11. Haftada ortaya çıkar fakat pek çok doktor 15-20. Haftada tam olarak teşhis eder.
Dediğimiz gibi, hamilelik boyunca 3 boyutlu ya da 4 boyutlu ultrason kontrolü gerekli değildir. Ancak aileler bebeklerinin ellerini, ayaklarını veya yüzlerini görmek isteyebilmektedirler. Bebeklerin olsası anomaliklerini görmede ya da belirlemede herhangi bir fayda sağlamaz. Hamilelik döneminde standart iki boyutlu ultrason muayenesi yaptırılması yeterli olmaktadır.
