Glokom yani göz tansiyonu en önemli rahatsızlıklardandır. Bazen hiçbir belirti vermeyen bu hastalık, körlüğe kadar varabildiğinden erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Ailesinde ve birinci derece yakınında glokom olanlar, yaşı 40 ve üzeri olanlar, kortizonlu ilaç kullananlar ve göz yaralanması geçirenler risk altındadır. Bu nedenle, kesinlikle göz doktoruna gitmelidirler.
Glokom nedir?
Göz içinde olan sıvının basıncının yükselmesine verilen isimdir. Görme kaybına ve körlüğe neden olabilecek olan bu hastalık, erken tanı ile önlenebilmektedir. Glokom hastalığı, gözde milyon liften oluşan sinir demetine yani optik sinirlere zarar verir. Optik sinirler, retina ve beyin arasında iletimi sağlamaktadır. Net görme açısından sağlıklı olması gerekmektedir.
Glokom çeşitleri:
Düşük ya da normal tansiyonlu glokom; Normal göz içi basıncı olmasına rağmen, optik sinir hasarı ve görme kaybının olmasıdır. İlaçlarla %30’luk bir düşüş sağlandığında hastalığın ilerlemesi durur.
Açık açılı glokom; Her iki gözü de etkileyen kronik ve yavaş ilerleyen glokomdur. En sık karşılaşılan türdür. Ağrısız ve yavaş ilerleyen bir glokom türüdür. Görme kayıpları oluşunca hastalık fark edilir. Genlerle en fazla ilerleyen glokom türü budur. Bu nedenle, birinci derece akrabalar düzenli göz kontrolü yaptırmalıdır.
Kapalı açılı glokom; Ani göz içi basınç yükselmeleri vardır. Gözde ağrı, sulanma, kızarıklık ve bulanık görme oluşabilir. Bu glokom türü acildir ve tehlikelidir. Tedavi edilmediğinde 1-2 gün içinde körlüğe neden olabilir. Lazer ve ilaç tedavisi ile görme kayıpları engellenir.
Konjenital glokom; Bu tarz genellikle bebeklerde oluşur. Işık hassasiyeti, gözlerde sulanma ve kornea bulanıklığı görülebilmektedir. Genelde cerrahi uygulama yapılmalıdır. İlaç tedavisinin yan etkileri bebekte tehlikeli olabilir. Erken tanı ile cerrahi uygulandığında bebekte görme sorunu olmamaktadır.
Diğer nedenlerle oluşan glokomlar; Göze uygulanan cerrahiler, katarakt, göz yaralanmaları ve bazı tümörler glokoma neden olabilir.
Glokom sebepleri ve riskler:
Gözün ön kısmında olan bir bölme vardır, bu bölme kamara olarak bilinmektedir. Burada sürekli olarak bir sıvı akımı vardır. Bu sıvı, kornea ile irisin birleştiği yerden çıkar ve yakın dokuları besler. Bazen bu sıvının dışarı çıkması yavaşlar ve göz içi basıncı arttırır. Yüksek göz içi basınç, optik sinire baskı yaratır ve görme kaybı oluşmuş olur.
Göz tansiyonun yüksek olması glokom mudur?
Göz tansiyonunun yüksek olması glokom olduğunuzu göstermez. Sadece optik sinir hasarlıysa glokom tanısı koyulur. Optik sinir hasarı yok, fakat göz tansiyonu yüksekse glokom riskiniz var demektir. Glokomun gelişmesi için, göz içi basıncının derecesi önemlidir. Bunun için hastanın göz siniri muayenesi yaptırması gerekmektedir.
Yüksek göz içi basınç mutlaka glokom geliştirir mi?
Göz içi basıncının yüksek olması glokom geliştirmez. Bazıları için yüksek değer düşük, düşük basınç değeri de yüksek olabilir. Fakat, göz içi basınç yüksek olmadan da glokom gelişebilir. Buna düşük açılı glokom denilir. Çok sık rastlanan bir durum değildir.
Glokom riski taşıyanlar:
60 yaş üzerinde olanlar, ailede birinci derece yakında glokom olması, göz yaralanmaları ve travmaları geçirenler, şeker hastası olanlar, uzun süren kortizon alanlar, yüksek ya da düşük kan basıncı, miyopi ve migren hastalarında risk çok daha yüksektir. Risk grubunda olan hastaların, her yıl bir defa detaylı göz muayenesi olması gerekmektedir.
Glokom belirtileri nelerdir?
Hastalığın başında herhangi bir belirti yoktur. Hastalık ilerledikçe görme kayıpları başlar. Ön kısmı net görürken, yanlar görülemeyebilir. Tedavi edilmediğinde görme kaybı ilerler, sanki bir tünelden içeriye bakıyor şeklinde görme oluşur. Daha sonra da körlük gelişir.
Glokom tanısı koymak için göz tansiyonu, santral kornea kalınlığı, bilgisayarlı görme alanı ve optik sinir başı topografisi tetkikleri yapılmalıdır.
Glokom tedavisi nasıl yapılır?
Glokom tedavisinde gözün aldığı hasarlar tedavi edilemez, fakat hastalığın ilerlemesi engellenir. Göz damlaları ve alınacak olan haplar, erken dönem glokom tedavisinde kullanılır. Bu ilaçlar, göz içi sıvısını azaltmak ve gözden sıvının kolay drene edilmesini sağlamak için kullanılır.
Glokom lazer ameliyatı (selektif laser trabeküloplasti):
Göz içi sıvısını dışarı boşaltan kanallarda tıkanıklık oluşması sebebiyle, sıvının yeterince boşalmaması ve göz içi basıncının artmasına glokom deniliyor. Tedavisinde göz içi sıvısı azaltılır ya da dışarı akış arttırılır. Damla ve laser tedavisi görmesine rağmen, hastaların bazılarında görme kaybı çok fazla olabiliyor. Bu durumda cerrahi uygulamalar tercih edilir. Glokom cerrahisi başarılıdır fakat risklidir de. Uygulamada, tıkanmış olan ve daralan kanal gözenekleri genişletilir ve açılır.
Glokom ameliyatı:
Bu yöntemde sıvının gözden uzaklaşabileceği yeni yol oluşturulur. İlaca ve lazere rağmen göz içi basınç düşmediğinde uygulanan yöntemdir. Gözden küçük bir doku parçası alınır. Uygulama sonrası damla kullanmanız gerekir. Göz içi basıncının düzenlenmesi, bu uygulama ile %80’e kadar başlarılı olur. Katarakt ameliyatı olmamış hastalara uygulanmaktadır.
Glokom damlaları nasıl kullanılır?
Glokom tedavisinde göz damlaları çok önemlidir. Düzenli ve uygulanması gereken şekilde kullanılmalıdırlar. İlaçların eksiksiz kullanılmaması pek çok yan etkiye neden olabilmektedir. Başınızı arkaya doğru eğip, damlayı alt göz kapağınıza damlatın. Elinizle alt göz kapağınızı aşağı çekerek, damlayı damlatabileceğiniz bir cep oluşturun. İkinci damla için en az 5 dakika kadar beklemelisiniz.
