Epilepsi Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Bilgi

Toplumumuzda “Sara” adıyla bilinen “epilepsi” erken teşhis, düzenli takipler ve doğru yapılan tedavilerle kontrol altına alınabilmektedir. Epilepsi hakkında doğru bilinen bazı yanlış bilgiler ise, hastanın tedavisinde süreci uzatmakta ve bütün hayatını olumsuz etkileyebilmektedir.

1- Bilinç kaybı olmaksızın da nöbet gelebilir;

Epilepsi hastalığı, beyindeki anormal elektriksel faaliyetler neticesinde gelişen bir krizdir. Epilepsi (sara) denildiği zaman, birdenbire atılan çığlık eşliğinde şuurun kaybedilmesi, yere düşülerek sert kasılmaların yaşanması ve ağızdan salyalar akması gelir. Klasik epilepsi nöbetlerinin ya da “Grand mal” adı verilen nöbetlerin yanı sıra, şuur kaybı olmadan hastanın kollarında hafif şiddette bir titreme veya atma şeklinde lokal epilepsi nöbetleri de oluşabilmektedir. Nöbet türlerinde bazen kaymalar ve farklılıklar olsa da, daha çok aynı türde epilepsi nöbetleri yaşanmaktadır.

2- Epilepsi nöbetleri her yaşta görülebilir;

Epilepsi, genetik yatkınlığın önemli olduğu bir hastalık olsa da, hala sebebi bilinmeyen hastalıklar arasındadır. Epilepsinin genellikle çocukluk döneminde yaşanan bir hastalık olduğu fikri vardır. Ancak her yaşta insanın farklı epilepsileri bulunmaktadır. Çocukluk epilepsisi genellikle yetişkinliğe geçişte düzelebilmektedir. Fakat idiopatik epilepsi olarak adlandırılan sebebi bilinmeyen epilepsiler hemen her yaş grubunda olabilmektedir. Nadiren olsa bile beyin kanaması, kafa travması ve anevrizma da epilepsinin nedenleri arasındadır. İnsanların yaşam süreleri uzadıkça, epilepsi görülme olasılığı daha da artmaktadır.

3- Epilepsi, her yüksek ateş ve travma sonucu oluşmaz;

Toplumumuzda kafa travması geçiren, yataktan düşen ya da yüksek ateşli hastalık geçiren çocuklarda epilepsi hastalığı olur düşüncesi vardır. Kafatasında kırık ve beyinde hasar oluşturmayan travmaların epilepsi konusunda sorun yaratacağı fikri hatalıdır. Burada üzerinde durulması gereken konu; travmanın şiddeti değil, bırakacağı hasarın boyutudur. Ayrıca yüksek ateş olan hastalıklar uzun süreli değilse, çocuğun vücudunun bir kısmında güçsüzlük yoksa, uzun süreli ve aşırı derecede ateşlenmeler olmuyorsa çocuğun epilepsi hastalığına yakalanma olasılığı yoktur.

4- Nöbet sırasında çeneyi açmaya çalışmak yerine, nöbetin geçmesi beklenmeli;

Epilepsi nöbeti geçirenler çenelerini kenetler. Hastanın bu sırada dilini ısırmaması amacıyla çeneyi açmak için sert cisimler kullanılır. Bu uğraş sırasında hastanın dişleri kırılabilir ya da ağız kısmında yaralara yol açabilir. Ayrıca ağza kaçabilecek olan bu cisimler, hastanın nefes alamamasına da yol açabilir.

Epilepsi nöbetlerinin belirli bir sürede kendiliğinden geçtiği için, daha çok hastayı korumaya yönelik hareket edilmesi önemlidir. Çünkü hasta nöbet geçirdiği esnada, titreme yüzünden başını sert bir yere vurabilir ve gelmekte olan salya nefes borusuna kaçabilir. Bundan dolayı hastayı yan tarafına çevirip yatırmak önemlidir. Özellikle hastaya zarar verebilecek cisimler ya da eşyalar uzak tutulmalı, eğer gözlükleri varsa çıkarılmalıdır. Bu tedbirler alındıktan sonra, nöbetin geçmesi beklenmelidir. Eğer 1-2 dakikadan uzun süreli bir epilepsi nöbetinden bahsediyorsak, en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

5- Hastaya soğan koklatmak onu ayıltmaz;

Epilepsi nöbeti geçirmekte olan birine soğan koklatılması, yapılan en büyük yanlışlardan biridir. Epilepsi nöbetleri, kişinin geçici koma halidir. Bu yüzden nöbet geçirme sırasında, kişiye her ne koklatılırsa koklatılsın en ufak bir yararı olmayacaktır.

6- Epilepsisi olan kişiler, araç kullanabileceği gibi spor da yapabilirler;

Toplumdaki genel kanının tam tersine, epilepsisi olan kişilerin araç kullanmalarında veya spor yapmalarında herhangi bir sorun yoktur. Ama vücudun dürencini düşürebilen bazı durumların, epilepsi nöbetlerini tetikleyebileceği de unutulmamalıdır. Örneğin; Aşırı yorgunluk, stres, uykusuzluk, enfeksiyon ve açlık nöbetleri tetikleyebilmektedir. Özellikle riskli olabilecek ve vücudu aşırı yorgun düşürebilecek futbol, maraton, basketbol ve dağcılık gibi fazla efor gerektiren sporların yapılmamasında fayda vardır. Kişinin epilepsi nöbetleri kontrol altında tutuluyorsa ve ilaçlarını düzenli kullanıyorsa, araç kullanmasında hiçbir sakınca bulunmamaktadır.

7- Epilepsi hastaları da anne olabilir;

Halk arasında epilepsisi olan kadınların anne olamayacağı şeklinde, gerçek dışı düşünceler yaygın olarak yer almaktadır. Ancak epilepsi hastası kadınların anne olmamaları için hiçbir neden yoktur. Fakat hamile kalmayı planlayan epilepsili kadınların, minimum 6 ay önceden doktora gitmeleri ve ilaç kullanmaya başlamaları gerekir. Bununla birlikte, epilepsi tedavisi için kullanılan bazı ilaçların, anne karnındaki bebeklerde doğumsal bazı bozukluklara yol açabileceği de bilinmelidir. Hamilelik döneminde aniden bırakılan ilaçlar ise, şiddetli epilepsi nöbetlerine ve bunun neticesinde de düşüğe yol açabilir.

8- Epilepsili kişiler, kendilerine uygun meslek edinmelidir;

Epilepsi hastalarının, bir işte çalışmalarında herhangi bir sakınca yoktur. Ancak kendilerine uygun bir meslek seçmeleri hastalıkları açısından çok daha iyidir. Mesela; Pilotluk, askerlik, polislik, balıkçılık veya avcılık gibi riskli meslekleri seçmek yerine, çok daha az tehlikeli ve daha sakin meslekleri tercih etmeleri uygun olur.

9- Epilepsi hastalığı zihinsel bozukluk değildir;

Epilepsi hastalığının, toplumda zihinsel bir bozukluk nedeniyle meydana geldiği ve zihinsel kapasiteyi düşürdüğü gibi yanlış bir düşünce vardır. Bu hastalığın zihinsel kapasiteyi düşürdüğü ya da zihinsel bozuklukla hiçbir ilgisi bulunmamaktadır. Fakat çok nadiren de olsa, bazı istisnai haller söz konusu olduğunda zeka gerilemesine neden olabilmektedir.

10- Epilepsi hastalığı tedavisi olan bir hastalıktır;

Epilepsi hastalığının ya da sara hastalığının ömür boyu sürdüğü ve herhangi bir tedavisinin bulunmadığı düşünülse de tedavi edilebilir bir hastalıktır. Yapılan ilaç tedavisiyle hastaların önemli bir bölümünde nöbetler önlenebilmektedir. Hastanın tedavi sürecinde iki yıl süreyle nöbet geçirmemek kaydıyla, alınan ilaçlar yavaş bir şekilde kesilebilir. Ancak hastaların bir bölümünde ilaçların bırakılmasından sonra nöbetler yaşanabilmektedir. Bu hastalar, yaşam boyu ilaç kullandıklarında epilepsi nöbetlerinden kendilerini koruyabilirler. Eğer ilaç tedavisi sonuç vermeyen ve ilaçlara direnç gösteren hastalar, cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilmektedirler.

Epilepsi (sara) hastalarına tavsiyeler;

  • Periyodik ve düzenli takiplerle birlikte ilaçlar da aksatılmamalıdır.
  • Beslenme ve uyku düzenine önem verilmelidir.
  • Aşırı stres, depresyon ve yorgunluktan sakınılmalıdır.
  • Bilgisayar ve televizyon karşısında uzun süreler geçirilmemelidir. Çünkü parlak ışıklar fotoepilepsi hastalarında nöbetleri tetikleyebilmektedir.
  • Yüksek ateşli hastalıklarda tedavi geciktirilmemelidir.
  • Epilepsi hastalığında alkol kullanımı, hastalığın seyrini olumsuz etkileyebilmektedir.

Epilepsi hastalığı için hangi doktora veya bölüme gidilir?

Epilepsi hastalığı için önce beyin, sinir ve omurilik cerrahisi uzmanına gidilmelidir. Bu bölüm gerek gördüğünde nörolog, psikiyatrist veya fizik tedavi uzmanlarıyla birlikte değerlendirmeler yapabilmektedir.

Kaynak: Bu yazı, memorial.com.tr/saglik-rehberleri/epilepsi-ile-ilgili-bilmeniz-gereken-10-gercek/ kaynak alınarak özgün olarak oluşturulmuştur.

One Response

  1. Mehmet AKIN 30 Aralık 2017

Reply Cancel Reply