Tiroid bezinde olan büyümeye guatr deniliyor. Guatr, ülkemizde çok sık görülen bir hastalıktır. Guatrı olan kişilerde tiroid hormonu normal ya da yüksek ve az oranda salgı yapıyor olabilir. Boynun alt kısmında olan tiroid bezinin normalden fazla büyümesi guatr hastası olduğunuz anlamına gelir. Guatrda iç ve dış guatr diye bir tanımlama yoktur. Bu tanımlar, halk arasında kullanılmaktadır. İşte, iç ve dış guatr ile ilgili detaylar;
Guatr hastalığı neden olur?
İyot yetmezliği, selenyum eksikliği, ailede 1. derece yakında guatr olması, troid bezi iltihabı, lityum kullanılması, soya fasulyesi ve yağını fazla yemek, sigara, demir eksikliği, gebelik, beyindeki hipofiz bezinden TSH salgısının fazla yapılması sayılabilir. İyot eksikliği arttıkça guatr çok daha fazla görünür. Bu nedenle idrardan atılan iyot miktarı incelenmelidir.
Guatr belirtileri:
Guatrın çok büyük olduğu kişilerde bu kitle nefes ve yemek borusunu sıkıştırdığından öksürük ve nefes darlığı oluşabilir.
İyot yetmezliğinin çok olduğu durumlarda, tiroid bezi yetmezliği yani tiroid hormonu azlığı hipotiroidi oluşur.
Guatr büyüdükçe, TSH hormonu azalır. Nodül ve kistler bezin içinde büyür.
Genelde pek çok hasta guatr hastası olduğunun farkında bile değildir. Çünkü genel olarak bir belirti olmayabilir.
Tiroid bezinin fazla çalışması:
İştah artışı fakat kilo verme,
Sık idrara çıkma,
Seyrek adet görme,
Aşırı sinirli olmak,
Gözlerde büyüme,
Aşırı terleme,
Nabız yüksekliği görülür.
Tiroid bezinin az çalışması:
Ses kısılması, düzensiz ve aşırı adetler,
Kabızlık, soğuğa direnç düşmesi, çok üşüme,
Güçsüzlük ve kilo alma görülmektedir.
Guatr için yapılan tetkikler:
T3,T4,TSH, anti TPO antikor ve tiroid ultrasonu tetkikleri yapılır. Kanda selenyum düzeyi ölçümlenerek tiroid hormon eksikliği de tespit edilir. Serbest T4 normal, T3 hormonu normal veya yüksek çıkabilir. TSH normal ya da yüksek olabilir. Şiddetli iyot yetmezliğinde hipotiroidizim denilen tiroid yetmezliği gelişebilir. Bu durumda TSH hormonu yüksek, T3 ve T4 normalin altındadır.
Guatr tedavisi:
Hastada iyot yetmezliği varsa hastaya iyotlu tuz verilir ve tiroid hormonu ilaçları kullandırılır. Hastanın yaşına göre doz ayarı yapılır. Hastada selenyum eksikliği varsa hastaya selenyum verilir. Guatr içinde nodüller varsa, farklı tedaviler uygulanır. Özetle, guatrın türüne göre bir tedavi uygulaması vardır.
