Demir fazlalığı ne anlama gelir: Kanda demirin yüksek olmasına tıp dilinde hemokromatoz denilir. Demir fazlalığı genelde, demir içeren besinleri fazla tüketenlerde ve vücudun fazla demir emmesinden meydana gelir. Demir fazlası, vücutta çok belirti vermez. Genelde yapılan kan tahlillerinde ortaya çıkar. İşte, demir fazlalığı nedenleri ve tedavisi;
Demir fazlalığı neden olur?
Vücuda fazla demir alındığında demir yüksekliği ortaya çıkar. Bazı insanların bağırsaklarında demir emilimi fazla olur. Bu durum genelde genlerle alakalıdır. 1. Derece akrabalarında demir emilimi fazla olan kişilerin vücutlarında demir fazlalığı olması beklenen bir durumdur.
Demir fazlalığı belirtileri nelerdir?
Libidoda düşüş, ağrılı karaciğer, yorgunluk, düzensiz kalp atımı, eklem ağrıları, uyuşukluk, halsizlik, kaslarda zayıflama, kas ve kemiklerde ağrı, cilt renginde bronz ya da gri renk, saçlarda incelme, kilo kaybıdır. Karın ağrısı, yorgunluk, sinirli olma, ruh hali değişimleri, ciltte renk değişimi olduğunda acil olarak doktora gidilmelidir.
Kanda yüksek demir seviyesinin teşhisi
Doktorunuz bu belirtiler ile hastaneye gittiğinizde sizden ayrıntılı tıbbi bir geçmiş ister. Ailede artrit ve karaciğer hastalığı varsa kalıtsal demir seviyesi yüksekliğine işaret eder.
Kan tahlili yapıldığında, proteine bağlı demir seviyesi kontrol edilir.
Serum feritin testi yapılır. Kadınlarda 200 mg./dl ve erkeklerde 300 mg/L üzeri anormal kabul edilir.
Hastaya karaciğerde hasar olup olmadığını anlamak için karaciğer biyopsisi uygulanır. Karaciğerden alınan parça, mikroskopik incelemeye gönderilir. Karaciğerde oluşan demir miktarı ve hasarı araştırılır.
Demir fazlalığı tedavisi
Kanda demir yüksekliği flebotomi ismi verilen bir tedaviyle kontrol altına alınır. kan hastadan periyodik olarak alınır. serum feritin düzeyine bağlı olarak iki haftada yaklaşık yarım litre kan alınır. bakılan demir düzeyine bağlı olarak, 1-2 ay ya da 1 yıl bu işleme devam edilir. Feritin seviyesi, 25-50 mg/dL arasında sabit tutulur.
Demir içeren yiyecekler azaltılır. Normal bir insan demiri %10 seviyesinde emer, hemokromotozu olan hastalar ise %30 emilim yaparlar. Bu nedenle demir içeren yiyeceklerden bir süre uzak durulur.
Demir fazlalığı tedavi edilmez ise siroz ve karaciğer kanserine yakalanma riski yükselir. Bu nedenle hastalar, alkol tüketmemelidir.
C vitamini demirin emilmesine katkı verir. Bu dönemde, C vitamini içeren yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
