Günümüzde en çok rastlanan sağlık sorunlarından biri de boyun fıtığıdır. Daha çok kaymış olan diskin merkezde yer alan parçasının, omuriliğin içine çıkıntı yapması şeklinde oluşmaktadır. Yazımızda boyun fıtığı hakkında bilgiler vermeye çalışacağız. İşte, detaylar;
Boyun fıtığı, tipik olarak omurilikteki yumuşak dolguyu saran kısmın, fibröz anüller halkadaki yırtıktan yumuşak dolgunun fıtıklaşması ile oluşmaktadır. Oluşan bu fıtıklaşma, omurganın alt kısımlarında olabildiği gibi boyunda da olabilmektedir. Genellikle sinir köklerinin omurilik kanalından ayrıldığı bir alanda gelişmektedir. Sinirlerdeki bası nedeniyle de kas ve deride ağrı, güçsüzlük ve halsizlik gibi durumlar yaşanır.
Boyun fıtığı nedenleri nelerdir?
Servikal disk hernisi yani boyun fıtığı, çoğunlukla ani harekerlerin etkisi ile ortaya çıkmaktadır. Araç kazalarında boynun öne-arkaya veya sağa-sola gidip gelmesi neticesinde, kişinin boynunda kalıcı ve önemli sorunlar yaşanabilmektedir. Bunun dışında yaşlılık, sigara içmek, çocukların çantalarını tek kolla taşımaları, sürekli eğilerek iş yapmak, duruş bozuklukları, masa başı işler ve benzeri aktiviteler boyun fıtığı oluşumuna neden olabilmektedir. Boyun bölgesinde yaşanan ağrıların yaklaşık %10-20’si boyun fıtığından kaynaklanmaktadır.
Boyun fıtığı belirtileri nelerdir?
Boyunda, kollarda ve omuzlarda yaşanan ağrılar boyun fıtığının en belirgin belirtileridir. Yaşanan ağrı, baskılanan sinir kökünün dağılım yerlerinde kollardan avuç içine kadar yayılabilmektedir. Boyun fıtığı, omuriliğe bası yaparsa kişide yürüme sorunları, kas tonüs artışı ve idrar tutamama gibi problemlere neden olabilmektedir.
Boyun fıtığı belirtileri ensede ağrı, boyun hareketlerinde zorluk, kas spazmı, el ve kollarda uyuşukluk, geceleri artış gösteren ağrı, enseden kollara ve oradan da göğse yayılan ağrı, bacaklarda uyuşukluk, güçsüzlük ve ağrı, baş dönmesi ve ağrısı, mesane kontrolünde problemler, kulak çınlaması, bacaklarda sertlik ve dengesizlik şeklinde olabilmektedir.
Akciğer tümörleri de boyun ağrısı yaşanmasında etkili olabilmektedir. Bundan dolayı akciğer grafisinin çekilmesi oldukça önemlidir. Mide rahatsızlıkları, yemek borusunda iltihaplanmalar ve kalp hastalıklarının bir kısmı da boyun ağrılarına yol açabilir. Dolayısıyla, boynu ağrıyan kişilerin bu tür rahatsızlıkları da dikkate almalarında fayda vardır.
Boyun fıtığı teşhisi nasıl yapılır?
Hastanın omurga tetkiki oturarak veya uzanarak yapılmaktadır. Kas spazmından dolayı normal omurga kıvrımı kaybolmuş olabilir ve spinal sinirin iltihabi reaksiyonu da artış gösterebilir. Teker teker bir güç kaybı var mı yok mu diye kas grupları test edilir. Vücudun bütününde herhangi bir his kaybının varlığına kanaat getirmek için, parmakla ya da toplu iğneyle hafifçe dokunarak test yapılır. Fıtıklaşan diskin yerinin belirlenmesinde dirsek, bilek, diz ve ellerdeki anormal reflekslere bakılır.
Omurga çevresinde bulunan yumuşak dokuları ve anatomik görüntünün sağlanmasında en etkin yöntem MR (manyetik rezonans görüntüleme)’dır. Bu yöntem kullanılarak fıtıklaşan disk çok daha rahat görülmekte ve ameliyat için değerlendirmelerde bulunulur. MR çekilemeyen hastalar için Bilgisayarlı Tomografi metodu da kullanılabilmektedir.
Boyun fıtığı tedavisi
İlk öncelikli tedavi şekli ilaç tedavisi ve istirahattir. Uygulanan koruyucu tedavi, fıtıklaşmış olan disklerin yaklaşık %80’lik kısmında başarılı olabilmektedir. Kas spazmının rahatlatılması için fizyoterapide germe, elektrikli kas uyarıcı teknikler ve ultrason kullanılabilmektedir.
Doğrudan tedavi için, röntgen eşliğinde epidural steroid enjeksiyonu beyin omurilik cerrahları ve ağrı uzmanları vasıtasıyla uygulanmaktadır. Hastada miyelopati bulguları söz konusuysa ya da koruyucu tedavi yeterli gelmezse ancak o zaman cerrahi tedavi düşünülür. Cerrahi tedavi uygulanmadan önce de, doktorun tavsiyeleri doğrultusunda yatak ve yastık tercihi ile bazı egzersizlerin yapılması gerekmektedir.
Boyun fıtığı ameliyatı
Boyun fıtığı ameliyatında iki türlü cerrahi girişim söz konusudur. En sık uygulanan cerrahi tedavi yöntemi anterior girişimdir ve fıtığın boyun omurlarında olması halinde uygulanmaktadır. Hastaya genel anestezi verilir ve boynun ön tarafında 2-3 cm’lik bir kesiden omurga arasındaki kayan kıkırdak alınır. Bu sayede sinir köklerine ve omuriliğe olan bası yok edilmiş olur. Gerçekleştirilen cerrahi operasyonun sonuçları çok başarılı olmaktadır ve hastanın 10-15 gün içinde rutin yaşantısına dönmesi sağlanmaktadır.
Diğer cerrahi tedavi yöntemi de boynun arka kısmından gerçekleştirilen posterior girişimdir. Üst boyun omurlarına ön taraftan giriş yapılarak ulaşılamaz. Çünkü bunlar çene ve yüzün arka tarafında kalmaktadır. Bundan dolayı da üstte kalan yerlere boynun arkasından ulaşılabilmektedir. Boynun arka tarafından gerçekleştirilen cerrahi operasyonlar çok zorludur ve boyun omurlarının arkasındaki kemik kanatların alınması gerekir.
Bu operasyonla boyun omurilik kanalının arka tarafının tamamıyla açılması gerekmektedir. Uygulamanın boyunda fiziksel ve yapısal bazı bozukluklarla birlikte, boyun kaslarının hasarına yol açabileceği için tercih edilmediğini de söyleyelim. Dolayısıyla, üst mesafedeki boyun fıtıklarının tedavisinde daha çok ameliyatsız tedavi yöntemleri tercih edilmektedir.
