Bademcikler çoğunlukla gelişen enfeksiyonlar sebebiyle şişmektedir. Bademcik enfeksiyonu da genellikle virüslere bağlı olarak gelişmektedir. Bu gün sizlere bademcik şişmesi nedenleri ve bu hastalığın tedavisi hakkında bilgiler vereceğiz. İşte, detaylar;
Bademcik şişmesi (tonsilit) nasıl anlaşılır?
Bademciklerdeki enfeksiyonlar, toplumda öpücük hastalığı şeklinde bilinen Ebstein-Barr virüsü ve adenovirüs gibi virüslerden dolayı oluşabilmektedir. Virüsten kaynaklanan bademcik şişmesi genellikle grip belirtileri ile birlikte görülmektedir. Bademcik şişmesi, bazen bakteriyel enfeksiyonlardan dolayı ve direnç gösteren mikroplardan kaynaklanabilmektedir. Bademcik şişmesinin enfeksiyon kaynaklı olabildiğini belirtmiştik, ancak bu enfeksiyonu tetikleyen bir takım faktörler bulunmaktadır. Bunlar; Çok soğuk su içmek, aşırı şekilde dondurma yemek ve kimyasal yakıcı bir maddenin solunması şeklinde olabilmektedir. Bu durumun sebebi ise, boğazda meydana gelen tahrişten dolayı ağız ve boğazdaki bir takım bakteriler, bu tahriş olmuş olan bölgede birikmeye ve çoğalmaya başlayarak enfeksiyon gelişimine yol açmaktadırlar. Bunun sonucunda da baş ağrısı, ateş, halsizlik ve üşüme gibi şikayetler oluşmaktadır.
Enfeksiyon dışında da bademciklerde şişmeler az da olsa görülebilmektedir. Bademcik kanseri ve lenfoma türleri de bademcik şişmesine (tonsilit) yol açabilmektedir. Ancak bu tür şişmeler daha çok tek taraflı, ağrı olmayan ve yavaş seyirli gelişmektedir.
Bademcik şişmesinin belirtileri ve teşhisi:
Hastalar, bademcik şişmesi durumunu boğazlarının yan taraflarını gösterip tarif etmektedirler. Ancak bu tarif edilen yerler, bademciklere bağlı olarak çalışan lenf bezlerin olduğu bölgedir. Bademciklerin şişip şişmediği, kulak burun boğaz uzmanının hastada yapacağı muayene ile nlaşılabilmektedir. Bademciklerin her büyümesi, şişmesi veya iltihaplı olması manasına gelmemektedir. Bademciklerin şişmesi muayene sırasında teşhis edilmektedir, ancak lenf bezi şişmesi faranjit adı verilen bademciklerin arasında yer alan bölgenin, tükürük bezi ve diş iltihaplanmaları sebebiyle oluşabilmektedir.
Bademcik şişmesi veya iltihabı tedavisi:
Eğer bademcik şişmesi viral ise, bir hafta içinde kendi kendine iyileşebilmektedir. Ancak tedavisi yapılmadığı taktirde bazı komplikasyonlara yol açabilen bakteri gibi sebeplerden ötürü şişmişse farklı problemlere yol açabilmektedir. Özellikle beta olarak adlandırılan bir enfeksiyon, hastanın kalbini, böbrekleri, eklemleri ve deriyi tutan değişik enfeksiyonların oluşmasına neden olabilir.
Bu tür bir komplikasyon daha çok 5-15 yaş arasındaki çocuklarda daha fazla görülmektedir. Mevcut bademcik enfesksiyonunun tedavisi yapılmaması halinde, enfeksiyonun lenf bezlerine sıçramasına, deri ve kas arasına girerek kalpte ve akciğerde şiddetli apse meydana gelmesine sebep olabilmektedir. Dolayısıyla, bademcik şişmesinin nedeni bakteriyel ise antibiyotik kullanımı ile tedavi edilmesi gerekmektedir.
Bademcik şişmesinde evde yapılabilecekler:
Tüm enfeksiyonlarda olduğu gibi en etkili çözüm istirahat etmektir. Okuyan çocukların okula gitmemeleri diğer çocuklara bulaşmaması açısından ya da çalışan yetişkinlerin diğer çalışma arkadaşlarına bulaştırmamaları için işe gitmemeleri önemlidir. Hasta ateşliyse ateş düşürücü ilaçlar verilmeli, beslenmeye dikkat edilmelidir.
Boğazın tahriş olmasına yol açabilecek gazlı ve ekşi içeceklerden, limon ve sirke gibi besinlerden ayrıca acı yiyeceklerden mümkün olduğunca uzak durulması, sigara içilmemesi, sıcak soğuk içecek ve yiyecekler yerine ılık yiyecekler tüketilmesi, bol miktarda su içilmesi hastaya çok fayda sağlayacaktır. Eğer kuru bir ortam ise ve kış mevsiminde yatılan ortamda nemlendirme yapılması yararlı olacaktır.
Bademcik şişmesi yaşanan süreçte olabildiğince elektrik sobası ve klime kullanılmamalı, eğer kullanılmak durumundaysa nemlendirmeye özen gösterilmelidir. Boğazın yumuşaması için ıhlamur tüketilmesi de faydalı olur. Ayrıca demlenmiş bir su bardağı ada çayına 1 çay kaşığı zeytinyağı ilave edilerek gargara yapılabilir. Bu yöntemlerin özellikle gebe ve ilaç kullanması riskli kişiler tarafından uygulanması çok daha uygundur.
Bademcik şişmesi bir hafta içinde kendiliğinden geçmemişse, hemen bir KBB uzmanına görünmekte fayda vardır. Bademcik şişmesinin sebebi bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanabilir ve tedavisi yapılmazsa hasta için tehlike yaratabilir.
Bademcik şişmesinin tekrarlaması neden olmaktadır?
Bademcik şişmesi ya da iltihabının tedavisi yapılmışken, şikayetleri tekrarlayanlarda bir takım faktörleri ele almak gerekir. En önemlisi bağışıklık sisteminin durumudur. Eğer bağışıklık sistemi zayıfsa, ağız veya burun yoluyla mikropların bademciklere yerleşmesi çok daha kolaylaşır ve yerleşen bu mikroplar kişinin yeniden hastalanmasına yol açar.
Bademcik iltihabının tekrarlamasına sigara ve alkol kullanımı, düzensiz beslenme ve uyku, boğazı tahriş etme olasılığı bulunan çamaşır suyu, tuz ruhu ve benzeri kimyasallar, zehirli kimyasallarla çalışılması gibi faktörler neden olabilmektedir.
Bademcik iltihabının tekrarlamasında diğer bir sebep de hastanın bilinçsizce kullandığı ilaçlar ve antibiyotiklerdir. Her bademcik şişmesi veya iltihabına yol açan bekteriler antibiyotik vasıtasıyla öldürülemeyebilir. Çünkü genellikle virüs kaynaklı oluşan bir durumdur. Boğazı ağrıyan ve bademciği şişen bir kişi aldığı antibiyotik sebebiyle boğazda yer alan faydalı bakterileri de öldürebilir ve kişide antibiyotik direnci oluşabilir. Bundan dolayı da tekrarlayan bademcik iltihabında çok daha şiddetli şikayetler oluşur.
