Akne nedir, neden olur ve tedavisi nasıl yapılır?
Sivilce yani akneler, tıkanan gözeneklerin bakterilerce iltihaplanması ile oluşur. Akneler en fazla yüzde, sırtta, göğüste ve omuzlarda oluşur. tıkanmış olan foliküller patladığında bakteriyal olan iltihap cilde yayılarak yeni akneleri oluşturur. Akneler en fazla ergenlik döneminde oluşur. Fakat, bazı insanlarda 50 yaşına kadar akne çıkabilir.
Akne nedenleri nedir?
Akne aslında hormonlarla alakalıdır. androjen olarak bilinen erkek cinsiyet hormonları ergenlik döneminde hızla artar. Androjenin fazlası yağ bezlerinde büyümeye neden olur. Buda sivilcelenmede artışla neden olur.
Diğer bir neden genlerdir. Sivilcelenme aileden kalıtımsal olarak genlerle geçebilir.
Kadınlarda adet kanaması öncesi, aknelerde artış olabilir.
Gebeliğe bağlı hormonal değişimler akneleri arttırabilir.
Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda akneler artar.
Stres, duygusal değişimler, gerginlik akneleri tetikler.
Androjen ilaçları, bipolar bozukluk için kullanılan Lityum, barbitüratlar akne oluşturur.
Bisiklet kaskları, sırt çantaları, sıkı yakalar, yüzü ovalamak, lekelerin sıkıştırılması, aknenin sıkılması onu çok daha fazla arttırabilir.
Akne türleri
Papiller; dokunmaya hassas, küçük, pembe yumru halinde iltihaplı lezyonlar,
Püstüller; iltihaplı, kırmızı irin dolu lezyonlar,
Nodüller; deri içinde derinde yerleşmiş, katı, ağrılı büyük lezyonlar,
Kistler; ağrıya neden olan, derin, iltihaplı, irin dolu lezyonlardır.
Akne tedavisi
Akne tedavisi genelde dermatologlar tarafından yapılır. Akne tedavisinde ana amaç, yara oluşumunu engellemektir. Akne ilaçları, foliküllerde olan hücre yığınlarını, bakterileri azaltarak, iltihaplanmayı önler. Bazen hastaya hap ve krem bir arada verilebilir. Akne için kullanılan kremler; benzoil peroksit, salisilik asit, sülfür, resorsinol kullandırılır. Aknelerde ve deride olan düzelme 4-8 hafta içinde kendini belli eder. Akne için bazen doktorlar hormon tedavisi, düşük doz kortikosteroidler, anti-androjen ürünleri, steroid enjektesi, ciltte peeling uygulaması, estetik cerrahi uygulaması yapılabilir.
Aknesi olan insanlara cilt bakımı önerileri
Sabah akşam cilt yüzeyi temizlenmelidir. Akneli alanlar ovalanmamalıdır. Cilt yıkandıktan hemen sonra yumuşak bir havlu ile durulanmalıdır. Cilde çok fazla elle temas yapılmamalıdır. Lekeler ve akneler sıkılmamalıdır. Yüzde akne varsa asla güneşte yanılmamalıdır çünkü, akne lekeleri kalıcı izlere dönüşebilir. Kozmetik seçimi yapılırken cilde uyumlu kozmetikler alınmalıdır. Günlük kullanılan havlular değişmeli, yastık yüzleri gün aşırı değiştirilmelidir.
Akne tedavi edilebilir bir sorundur. Sıklıkla ilaç tedavisi uygulanır. Akne tedavisinde ana amaç, sivilcelerin deride iz bırakmasını engellemektir.
